Türkiye 'merkez ülke' olma yolunda
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın vereceğini söylediği müjdenin ardından milyonların beklediği an dün geldi. Erdoğan tarafından açıklanan ve Karadeniz'de yapılan Türkiye tarihinin en büyük doğal gaz keşfi enerji sektöründeki dengeleri değiştirmeye hazırlanıyor. "Transit ülke" olarak anılan Türkiye, "merkez ülke" olma yolunda önemli bir adım atıyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan dün Karadeniz'de faaliyet gösteren Fatih sondaj gemisi tarafından 320 milyar metreküp doğal gaz rezervi bulunduğunu açıkladı. Hem karada hem denizde enerji kaynağı aramalarına hız verildiği bu dönemde, Erdoğan bulunan rezervin bölgedeki diğer keşiflerin habercisi olduğunu da vurguladı. İlk adımları iki sene önce atılan ve tarihi keşifle bulunan doğal gaz rezervinin, 3 yıl içerisinde ekonomiye kazandırılacağını açıkladı.
Bu keşfin ilk adımı bir kaç yıl önce atılmıştı. Uzun yıllar boyunca karada petrol ve doğal gaz arayan ve zaman zaman küçük miktarlarda yeni keşifler yapan Türkiye, 2017 itibarıyla bu alandaki hedefini genişletmiş ve offshore yani açık denizlerdeki arama kabiliyetini arttırmak için yola çıkmıştı.
Bu hedef doğrultusunda Türkiye, 2013 yılında satın alınmış olan Barbaros Hayreddin Paşa sismografik araştırma gemisi ve 2015'te yapımı tamamlanan Oruç Reis araştırma gemisinin yanına 2017 yılında Fatih derin deniz sondaj gemisini, 2019'da onun ikiz kardeşi olan Yavuz sondaj gemisini ve 2020 yılında da Kanuni sondaj gemisini dahil ederek Akdeniz ve Karadeniz'de enerji kaynağı aramaya başladı.
ÖNEMLİ OLAN ÇIKARILAN GAZIN KALİTESİ
Türkiye, şimdiye kadar sahip olduğu jeopolitik konumun getirdiği avantajlar ve bünyesindeki enerji boru hatları ile hep "enerji koridoru, enerjide transit ülke" ya da "enerji köprüsü" gibi kavramlarla anılıyordu. Politika olarak da zaten bu kavramlara sahip çıkılıyor ve bu yönde adımlar atılıyordu. Ancak enerji uzmanlarına göre Türkiye, son yıllarda enerjide yaptığı alt yatırımı ve oluşan piyasaya ek olarak bu keşifle beraber enerjide bölgesel merkez olma yoluna güçlü şekilde girmiş durumda.
"VANALARI KAPATIRIZ" DEVRİ BİTTİ
Uzmanlara göre bu keşif yıllardır Rusya ve İran'la enerji pazarlığına girişen, geçmişte bazı çevreler tarafından "vanaları kapatırız" söylemleri karşı karşıya kalan Türkiye'nin enerjide arz güvenliği noktasında da farklı bir konuma gelmesini sağlayacak.
2021'de Rusya ile, 2026'da ise İran ile daha önceden imzalanan uzun süreli alım anlaşmaları sona ediyor. Bu aynı zamanda yeni anlaşmalarda Türkiye için büyük bir pazarlık kozu demek. Zira Türkiye, bu anlaşmalarla uluslararası piyasaya göre çok daha yüksek fiyattan gaz almak zorunda kalıyordu. Ancak şimdi oluşacak rekabet avantajı bu fiyatları çok daha çekecek.