Türkiye'de daha ne kadar deprem olacak ve tsunami riski var mı? / VİDEO

Dünyanın oluşumundan beri, sismik yönden aktif bulunan bölgelerde depremlerin ardışıklı olarak oluştuğu ve sonucundan da milyonlarca insanın ve barınakların yok olduğu bilinmektedir.

Bilindiği gibi yurdumuz dünyanın en etkin deprem kuşaklarından birinin üzerinde bulunmaktadır. Geçmişte yurdumuzda birçok yıkıcı depremler olduğu gibi, gelecekte de sık sık oluşacak depremlerle büyük can ve mal kaybına uğrayacağımız bir gerçektir. Son depremler nerelerde oldu? En son Ege Denizi'nin Muğla açıklarında saat 01.31'de 6,3 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Depremin merkez üssü Kos açıkları. Özellikle Bodrum ve Datça depremden etkilendi. Şiddetli depremde can kaybı yaşanmadı.

Deprem Bölgeleri Haritası'na göre, yurdumuzun %92'sinin deprem bölgeleri içerisinde olduğu, nüfusumuzun %95'inin deprem tehlikesi altında yaşadığı ve ayrıca büyük sanayi merkezlerinin %98'i ve barajlarımızın %93'ünün deprem bölgesinde olduğu bilinmektedir. Peki sonraki deprem nerede ne zaman olacak? Ege Denizi'nde meydana gelen 6.3 büyüklüğündeki depremin ardından tsunami paniği yaşandı.

Kendilerini depremin ardından dışarı atan vatandaşlar dalga geliyor söylentisiyle büyük panik yaşadı.
Bölgeden gelen görüntülerde vatandaşların büyük panik yaşadığı ve dalga geliyor söylentisinin ardından koşuşturması yer alıyor. Tsunami nedir? Ülkemizde tsunami tehlikesi var mı?

Son 58 yıl içerisinde depremlerden, 58.202 vatandaşımız hayatını kaybetmiş, 122.096 kişi yaralanmış ve yaklaşık olarak 411.465 bina yıkılmış veya ağır hasar görmüştür. Sonuç olarak denilebilir ki, depremlerden her yıl ortalama 1.003 vatandaşımız ölmekte ve 7.094 bina yıkılmaktadır.

DEPREM NEDİR?

Yerkabuğu içindeki kırılmalar nedeniyle ani olarak ortaya çıkan titreşimlerin dalgalar halinde yayılarak geçtikleri ortamları ve yeryüzeyini sarsma olayına "deprem" denir.

Deprem, insanın hareketsiz kabul ettiği ve güvenle ayağını bastığı toprağın da oynayacağını ve üzerinde bulunan tüm yapılarında hasar görüp, can kaybına uğrayacak şekilde yıkılabileceklerini gösteren bir doğa olayıdır.

Depremin nasıl oluştuğunu, deprem dalgalarının yeryuvarı içinde ne şekilde yayıldıklarını, ölçü aletleri ve yöntemlerini, kayıtların değerlendirilmesini ve deprem ile ilgili diğer konuları inceleyen bilim dalına "SİSMOLOJİ" denir.

DEPREM KUŞAĞINDAYIZ

İlimiz deprem riski açısında tehlikeli bir kuşakta yer alıyor. Ege ve Marmara denizleri kaynaklı depremler ilimizi sık sık etkiliyor. Bunun yanı sıra merkez üssü Kocaeli olan depremler de sık sık yaşanıyor. Özellikle Ege Denizi'nin fay hatlarında yaşanan hareketlilik vatandaşları tedirgin ediyor. Ama herkesin aklına direk olarak "Büyük İstanbul Depremi yakın mı?"

BÜYÜK MARMARA DEPREMİ KAÇ ŞİDDETİNDE OLACAK?

Ege Denizi'ndeki depremin gerçekleştiği fay hattı ile Marmara Denizi'ndeki fay hattının farklı olduğu binin bir gerçek.
Tektonik rejim olarak farklılar. İkisi birbirinden bağımsız fay hatları. Türkiye'de 500 tane aktif fay var. Bunların sürekli hareket etmesi doğal. Kuzey Anadolu Fayı Marmara'da 17 Ağustos'tan sonra kırıldı. 12 Kasım'da da oldu, bir sonraki sismik boşluk olarak adlandırılan bölge ise Marmara Bölgesi. Dünyadaki bilim insanlarının hemfikir olduğu konu, Kuzey Anadolu Fayı içindeki bir sonraki deprem Marmara Denizi'nde olacak. İstanbul merkezli ve 7'nin üzerinde bir büyüklükten bahsediyoruz.

TSUNAMİ NEDİR?

Tsunami okyanus ya da denizlerin tabanında oluşan deprem, gök taşı düşmesi, deniz altındaki nükleer patlamalar, volkan patlaması ve bunlara bağlı taban çökmesi, zemin kaymaları gibi tektonik olaylar sonucu denize geçen enerji nedeniyle oluşan uzun periyotlu deniz dalgasını temsil eder.

Ayrıca kasırgalar da tsunamiye neden olabilmektedir. Önceleri tsunami dalgalarına med-cezir dalgaları da denmiştir. Tsunamilerin %80’i Pasifik Okyanusu’nda gerçekleşmektedir.
Yunan tarihçi Tukididis, tsunamileri denizaltı depreminden kaynaklandığını Peleponnes Savaşı’nın Tarihi adlı kitabında öne sürdü.

Tukididis’in, bu teoriyi ileri süren ilk kişi olarak bilinmesine rağmen tsunaminin oluşumu hakkında 20. yüzyıla kadar pek bir şey bilinmemekteydi. Konu, hâlâ araştırılmaktadır. İlk jeolojik, coğrafik ve oşinografik makaleler, tsunamileri “sismik deniz dalgaları” olarak adlandırmaktadır.

TÜRKİYE'DE TSUNAMİ OLUR MU?

İTÜ Öğretim Üyesi, Afet Yönetim Uzmanı Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu afetlerde hayatımızı kurtaracak önemli bilgiler verdi.
İşte hepimizin bilmesi gerekenler ve merak ettiklerimiz;

"Denizin olduğu heryerde tsunami olabilir. Bizde Japonya'daki gibi bir tsunami olmaz, okyanus kıyısında değiliz ama çok büyük bir tsunami de olması gerekmiyor. 60 santimlik sel suyu 1.5 ton kaldırır. O yüzden tsunami olsun, sel olsun, bu tür afetlerde sudan uzak durmak gerek."

TSUNAMİYİ HALKA NASIL HABER VERECEĞİZ?

"Tsunami olacağını halka nasıl haber vereceğiz? Şimdi Taksim'de dolaşırken sirenler çalmaya başlasa ne yaparsınız? 10 Kasım zannedip saygı duruşunda bulunursunuz. Çünkü daha önce onu yaptınız. Sivil savunma sireni nedir, ne zaman çalınır bilmiyor insanlar."

"Zaten sivil savunma sirenlerini bir savaşta çalabilirsiniz, bir de 10 Kasım'da. Sel geliyor, sivil savunma sireni çalıp halkı uyarayım deseniz çalamazsınız, kanunen yasak."