Sosyal medyada çocuklar için yeni tehlike!

Suudi Arabistanlı Zain al-Abidin Tawfiq’in 2016’da geliştirdiği anonim mesajlaşma uygulaması ‘Sarahah’, dünya genelinde gençler arasında popüler hale geldi. Gazete Habertürk'ten Soner Özcan'ın haberine göre, Arapça’da ‘dürüstlük’ anlamına gelen ‘Sarahah’ uygulamasında kişiler, oluşturdukları profili Snapchat ya da Instagram hesabıyla ilişkilendiriyor. Snapchat ya da Instagram’da gönderilen mesajlar ve fotoğraflar, burada isimsiz olarak yorumlanabiliyor. Tawfiq’in, çalışanların sorunsuz bir şekilde patronlarına geri bildirimde bulunmalarını sağlamak için tasarladığı uygulama, geçen yıl App Store ve Google Play’de en çok indirilenler arasında yer aldı.

"YASAKLANSIN"

Talebi Eylül ayında Wall Street Journal’da yer verilen bir raporda 95 milyon olarak geçen uygulamanın kullanıcı sayısı, iddiaya göre 300 milyon. “Yapıcı yorumları teşvik etmeyi, dürüst bir şekilde geri bildirim almayı ve bu sayede insanların zayıf yönlerini keşfetmelerine yardımcı olmayı” amaçlayan uygulama, yurtdışında kısa sürede ‘sanal zorbalık’ ortamına dönüştü. Öyle ki kanser hastası çocuğa çirkin yorumlar nedeniyle İngiltere’de yasaklanması istendi. Bir çocuğu intihara yönlendiren telkinler üzerine Avustralya’da App Store ve Play Store’dan kaldırılması için başlatılan kampanyada 470 bin imza toplandı. ABD merkezli sivil toplum kuruluşu Common Sense Media ise Sarahah’ın çocuklar için uygun olmadığını açıkladı. Yaşanan tartışmaların ardından sanal marketlerden kaldırıldı.

GELİŞTİRİCİ: FİLTRELENİYOR

Sarahah’ın CEO’su Zain al-Abidin Tawfiq ise 30 ülkede en çok indirilen uygulama olan Sarahah ile ilgili iddiaları reddetti. Hakaret, tehdit ve küfür içeren kelimelerin filtrelendiğini ve hedefine ulaşmasının engellendiğini söyleyen Tawfiq, uygulamanın 17 yaş ve üstü kişiler için kullanıldığını açıkladı. Tawfiq, filtreleme sisteminin yapay zekâ ile daha iyi uygulanması için çalışmaların sürdüğünü söyledi. Özellikle Ortadoğu, ABD, İngiltere ve Hindistan’da kullanılan uygulama, son zamanlarda Türkiye’de de hızla yayılıyor. Uygulamanın Türkiye’deki kullanıcı sayısı kısa sürede 10 bini buldu. Yaş sınırı bulunmayan Sarahah, kolay kullanımı nedeniyle 12-17 yaş grubu arasında ilgi görüyor. Türk kullanıcılar arasında da sıkça taciz ve küfür içeren yorumlar yapıldığı görülüyor.

'KENDİNİ ÖLDÜR MESAJLARI'

Galler’de kanser tedavisi gören bir çocuğa ‘Kel’ ve ‘Çirkin’ mesajları atılması üzerine aile uygulamanın yasaklanmasını istedi. Avustralya’da 13 yaşındaki çocuğa çirkin olduğu ve kendisini öldürmesi yönünde mesajlar atıldı. İngiltere Grimsby’de de 14 yaşındaki lise öğrencisi Jazzminn Chester, Sarahah’ta ‘Seni kimse sevmiyor’, ‘Kendini öyle kes ki ölümün kaçınılmaz olsun’ şeklinde mesajlar aldı. Hindistan’da da çok sayıda benzer şikâyet yapıldı.

"O HESAPLAR ASKIYA ALINIR"

"SARAHAH’ın isim hakkını geçen yıl Me Force satın aldı. Arapça ve İngilizce dil seçenekleriyle kullanılabilen Sarahah’ı Türkiye’ye göre geliştirdi. Me Force Ceo ’su Mert Çetin, resmi açıklama yapılmamasına rağmen binlerce kişi tarafından kullanılan uygulamanın önümüzdeki günlerde yeniden App Store ve Google Play’de yerini alacağını bildirdi. Sarahah’ın sanal zorbalık ortamına dönüştüğü iddialarını da değerlendiren Çetin “Bizim çok güçlü bir editoryal kadromuz var. Küfür, hakaret içeren mesajlara anında müdahale ediliyor ve siliniyor. Rahatsız edici hesaplar en geç bir gün içinde askıya alınıyor” dedi.

"ÇOCUKLAR İÇİN UYGUN DEĞİL"

‘Sarahat’ın kötüye kullanıma açık olduğunu belirten uzmanlar aileleri, çocuklara yönelik taciz ve kırıcı mesajlara karşı uyardı.

* Bilişim uzmanı Nurhan Demirel:

"Sadece anonim mesajlar gönderen sosyal uygulamalar değil bütün sosyal ağlar çocuklar için uygunsuz. Örneğin Facebook’u, Twitter’ı, Instagram’ı değerlendirin; paylaşılan içerikler çocuklara göre mi? Ağır politik görüşler var, küfür var, şiddet, seks grupları bile var."

* Bilişim uzmanı Füsun Nebil:

"Siber zorbalık giderek yaygınlaşıyor. Mesajların anonim olması önemli değil. Hakaret veya suç unsuru bulunan hesaplar IP adreslerinden bulunuyor ve ceza almaları sağlanıyor. İnternet ortamında takip edilemeyen bilgi çok azdır. Eğer takip edilemeyecekse önlem almak gerekir."

"YIKICI ÇABAYI AMACINA ULAŞTIRIR"

* Psikolog Narek Karasu:

"Son yıllarda gençler arasında öfke duyusunda bir yükselme yaşanıyor. Bunun nedenlerinden biri de internet ortamı. Sosyal medya daha çok içe dönük kişilerin kullandığı bir mecra. Yüz yüze olmadığı için düşünceler çok kolay aktarılabiliyor. Bir de mesajlar anonim olursa öfke, kıskançlık gibi nedenlerle olumsuz ve yalan söylemler rahatlıkla söylenir. Bu tür mesajlara maruz kalan çocuk yorumların gerçeklik ayrımını yapamazsa olumsuz etkilenir. Herkesin kendisi hakkında o şekilde düşündüğünü zanneder. Yıkıcı çaba içinde olan birini amacına ulaştırır."

* Psikoterapist-psikiyatr Dr. Agah Aydın:

"İsimsiz mesajlaşma uygulama çocukları ve gençleri olumsuz etkiler. Bunu tartışmak bile gereksiz. Bu kadar sınırsız bir şey, ergenlik döneminde bir çocuğun kişilik sorunları yaşamasına neden olur. Mesajı alan da gönderen de aynı sorunu yaşar. Bu sınırsızlık içinde çok sağlıklı bir çocuk bile dağılabilir."