TDK'nın "Boşnak" tanımı tartışma yaratmıştı

Türk Dil Kurumu'nun (TDK) resmi sitesinde, "Büyük Türkçe Sözlük" kısmında, "Boşnak" kelimesinin aratılması sonucunda çıkan tanım büyük tartışma yarattı.

TDK, Boşnak kelimesinin birinci anlamını, "Kocasından kaçarak başkasıyla evlenen kadın" olarak tanımladı. Bu tanımın, "Türkiye Tükçesi Ağızları Sözlüğü"ne dayandırıldığı görüldü.

"Boşnak" kelimesinin kamuoyunca bilinen ve Bosna halkıyla ilgili manası ise ikinci tanımda yer aldı.

TDK'DAN AÇIKLAMA

Türk Dil Kurumu (TDK), konuyla ilgili bugün bir açıklama yaparak tartışmalara son noktayı koydu.

Açıklamada, "Basılı Türkçe Sözlük'te de genel ağ sayfamızdaki Güncel Türkçe Sözlük'te de 'Boşnak' kelimesinin 'kocasından kaçarak başkasıyla evlenen kadın' anlamı yoktur. Orada sadece 'Bosna halkından veya bu halkın soyundan olan kimse' anlamı vardır." ifadelerine yer verildi.

İşte, TDK'nın internet sitesitesinden yapılan açıklama:

1. Basılı Türkçe Sözlük’te de genel ağ sayfamızdaki Güncel Türkçe Sözlük’te de “Boşnak” kelimesinin “kocasından kaçarak başkasıyla evlenen kadın” anlamı yoktur. Orada sadece “Bosna halkından veya bu halkın soyundan olan kimse” anlamı vardır.

2. Bazı basın yayın kuruluşlarında “Boşnak” kelimesi için söz edilen “kocasından kaçarak başkasıyla evlenen kadın” anlamı, Türk Dil Kurumunun 1965 yılında basılmış olan Türkiye’de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü’nde ve onun genel ağ sayfamızdaki Derleme Sözlüğü (Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü) başlığı ile kullanıma sunulan biçiminde baş harfi küçük olarak yer almaktadır.

Bu anlam sadece ağızlarımızda kullanıldığı için Türkçe Sözlük’te yer almamıştır, alamaz.

3. Bazı basın yayın kuruluşlarında söz konusu kelime için iki anlamın da verildiği belirtilen sözlük Türkçe Sözlük değil, Türk Dil Kurumun kuruluşundan itibaren yayımlamış olduğu bütün sözlükleri bir araya toplayan “Büyük Türkçe Sözlük” başlıklı veri tabanıdır.

4. Türk Dil Kurumu gibi akademik bir kurumun kastedilen türde bir yanlış yapmayacağı açıktır. Kaldı ki biri özel isim olan “Boşnak”, diğeri cins isim olan “boşnak” kelimeleri aynı kökten bile değildir. Çorum yöresinden derlenip 1965 yılında yayımlanmış olan Türkiye’de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü’ndeki “kocasından kaçarak başkasıyla evlenen kadın” anlamındaki “boşnak” kelimesinin kökü ile aynı sözlükte Rize yöresinden derlenip kaydedilmiş olan “boşanma belgesi” anlamındaki “boşunak” kelimesinin kökü aynıdır. Kelimenin Rize yöresinden derlenen şekli, kelimenin kökü ile ilgili veri sunmaktadır.

5. Sesçe aynı olmaları dışında birbirleriyle ilgisi olmayan ağızlardaki “kocasından kaçarak başkasıyla evlenen kadın” anlamlı “boşnak" ile ölçünlü Türkçedeki “Bosna halkından veya bu halkın soyundan olan kimse” anlamındaki “Boşnak”ın Büyük Türkçe Sözlük veri tabanında alt alta gösterilmiş olmaları, dikkatsiz ve sorumsuz bazı basın yayın kuruluşlarınca istismar edilerek Kurumumuz haksız yere eleştirilmiştir.