Unutkanlığın sebepleri nedir?

Tek başına bazı şeyleri unutmak ciddi bir problem anlamına gelmezken, hayatımızı olumsuz etkileyecek yönde yaşanan unutkanlık destek almayı gerektirebiliyor. Unutkanlığın neden olduğu ve nasıl önlenebileceği sorusu pek çok kişi tarafından merak edilen ve araştırılan konular arasında yer alıyor. Peki, Unutkanlığın sebepleri nelerdir? Nasıl önlenir? Tüm detaylarıyla haberimizde...

UNUTKANLIK NEDEN OLUR?

Tek başına bazı olayları unutmak bir hastalık ve ciddi bir sorun anlamına gelmiyor. Uzmanlar, bunama, trafik kazası, kafa travması, menenjit geçirme gibi organik nedenleri tamamen dışlarsak, unutkanlığın çok sık görülen bir durum olmadığını belirtiyor. Günlük olağan unutkanlıkları aşan, bizi rahatsız eden durumlarda mutlaka doktora başvurmak, danışmak ve yardım almak gereklidir. İşte, unutkanlık nedenleri...

Unutkanlığın en sık nedeni bunama olarak bilinen "Demans sendromu"dur. Demans, kişinin entelektüel ve sosyal yeteneklerinin, günlük fonksiyonlarını etkileyecek şekilde ilerleyici bir kayıptır. Hastalık, doğası gereği ilerleyici özelliktedir. Demanslı bir kişide; hafıza, düşünme, mantık yürütme, yer ve zaman tayini, okuduğunu anlama, konuşma, günlük basit işleri yapma gibi işlevlerde bozukluklar görülür. Demans dışında en önemli unutkanlık nedenleri ise şunlardır;

Tiroid bezi hastalıkları

Depresyon ve stres

Metabolik bozukluklar

İnme

Kafa travmaları

Beyin tümörleri

Unutmayan insan yok gibi. Hepimiz birçok şeyi unutuyoruz. Memory Center Nöropsikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Oğuz Tanrıdağ, “Unutkanlığın istatistiği yoktur, unutkanlık hastalıklarının istatistiği vardır” sözleriyle, bu konudaki en önemli şeyin hangi unutkanlığın normal, hangisinin hastalıklı olduğunun ayırt edilmesi olduğunu söylüyor. Unutkanlıkla ilgili hastalık, hemen herkesin aklına “Alzheimer”ı getirse de, bir kafa darbesi, beyin tümörü, ensefalit denilen beyin iltihabı, sara hastalığı, beyinde bir damarın tıkanması da unutkanlığa yol açabiliyor. Bunun için ön şartın, nedeni ne olursa olsun beynin bellek ve yeni bilgileri öğrenmeyle ilgili bölge ya da bölgelerinin etkilenmesi olduğu belirtiliyor. Bu bölgelerin etkilenmesi durumunda ortaya unutkanlık çıkıyor.

KAN ŞEKERİ ÇIKARSA

Nörolojik unutkanlık nedenleri dışında metabolizmayı ilgilendiren kimi durumlar da unutkanlığa yol açıyor. Örneğin kan şekeri inip çıkan bir kişi, daha fazla unutuyor. Tansiyonu normalden daha yüksek ya da düşük kişilerde de kafa karışıklıkları ve unutkanlık görülüyor. Aşırı diyet yapanlarda vücudun gerekli elektrolitleri ve metabolitleri alamaması nedeniyle unutkanlık meydana gelebiliyor. Hipotiroidi zihni yavaşlatarak unutkanlığa yol açan bir durumken kansızlık ve depresyonda da unutkanlığa sık rastlanıyor.

 BİRDEN UNUTULMAZ

Prof. Dr. Oğuz Tanrıdağ, “Alzheimer gibi hastalıklarda bile insan her şeyi birden unutmuyor” diyor ve bu hissi yaşayanların sonraları çoğu kez panik atak tanısı aldıklarını söylüyor. Bu hastalıklarda “yeni bilgileri öğrenme problemi” ön planda olduğu için, eskiden gerçekleşen olaylar, daha yakın zamanda olmuş gibi hissediliyor. Bir insan eğer üzerinden 30 yıl geçmiş bir emekliliği ya da kaybı sadece 3 ay önce olmuş gibi hissediyorsa Alzheimer başlangıcı ya da depresyondan söz ediliyor. İnsanların çocuklarını ölmüş anne-babalarına benzeterek onları öyle çağırmaları durumunu ise depresyon bile açıklayamıyor. Prof. Dr. Tanrıdağ, zaman içinde yaşanılanlarla ilgili çok ciddi algı ve bellek karışıklığı anlamına gelen bu olayın sorumlusunun Alzheimer olduğunu belirtiyor.

UNUTKANLIĞIN MASUM OLMAYAN BELİRTİLERİ

Bir insan, ev içinde makasın yerini değil de ayakkabılığın ya da tuvaletin yerini unutuyorsa bu hiç masum değildir.

Bir insan 40 yıldır kıldığı namazı şaşırıyorsa bu hiç masum değildir.

Eğer bir insanın unutkanlığı akşama doğru ya da hava karardıktan sonra daha da kötüleşiyorsa bu hiç masum değildir.

Bir insan torunlarının değil de çocuklarının adlarını şaşırıyorsa bu hiç masum değildir.

Bir insan çocuklarının evlerine kalmaya gittiğinde her şeyi karıştırıyorsa bu hiç masum değildir.

Bir insan düzenli sürdürdüğü banyo yapmayı unutuyorsa bu hiç masum değildir.

Bir insan eve satıcı alıp yüksek miktarlarda bono-çek imzalıyorsa bu hiç masum değildir.

UNUTKANLIK TESTİ

Odaları şaşırıyor musunuz? (Evet-Hayır)

Yakınlarınızın evlerinde durumunuz daha da ağırlaşıyor mu? (Evet-Hayır)

Düzenli sürdürdüğünüz banyo ve yemek alışkanlıklarınız değişti mi? (Evet-Hayır)

Söylediklerinizi unutup tekrarlıyor musunuz? (Evet-Hayır)

Televizyon seyrederken ekrandaki kişilerle konuşuyor musunuz? (Evet-Hayır)

Yıllardır aradığınız telefon numaralarını unutuyor musunuz? (Evet-Hayır)

Kendi kişilik özelliklerinizin dışında son zamanlarda aşırı cimri, kıskanç, bonkör oldunuz mu? (Evet-Hayır)

Değerlendirme:

65 yaşın üzerindeki kişilerde önceden tanı konulan ve tedavi edilen bir psikiyatrik hastalık yoksa, kişi yakın zamanda bir yakınını kaybetmemişse ve genel anestezi altında büyük bir ameliyat geçirmemişse yukarıdaki sorulara ağırlıklı olarak “Evet” yanıtı vermesi, orta-ileri evre Alzheimer hastalığının varlığını düşündürüyor demektir.