Trump'ın azledilmesi masada

Kongre binasının işgal edilmesi, Demokratların Beyaz Saray'da iki haftası Başkan Donald Trump'a yönelik azil çabalarını yeniden alevlendirdi.

İngiliz Daily Mail gazetesinin haberine göre; Demokratların iki isim Trump'ın azledilmesi yolunda çağrıda bulunurken, kritik bir isim ise bu fikri göz ardı etmedi.

New York'tan Temsilciler Meclisi'ne giren Hakeem Jeffries, ABC News'e verdiği demeçte, "Tüm seçeneklerin masada olduğunu söylerken, tüm seçeneklerin masada olması gerektiğini kastediyorum" ifadesini kullandı.

 Massachusetts'in Temsilciler Meclisi üyesi Ayanna Pressley de "Donald Trump, Temsilciler Meclisi tarafından derhal azledilmeli ve Kongre tekrar toplanır toplanmaz ABD tarafından görevden alınmalı" dedi.

YEMİNİMİZİ YERİNE GETİRMELİYİZ

Trump'ın hedefindeki isimler arasında yer alan Demokrat Temsilciler Meclisi Üyesi Ilhan Omar da azil maddelerini kaleme aldığı yolunda bir tweet attı. Ilhan Omar, Trump'ın Temsilciler Meclisi tarafından derhal azledilmesi ve ABD Senatosu'nca görevden alınması gerektiğini belirtti.

Omar, "Onun görevde kalmasına izin veremeyiz. Bu, Cumhuriyetimizi koruma meselesidir ve yeminimizi yerine getirmeliyiz" ifadelerini kullandı.

Öte yandan ABD'de kongre üyelerinin Trump'ın görevden alınması için çağrıları ses getirmeye başladı. İçerisinde Trump'ın partisi Cumhuriyetçilerin de bulunduğu birçok kişi anayasanın 25'inci maddesinin devreye sokulması gerektiğini belirtti.

ABD ANAYASASINDA 25. MADDE NE DİYOR?

Anayasa’nın 25. Maddesi, ABD başkanının kabinesine ya da Kongre’ye başkanın görevini yerine getiremediği durumlarda müdahale etme yetkisi tanıyor.

Söz konusu madde, başkan yardımcısı ve önde gelen yetkililerin başkanın görevini yerine getiremediği yönünde bildirimde bulunabileceğini belirtiyor. Bu aşamada da başkan yardımcısı görevi başkan vekili olarak devralıyor.

ABD'DE BAŞKANLARIN AZİL SÜRECİ NASIL İŞLİYOR, KARAR NASIL ALINIYOR?

ABD Anayasası, Kongre'ye başkanın üç kategoriden en az birince suç işlemesine kanaat getirilmesi halinde görevden alma yetkisi veriyor. Bu suçlar ABD'nin düşmanı olan bir ülkeye yardım etmek olarak tanımlanan "ihanet", siyasi fayda karşılığında para ya da hediye kabul etmeyi içeren "rüşvet" ve yasalarda kesin bir tanıma yer verilmeyen "ağır ve vahim suç" işlemek ya da "başka kötü davranışta" bulunmak olarak sıralanıyor. Amerikan anayasa hukuku uzmanları, son kategoriye ne tarz eylemlerin girdiğinin net olmadığını belirtiyor. Ancak uzmanlara göre, genellikle bu kategorideki eylemlerde, kamuoyunun genelini doğrudan etkileyen ağır bir suçun işlenmesi ya da başkana duyulan güvenin ciddi şekilde kırılması kriterleri aranıyor.

Bugüne kadar, üç başkan hakkında Kongre'de görevden azil süreci (impeachment) başlatıldı. Ancak tarihte bu süreç sonunda Kongre tarafından azledilen ve görevden alınan bir başkan yok. Azil süreci aslında ABD'nin kuruluşu sırasında İngiltere'den uyarlanan bir sistem. Bu süreç; herhangi bir yargı sürecinde olduğu gibi yargılama, hüküm ve cezalandırma aşamalarından oluşuyor. ABD'de başkan azil sürecinin tüm aşamaları Kongre'de gerçekleşiyor.

ÖNCE TEMSİLCİLER MECLİSİ, SONRA SENATO

Sürecin başlatılması için ABD Kongresi'nin iki kanadından biri olan Temsilciler Meclisi'nde herhangi bir üye başkan hakkında azil süreci başlatmak için girişimde bulunabiliyor. Bu başvuru daha sonra Temsilciler Meclisi Adalet Komitesi'nin önüne gidiyor. Burada azil sürecinin devam edip etmeyeceği kararı oy çokluğuyla alınıyor. Bugüne kadar birçok başkan hakkında bireysel olarak azil süreci başlatma başvurusu yapıldı. Ancak bu başvurular genellikle Adalet Komitesi'nde reddedildi ve süreç de noktalandı.

Adalet Komitesi'nin onay vermesi halinde bir de Temsilciler Meclisi'nde oylama yapılıyor. Salt çoğunluğun kabul etmesi durumunda da azil süreci Senato'da devam ediyor. Burada ise davaya benzer bir süreç işletiliyor. Başkanın azledilme talebine ilişkin kanıtlar ortaya konuyor, tanıklar dinleniyor. Başkan da ayrıca kendi savunmasını yapıyor. Senatörler de jüri görevi üstlenerek, nihai kararı veriyor. Bir başkanın azledilmesi için Senato'da üçte iki çoğunluk gerekiyor.