Stokçuların yeni oyunu ortaya çıktı: Patates ve soğanda 'mecburi indirim' iddiası
Son haftalarda patates ve soğanın fiyatındaki artış dikkat çekiyor. Daha önce yaklaşık 3 liradan satılan patatesin fiyatı bir anda 10 liraya kadar yükselirken kuru soğan ise pazarda 7 lirayı buldu. Soğan fiyatlarının iki haftaya düşeceğini ifade eden sektör temsilcileri, sıcaklıkların artmasıyla patateste çillenme olacağı için stokçuların ürünleri mecburen piyasaya süreceğini dile getirdi.
Domates ve kıvırcık fiyatlarından sonra Pazar tezgâhlarında fiyatlarıyla dikkat çeken iki ürün daha vatandaşın karşısına çıktı. Soğan ve patates fiyatları tırmanışa geçti. Geçtiğimiz haftalarda kilosu 2-3 liradan satılan patatesin kilogram fiyatı halde 8 TL, pazarda ise 10 TL'yi görürken, kuru soğan ise halde 4 TL'yi, pazarda 6-7 lirayı buldu. Sabah’ta yer alan haberde bu fiyat artışının arkasından yine stokçular çıktı.
HASAT SARKTI AMA İKİ HAFTAYA DÜŞECEK
Patates ve soğanda ilk hasat Adana bölgesinde yapılıyor. Hemen her yıl nisan ortasında yapılan patates hasadını bu yıl martta gelen don vurdu. Patatesin çiçeğini etkileyen don nedeniyle mahsulde yüzde 50 kayıp yaşanırken, ürün hasadı ise havaların soğuk gitmesi nedeniyle mayıs ortasına sarktı. Bu durumu fırsat bilen tüccarlar iddiaya göre kışlık patatesleri Nevşehir'deki depolarda tutup, piyasaya sürmedi. Arz düşünce fiyatlar arttı.
Soğanda ise geçen yıl zarar eden üreticilerin bu yıl ekimi kısması fiyatı hareketlendirdi. Ağırlıklı olarak Ankara Polatlı bölgesinde tutulan soğanlarda havaların ısınmasıyla birlikte çürüme başlıyor. Bu ürünlerde çürüklerin ayıklanıp iyi olanların piyasaya sürülmesi gerekiyor. Ancak fırsatçılar fiyatı yukarıda tutabilmek için tonlarca soğanı dökebiliyor. Soğanda da ilk hasadın yapılacağı yer yine Adana bölgesi. Soğanın dondan etkilenmeyeceğini belirten üreticiler, iki hafta içinde yeni mahsulün piyasaya gireceğini, fiyatların düşeceğini belirtiyor.
NEVŞEHİR'DE STOKLUYORLAR
Adana Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan, bölgede yaşanan don olayları nedeniyle patates hasadının bir ay sarktığını dile getirdi. Doğan, "Normalde biz bu dönemde patatesi söker pazara süreriz. Bu döneme kadar da kışlık patates bizi idare eder. Ancak bu yıl don olayı nedeniyle hasadımız sarktı. Aynı zamanda mahsulde de yüzde 50'ye yakın kayıp yaşandı. Bunu fırsat bilen tüccarlar şimdi patates arzını kıstı. Nevşehir'deki depolarda kışlık patates var. Stokçular daha fazla para kazanmak için yine aynı oyunu sergiliyor" dedi.
Soğanın dondan etkilenmediğini anlatan Doğan, "Soğanı 10-15 güne kadar kaldırır, pazara süreriz. Yeni mahsulle fiyatlar biraz düşer. Ancak geçen yıl çiftçi soğandan kazanmadı. O nedenle ekimini üçte bire düşürdü. Sadece Yüreğir'de geçen yıl 9 bin dönüme soğan ekilirken bu yıl 3 bin dönüme ekildi. Bizim acilen üretim planlamasını devreye almamız şart. Aksi takdirde bir yıl ürün çok olur bir yıl az" diye konuştu.
TİCARET BAKANLIĞI DENETİMİ ARTIRMALI
Nevşehir Ziraat Odası Genel Sekreteri Olcay Bozdemir, Nevşehir'de patatesin çiftçi tarafından değil tüccar tarafından depolandığını belirterek, "Adana'da hasadın sarkması buradaki tüccarlar için bir aylık kazanç kapısı gibi görüldü. Biz sadece ürünün verilmesi yönünde çağrıda bulunabiliriz. Bunu Ticaret Bakanlığı denetlemeli. Sıcaklık böyle devam ederse ürünü piyasaya sürerler. Çünkü çillenme başlar patateste" ifadelerini kullandı.
DENETİM OLMAZSA 15 LİRAYI GÖRÜR
Türkiye Halciler Federasyonu Başkanı Yüksel Tavşan, Adana'da nisanda sökülecek olan patatesin soğuk hava nedeniyle mayısa sarktığını söyleyerek, "Halihazırda depolardaki patatesleri tüketiyoruz. Ancak onlar piyasaya tam sürülmüyor. Ticaret Bakanlığı patates ve soğanı daha iyi takip etmeli. Böyle giderse patatesin kilosu 15-20 lirayı geçer" değerlendirmesinde bulundu.