Yasaklar hangi illerde uzun süre kalacak? işte en riskli kentler
Türkiye koronavirüs salgını ile mücadelede yerinden karar dönemine girdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan ise yasakların ve kısıtlamaların kademeli olarak kaldırılacağını açıkladı. Bu kademeli geçişte ise 4 aşama bulunuyor. Peki, buna göre durumu en riskli iller hangileri? Hangi illerde 1 Mart sonrası normalleşme başlayacak? 3. dalga tehlikesi var mı? Prof. Dr. Vefik Arıca, tek tek anlattı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, Sağlık Bakanlığı'nın belirlediği kriterlere göre illerin 4 kategoriye (düşük, orta, yüksek ve çok yüksek riskli) ayrılacağını ve Mart ayı itibarıyla da kademeli normalleşme sürecinin başlatılacağını söylemişti.
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Vefik Arıca Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bahsettiği 4 kademeye ilişkin şu bilgileri verdi:
"1 Mart'tan itibaren 100 bin nüfusa 10'un altında pozitif vaka olan yerlerin kısıtlamaları muhtemelen kalkacak. Yüksek olan yani 100 bin nüfusta 100 kişiden fazla vaka sayısına sahip olan iller ise en yüksek risk grubuna sahip birinci grup olarak belirlenecek. Bu bakımdan grup grup normalleşme gerçekleştirilecek."
YASAKLARIN KALKTIĞI İLLERDE VAKA SAYISI ARTARSA NE OLACAK?
Prof. Dr. Vefik Arıca bu soruya şu yanıtı veriyor: "Kısıtlamaların il bazında değerlendirme sonucu kalkacak olması ödül sistemi gibi oldu. Kişiler maske, hijyen, sosyal mesafe ve dördüncü kural dediğimiz aşı uygulamasına uyarsa bu durum il bazında tabloya yansıyacağı için cafe, restoran ve kıraathaneler bu illerde açılacak. Ancak bu kurallara kişisel olarak uymazsak ve bir sonraki haftanın verileri yüksek gelirse il pandemi kurulu valilik önderliğinde toplanacak tekrar kapatma kararı alınacak. Bu nedenle bu sistemi ödül sistemi gibi düşünebiliriz."
İl bazında değerlendirmelerin hafta hafta yapılacağının altını çizen Prof. Arıca, sözlerine şöyle devam etti:
"Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın açıklamaları doğrultusunda her hafta Türkiye geneli vaka sayılarını gösteren bir harita yayınlanacak. Örneğin 1 milyon nüfusa sahip bir şehir için, "100 bin kişide kaç vaka görülmüş?" bunun ortalaması alınarak değerlendirme yapılacak. Bu durum il pandemi kurullarının elini kuvvetlendirecek. Bu sayıya göre; cafe, restoran, kıraathane gibi işletmelerin durumu veya Milli Eğitim'e bağlı okulların açılması kararı verilecek. Eldeki verilerle açma kapama olacak."
KİLOMETREKARE BAZINDA DEĞERLENDİRİLİRSE EN RİSKLİ İLLER HANGİLERİ?
Kademeli normalleşme kararında baz alınacak iki önemli unsur var; aşı ve vaka sayısı.
İllere göre aşı uygulamalarının durumunu değerlendiren Prof. Dr. Vefik Arıca, "Aşılama nüfus sayısına göre önem kazanıyor. Örneğin İstanbul'da yapılan aşı sayısıyla nüfusu az olan bir ilde yapılan aşı sayısını karşılaştırmak yerine yüzdelik orana bakmak gerekiyor. Şu an 65 yaş ve üzeri vatandaşlar aşılanıyor. En çok Ankara, Eskişehir, İzmir, İstanbul, Bursa gibi büyükşehirlerde 65 yaş üzeri için uygulanan aşılama sayı ve yüzde olarak daha fazla. Son yapılan açıklamalara göre, Karadeniz Bölgesi özellikle de Trabzon riskli görünüyordu ancak kilometrekare bazında değerlendirdiğimizde İstanbul'da dar bir metrekarede çok yüksek sayıda insan yaşıyor. Bu nedenle birincinin Trabzon değil İstanbul olduğu açıklandı. Kilometrekare başına düşen Kovid-19 pozitif sayısında lider olan en riskli il şu an İstanbul." diye konuştu.
"AŞI UYGULAMA HIZINDA DÜNYA ÜLKELERİNDE İLK ONDAYIZ"
Tedbirlerin esnetilmesinde önemli rol oynayacak olan aşı uygulamalarının hızı konusunda da değerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. Vefik Arıca, "Son günlerde aşılama konusunda önemli bir hız kazandık. Pazartesi gününden itibaren yapılan değerlendirmede dünya sıralamasında ilk ona girdik. 85 milyon kişiden 60 milyon kişiye aşı yapılması hedefleniyor. Bunun için 120 milyon doz aşıya ihtiyacımız var. Türkiye'nin günlük ortalama 1,5-2 milyon doz aşı uygulama kapasitesi var. Aşı uygulamaları bu şekilde 50-60 gün içinde tamamlanır. " ifadelerini kullandı.
MUTASYONLAR AŞI UYGULAMALARINI NASIL ETKİLEYECEK?
Mutasyonun etkilerinin henüz tabloya yansımadığını ifade eden Prof. Dr. Vefik Arıca, "Aşı hızı arttıkça mutasyonun etkisi düşüyor. Çin aşısı, virüsün hepsinin vücuda ölü olarak verilmesi şeklinde oluyor. Yani virüsün %1 veya %2'sinde mutasyon olduğunu düşünelim aşı geri kalan %98'inde etkili oluyor. Diğer aşılarda tamamen genetiği verildiği için bazı sorunlar ortaya çıkabiliyor. Çin aşısıyla ilgili mutasyona karşı düşük etkili olduğuna dair şu an için hiçbir veri yok." diye konuştu.
3. DALGADA DÜNYA ÜLKELERİ ÜÇ GRUBA AYRILDI
Dünya genelinde ülkelerin koronavirüsle mücadelede geldiği son duruma ilişkin de değerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. Vefik Arıca, ülkelerin üç gruba ayrıldığını ifade ederek şunları söyledi:
"Dünyada birkaç ülke koronavirüs vaka sayısını sıfırlamak üzere. Çin, Avustralya gibi birtakım ülkeler vaka sayısı bakımından neredeyse sıfırlandı diyebiliriz. Tekli sayılarda vaka görüyorlar. Bazı ülkeler ise ikinci dalgayı bitirmiş üçüncü dalgaya geçmiş durumdalar. Bizim gibi ülkelerde ise ikinci dalga aşağı doğru eğilim göstermiş aşıyla üçüncü dalgayı engellemeye çalışıyor diyebiliriz."
Prof. Dr. Vefik Arıca, koronavirüsle mücadelede dünya ülkeleri üç gruba ayrıldığının altını çizerek sıralamayı şöyle yaptı;
1- Koronavirüsü tamamen bitirenler
2- Üçüncü dalgayla mücadele edenler
3- Üçüncü dalgaya yakalanmamak için direnenler