Yeni borçlanma formülü masada... EYT'de primi eksik olanlar ne yapacak?
3600 ek göstergenin önümüzdeki günlerde netliğe kavuşmasının ardından milyonlarca kişinin gözü Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) için yapılacak düzenlemeye çevrildi. Öte yandan EYT için yeni borçlanma formülü konuşuluyor. Peki primi eksik olan ne yapacak? EYT'de hangi borçlanma formülleri gündemde?
Yaşı nedeniyle emekli olamayan milyonlarca vatandaşı sevindirecek düzenleme için çalışmalar devam ediyor. Bu yıl için tamamlanması beklenen düzenleme kapsamında primi eksik olan vatandaşlar için de 'borçlanma' formülleri gündem oldu.
EYT ÇALIŞMASINDA SON DURUM
‘Vatandaşı enflasyona ezdirmeyiz’ parolasıyla hareket eden hükümet milyonlarca memur ve emeklinin maaşlarına zam olarak yansıyacak 3600 ek gösterge çalışmalarında sona geldi. Ek göstergenin bu ay TBMM’ye taşınacağı ifade ediliyor. Öte yandan Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Haziran ayı enflasyon rakamlarını 4 Temmuz’da duyuracak. Böylece yılın ilk 6 aylık enflasyon oranı da belli olacak. Daha önce Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlı Vedat Bilgin’in belirttiği gibi öncelikli olan bu konuların birer birer çözüme kavuşturulmasıyla gözler Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili çalışmalara çevrilecek.
Takvim'de yer alan habere göre; 9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olarak çalışmaya başlayıp prim ve yıl şartını tamamlamış ancak yaşını doldurmamış vatandaşlar EYT kapsamında kabul ediliyor.
Ancak 9 Eylül 1999'dan önce sigortalı olan vatandaşlardan bazılarının primleri henüz dolmamış durumda.
İKİ SEÇENEK ÖNE ÇIKIYOR
Burada iki seçenek öne çıkıyor. Birincisi, bu vatandaşların primlerini tamamladıklarında emeklilik hakkı kazanmaları. İkincisi ise primlerini borçlanma yöntemleriyle tamamlamaları.
Düzenleme çıktıktan sonra vatandaşlar eğer primleri tamamsa emekli olabilecek. Ancak primi eksik ise primi tamamlandığında emeklilik hakkını kullanacak.
Ayrıca kadınların doğum, erkeklerin askerlik borçlanmalarıyla bu primleri tamamlama imkanları da bulunuyor.
YAŞI DEĞİŞTİRECEK
Borçlanma için farklı talepler de var.
8 Eylül 1999 sonrasında sigortalı olup askerlik borçlanmasıyla işe girişi 8 Eylül 1999 öncesine çekebilenler de kendilerinin EYT'li sayılmasını talep ediyor. Ayrıca staj sigortasının başlangıç sayılıp sayılmayacağı da merak konusu. Bunun için borçlanma imkanı talepleri bulunuyor.
Bu durumda stajını 9 Eylül 1999 öncesinde yapmış ancak çalışmaya daha sonra başlamış olanlar da EYT kapsamına girebilecek.
ESNAF İÇİN GERİYE DÖNÜK BORÇLANMA
Bir diğer talep de esnaf ile ilgili.
4 Ekim 2000 öncesinde oda ve vergi kaydı olup Bağ-Kur kaydı olmayan esnaf geriye dönük borçlanma talep ediyor.
ÜÇLÜ MAAŞ HESABI
EYT'lilerin emeklilik hakkına kavuşmalarından sonra maaş hesapları üç dönem olarak yapılacak.
Buna göre 2000 öncesi, 2000-2008 arası ve 2008'in 10'uncu ayından sonraki dönem olmak üzere üç ayrı hesaplama yapılacak.
Bu durumda emekli maaşı hesaplanırken tüm kazançlar dikkate alınmış olacak. Her dönem için farklı formüller uygulanıyor. Hem aylık bağlama oranları değişiyor hem de güncelleme rakamlarında farklılıklar bulunuyor.