Uzman isim depreme karşı alınması gereken önlemleri sıraladı

Bugün saat 18.57'de tüm Türkiye'de deprem tatbikatı yapılacak. "Çk kapan tutun" sloganı ile yapılacak tatbikat için tüm cep telefonlarına mesajlar gönderilecek.

Meteoroloji ve Afet Yönetimi Uzmanı Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, konuyla ilgili yaptığı açıklamada söz konusu tatbikatın önemine dikkat çekerek, depremde can kayıplarının çoğunlukla binalardaki yapısal olmayan risklerden kaynaklandığını söyledi. Kadıoğlu, depreme karşı alınması gereken önlemleri şu sözlerle sıraladı.

Deprem anında tamamen yıkılıp yassı kadayıf şeklini almayan hasarlı veya hasarsız binalarda ölüm ve yaralanmalara daha çok yapısal olmayan riskler neden olmaktadır. Binalarımızın yüzde olarak büyük bir kısmının yassı kadayıf olmayacağı ve yapısal olmayan risklerden korunmanın evrensel olarak kabul edilen tek davranış şeklinin de “Çök-Kapan-Tutun” olduğu gerçeklerini dikkate almalıyız. Bugün artık “Çök-Kapan-Tutun” öğretisi, ABD’deki FEMA (Federal Afet/Acil Durum Yönetim Merkezi), Red Cross (Kızıl Haç) ve NWS (Ulusal Meteoroloji İşleri) gibi afetlerle ilgili belli başlı kurumlar tarafından başta deprem, hortum, yıldırım olmak üzere birçok afetten korunmak için halka tavsiye edilmekte ve yoğun bir şekilde de öğretilmektedir.

Televizyonlarımızda yayınlanan sabah jimnastiği hareketleri gibi halkla beraber yapılacak olan bu depremden korunma egzersizi için aşağıda özetlenen adımlar takip edilebilir:

Bunun bir tatbikat olduğu günler öncesinden ve tatbikat anında halka duyurularak halk bilgilendirilmeli ve tatbikata katılması için teşvik edilmeli.

Bu tatbikata katılmak için önceden ev ve işyerlerinde karar alınıp işler planlanmalı.
Önceden belirlenen ve duyurulan tatbikat anından önce tatbikata destek veren radyo veya televizyon kanalları acılmalı.

Radyo ve televizyonlarda “Çök-Kapan-Tutun” hakkında önce kısa bilgiler verilmeli.
Sonra yapılan bir anonsla herkesten bulunduğu yere uygun bir şekilde “Çök-Kapan-Tutun” egzersini yapması istenmelidir: Eğer iş yerinde veya okuldaysanız ÇÖKüp bir sıranın veya sağlam masanın altına girin. Pencerelerden, kabılardan, cam bölmelerden, kitablık, kütüphanelerden, lambalardan, tablolardan, asılı çiceklerden, saksılardan, dolaplar ve diğer düşebilecek cisimlerden uzak durulmalıdır. Özellikle sırtınızı pencerelere dönük bir şekilde kapanıp kafanızı ve ensenizi düşen cisimlerden koruyun.

Sarsıntı sona erene kadar (örneğin, tatbikatta 30 saniye boyunca) sallanan masayla beraber hareket edebilmek için masanın bacağına tutunun. Masanın bacağını tutan kollarınızın üzerine yüzünüzü koyarak uçuşan cisimlerden gözlerinizi ve yüzünüzü koruyun. Eğer bir sıra veya masa yakınınızda yoksa iç duvarların dibine çöküp kapanarak kafanızı ve ensenizi kollarınızla koruyun ve olduğunuz yerde savrulmadan tutunup sarsıntının geçmesini bekleyiniz. Eğer dışarıda acık alandaysanız binalardan, duvarlardan, ağaçlardan, direklerden, tabelalardan ve elektrik tellerinden uzak durup, yere ÇÖKüp, kapanarak kafanızı ve ensenizi kollarınızla koruyun ve olduğunuz yerde savrulmadan tutunup sarsıntının geçmesini bekleyiniz. Eğer araç kullanıyorsanız, dikkatli ve yavaş bir şekilde aracınızı yolun en sağına çekerek durun. Durduğunuz yer köprü ve enerji nakil hatlarının altı veya trafik ışıklarına yakın olmamalı.

“Çök-Kapan-Tutun” tatbikatı yapmanın pratikte mümkün olmadığı yerlerde ise acil durum malzemelerinin, plan ve personelin hazırlık durumları kontrol edilip tartışılabilir. Ya da çöküp kapanıp tutunamayanlar da bir deprem gideceği güvenli yeri düşünebilir, orayı belirleyebilir ve hatta oraya ulaşmasını engelleyecek eşya vb şeyleri tespit edebilir!

İster evde, okulda, gökdelende veya ister başka bir yerde olalım, deprem anıda kendimizi nasıl koruyacağımızı bilmek önemlidir. Ailece, sınıfça veya çalışma arkadaşlarımızla deprem olunca ne yapacağımızın provalarını yaparsak deprem başladığında reflekslerimiz otomatik olarak bizi doğru davranışlarda bulunmaya yöneltecektir. Çök-Kapan-Tutun öğretisi, sadece çocuklar için gerekli değildir.

Bu nedenle, yetişkinlerin de mutlaka bu güvenlik hareketini öğrenip deprem anında doğru bir şekilde uygulaması gerekir. Hatta yetişkinler bu egzersizi yaparak çocuklara örnek olmak zorundadır. Öğretmen vb yetişkinlerin öncelikle kendilerini koruması çocukların afet sonrası bakımı için büyük önem taşımaktadır. Gerçek bir depremde insanların paniğe kapılmadan doğru hareket etme şansı, her Çök-Kapan-Tutun egzersizisi çalışıldığında iki kat arttığı bilimsel olarak ispatlanmıştır. Böylece, afetlere hazırlığın evden başlaması gerektiği ve ancak Türkiye’de herkes afetlere hazır olursa Türkiye’nin de afetlere hazır olacağı unutulmamalıdır.

Ara kurtarmacıların deprem sonrası enkaz boşluğunda buldukları canlılara bakarak uydurdukları hayat üçgeni kuralına “hayatta kalma sapması” denir. Yalnızca hayatta kalan örneklere odaklanmanızdan kaynaklı bir hatadır. Esas olan ölümlerin gercekleştiği yerlere bakmaktır 🙋‍♂️👇 pic.x.com/1hdrIwoxoW

— Mikdat Kadıoğlu (@Mikdatca) November 11, 2022