SPK’dan teknoloji şirketlerinin halka arzında kritik adım geliyor
Türkiye’de teknoloji üreten ve net ihracatçı olan şirketlerin halka arzında aranan yüksek rakamlı şartlar değiştiriliyor. Kısa zaman içinde çıkması beklenen bu karar çok önemli çünkü büyümek için gerekli olan sermayeyi kredi yerine halka arzla bulmak isteyen ileri teknoloji şirketleri, başta Londra Borsası olmak üzere yurtdışı piyasalara gitmek üzere…. Yani ülke değerlerini yabancılar kapmak üzere. İşte detaylar...
SuperHaber, bu tehlikeye Ocak ayında yayımladığı ‘Türkiye teknoloji şirketlerini yabancıya kaptırmak üzere’ başlıklı haberle dikkat çekmişti. İleri teknoloji şirketlerinin yurtdışında halka arzı olumlu gibi görünse de bu değerlerin arz edildikleri ülkelere yerleşme riski var. Bu haberler üzerine Ankara’da Sermaye Piyasası Kurulu’na yakın bir-iki kaynakla görüşme olanağım oldu. Gelen kulislere göre, kritik bir çalışma başlatılmış durumda. Sadece yazılım ve teknoloji değil, tarım gibi alanlarda da aynı nedenlerle Türkiye’de halka arzı zor şartlara bağlanmış şirketlerin arz şartlarını iyileştirecek çalışma başlatıldı. Üstelik kararın çok kısa zamanda çıkacağı da söyleniyor.
Bir süredir, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yeni bir çalışma başlatıldığı konuşulmaktaydı. Yazılım ve teknoloji üreticisi olan özellikle ihracatı güçlü firmalara yönelik daha ulaşılabilir kotasyon şartlarının, likiditeye ulaşmakta zorlanan firmalara büyük fayda sağlacağı kesin. Uzun zamandır yabancı borsaların ülkemizdeki teknoloji şirketlerini kovaladığına da şahit oluyoruz. Londra borsası, Frankfurt borsası, Euronext v.b. Daha bir çok borsa, teknoloji üreten ve geliştiren firmaları kendi ülkesinin şirketi yaparak, halka arz etmek konusunda çok hevesliler.
Bu konudaki sıkıntılar aslında 29 Aralık 2023 tarihli SPK kararıyla başladı. Bu tarihte yayımlanan bülten ile 2024 yılında şirketlerin halka arzı için belirlenen geçmiş yıllara ait ciro ve aktif büyüklük kotasyon şartları, bir önceki yıla göre neredeyse 3 katı olarak yeniden belirlendi. Buna göre halka arz olmak isteyen teknoloji şirketi 750 milyon TL ciro, 1.5 milyar TL aktif büyüklüğe sahip olması gerekiyor. Bu oran yeniden değerleme rakamının, enflasyon rakamlarının oldukça üzerinde. Bu karar halka arz süreçlerine hazırlık yapan firmalar için soğuk duş etkisi oluşturdu.
Herkes yeniden değerleme oranı kadar artış beklerken şartların 3 kat artırılması, “Borsaya gelmeyin” olarak yorumlandı. Küreselleşen dünyada alternatif çok, yeni nesil girişimcilerde de vizyon olduğu için yurtdışı alternatifler araştırıldı. Başta İngiltere olmak üzere birçok ülke yerli teknoloji şirketlerine bırakın engel olmayı, davet etmeye başladılar. Umarız SPK bu şartları biran önce esnetir de yerli ve milli değerler yurtdışına gitmez.
İLK ETAPTA 100 ŞİRKET HALKA ARZA GELİR
Peki SPK bu kararı alırsa me olur? Öncelikle yüksek kar eden, net ihracatçı 100 civarındaki teknoloji şirketi halka arz için başvuru yapar. Görüştüğüm sektör oyuncuları, özellikle teknoloji şirketlerinin büyümek için halka arzı istediklerini belirtiyor. Peki teknoloji şirketleri borsaya gelirse ne olur? Dünyada ne oluyorsa o olur… İhracat artar, küçük yatırımcı birikimlerini değerlendirecek önemli bir alan bulur. Yeni yatırımlar yüksek faizli ve de bugünlerde ulaşılması zorlaştırırlan krediye mahkum olmaz. İstihdam artar, ülke döviz kazanır. Bu noktada küçük yatırımcının korunması da önemli. Bu sorun da hem ilgili kamu kurumları hem de finansal okuryazarlıkla önlenebilir.
TEKNOLOJİ ENDEKSİ 4 KAT BÜYÜDÜ
Teknoloji şirketlerinin halka arzlarından sonra en dikkat çeken nokta, bu şirketlerin diğer endesklere göre daha hızlı büyüme potansiyelinin olduğunu görüyoruz. Bu durum BİST içinde geçerli. Yalnızca 33 şirketin bulunduğu XUTEK (Borsa İstanbul’un teknoloji şirketleri) endeksine bakıldığında, son 2 yıl içerisinde 4 kat bir büyüme göze çarpıyor. BİST 100 ve tüm endeks için bu durum yaklaşık 3 kat olmuş. Sadece ülkemizde değil tüm dünyada teknoloji ile ilgili endeks ve Nasdaq gibi borsalarda bu durum göze çarpıyor. Bu durumun algı tarafında birçok sebebi olduğu gibi gerçeklerede bakmak lazım. Teknoloji firmaları oransal olarak her zaman konvansiyel iş yapan sektörlerden çok daha fazla kar eder ve bu durum hızlı büyümesine büyük fayda sağlar. Orta ölçekli bir yazılım firmasının faiz, amortisman ve vergi öncesi kar (FAVÖK) oranı şirketin cirosunun yarısından fazla. Fakat milyar dolarlık cirolara sahip demir çelik endüstrisi gibi alanlarda FAVÖK oranları şirketin cirosunun onda birinden daha aşağılarda. Bu durum da şirketlerin esnek ve çevik olabilmelerini engeller nitelikte.