Vize başvuruları rekor düzeyde
Türk iş insanlarının İngiltere'de şirket kurarak veya kendi işini yaparak oturma izni almasına olanak sağlayan Ankara Anlaşması, 1 Ocak 2021'de sona eriyor. Çünkü, İngiltere'nin Avrupa Birliği (AB) üyeliğinden ayrılması (Brexit) 31 Aralık 2020'de gerçekleşmiş olacak. İşte bu tarihin ardından geçiş döneminin tamamlanması nedeniyle Türkiye ile AB arasındaki Ankara anlaşmasının da hükmü sonlanacak. İşte bu durum nedeniyle son aylarda İngiltere'ye gitmek isteyenlerin vize başvuraları rekor kırıyor.
Birleşik Krallık, 1 Ocak 2020'de AB'den ayrılmış ancak bir yıl sürmesi planlanan geçiş döneminde mevcut AB anlaşmaları yürürlükte kalmıştı.
Türkiye'nin 1963'te Avrupa Ekonomik Topluluğu ile imzaladığı ve iş insanlarının İngiltere'de şirket kurarak yaşamasına izin veren Ankara Anlaşması da yürürlükten kalkacak anlaşmalardan biri. Bu nedenle 1 Ocak 2021'den itibaren bu anlaşma üzerinden oturum izni başvurusu yapılamayacak.
Anlaşma sonlanmadan başvuru yapmak isteyenlerin sayısında ise rekor düzeyde artış var.
2013'TEN SONRA HER YIL KATLANDI
İngiltere dışından anlaşmaya başvuranların sayısı 2013-17 yılları arasında her yıl 1,5 ile 2 kat arasında artış göstererek 1.200'ün üzerine çıktı. 2019'da ise yüzde 200'den fazla artışla 4 bini aştı.
BBC Türkçe'nin İngiltere İçişleri Bakanlığı'ndan edindiği verilere göre, 2020'nin ilk dokuz ayında ülke dışından yapılan başvurular 10 bini aşmış durumda.
İlk çeyrekte 1.877 kişi başvururken ikinci çeyrekte pandeminin etkisiyle bu sayı 442'ye düştü. Üçüncü çeyrekte ise büyük artışla 6 bin 913'e ulaştı.
Böylece 2020'nin yalnızca üçüncü çeyreğinde İngiltere dışından yapılan başvurular, 2020 öncesindeki 10 yılda yapılan başvuruların toplamını geçti.
İngiltere içinden ve dışından yapılan başvuruların toplamı ise 2015'ten bu yana şöyle bir seyir izledi:
'YOĞUNLUKLA BAŞA ÇIKABİLMEK İÇİN İŞE ALIM YAPTIK'
Ankara Anlaşması başvuruları alanında faaliyet gösteren Namlı Kayum Demir Avukatlık Ortaklığı'ndan Fırat Namlı, son dönemde Ankara Anlaşması için kendilerine başvuranların sayısında büyük bir artış olduğunu belirtti.
Son dönemde toplam başvuruların haftada bin civarında olduğunu duyduklarını, kendilerine de 15-20 başvuru geldiğini söyleyen Namlı, bu yoğunlukla başa çıkabilmek için daha fazla kişiyi işe aldıklarını, fazla mesai yapmak zorunda kaldıklarını ifade ediyor ve ekliyor:
"Bu dönemdeki gibi bir yoğunluk hiç görmemiştim."
Namlı yalnızca başvuruların değil, reddedilen dosyaların da arttığını, kabul edilmesine kesin gözüyle bakılan bazı dosyaların bile başvuruda gerek olmayan belgelerin eksikliği nedeniyle reddedilebildiğine dikkat çekiyor:
"Örneğin hayatı boyunca ABD'de çalışmış birini SGK dökümü olmadığı için reddettiler. Oysa biz başvuruda kişinin ABD'de çalıştığını belgelemiş ve bu yüzden SGK'da kaydı olmadığını söylemiştik."
Başvuruların üçüncü çeyrek boyunca haftada bin civarında seyretmesi durumunda 2020'nin son üç ayında yapılan başvuru sayısı 12 bini bulacak.
1 Ocak 2010 - 31 Eylül 2020 arasında Ankara Anlaşması'na başvuranların sayısı 18 bin 976 olarak gerçekleşti.
Aynı dönemde 4 bin 54 başvuru reddedilirken 9 bin 202 başvuru kabul edildi. Ankara Anlaşması'na başvuran kişilerin eşleri ve çocuklarının oturma ve çalışma izinleri bulunduğu için pek çok kişi eş ve çocuklarıyla birlikte İngiltere'ye taşınıyor. Bu yüzden Ankara Anlaşması vesilesiyle Türkiye'den İngiltere'ye gelenlerin sayısının bugüne kadar kabul edilen başvurulardan daha yüksek olduğu kesin olsa da bu konuda resmi bir veri bulunmuyor.
SÜRPRİZ RET KARARLARI
İngiltere'nin başvuruları değerlendirmek için daha fazla kişiyi işe almadığını, bunun yerine dosyaların Abu Dabi ve Türkmenistan gibi farklı bölgelerdeki elçiliklere dağıtıldığını ve bu elçiliklerin aşina olmadıkları dosyalarda ret oranının daha yüksek olabileceğini belirten Namlı, "Çok saçma nedenler görebiliyoruz. Türkiye'de ön muhasebe alanında çalışmış ve sigortası bu koddan yatmış birinin başvuru alanları arasında muhasebe vardı. Ona 'Sen ön muhasebeci olarak çalışmışsın, muhasebe yapamazsın' dediler" diyor.
Namlı bir diğer örneği ise şu sözlerle anlatıyor:
"Yurtdışında güzel restoranlarda restoran menajerliği yapan bir kişi, buna benzer bir işi İngiltere'de yapmak istediğinde 'Bu alanda tecrübesi olmadığı' gerekçesiyle reddedildi. Ona itiraz etmek için 15 sayfa boyunca restoranlardaki görevleri ve bunlar arası hiyerarşileri anlatan bir açıklama yazmamız gerekti."
SON 10 YILDAKİ RETLERİN ÜÇTE BİRİNDEN FAZLASI ÜÇÜNCÜ ÇEYREKTE
İngiltere İçişleri Bakanlığı verilerine göre 2020'nin üçüncü çeyreğinde 1.428 kişinin başvurusu reddedildi. Bu, son 10 yıldaki toplam retlerin üçte birinden daha fazlasını oluşturuyor.
Her çeyrekte yapılan başvuru ve ret oranları ise değişkenlik gösteriyor. Başvurunun yapılması ile sonuçlanması arasında üç aya yakın süre geçtiği için başvurular sıklıkla bir sonraki çeyrekte reddediliyor.
31 ARALIK'TAN SONRAKİ İTİRAZLARIN DURUMU
Namlı, Ankara Anlaşması başvuruları reddedildiğinde itiraz yolunun açık olduğunu ancak itirazların ortalama yüzde 3'ünün kabul gördüğünü söylüyor.
Peki 31 Aralık'tan önce başvuran kişilerin dosyaları o tarihten sonra reddedilirse itiraz yolu hâlâ açık olacak mı?
Namlı, bu yolun açık olmasını beklediklerini fakat İngiliz hükümetinin aksi yönde karar almasının da ihtimal dışı olmadığını söylüyor.