YSK kararları Resmi Gazete'de yayımlandı
Yüksek Seçim Kurulunun (YSK), 16 Nisan'da yapılacak anayasa değişikliği referandumu sürecinde seçimlerin temel hükümleri ve seçmen kütüklerine ilişkin kararı Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlandı.
Kararda, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'un 47. maddesinin dördüncü fıkrasında, seçmen kütüklerinin seçimlere katılma yeterliliğini taşıyan siyasi partilerin genel merkezlerince veya yetkilendirilmiş il veya ilçe başkanlarınca istenildiğinde, YSK tarafından belirlenen giderin maliye veznesine yatırılmak ve makbuzu ibraz edilmek koşuluyla bir seçim döneminde iki defadan fazla olmamak üzere ilçe seçim kurulu başkanınca bilgisayar ortamında veya liste düzeyinde imza karşılığı yetkili kişiye verileceği öngörüldüğü belirtildi.
Seçmen kütüğü verilebilecek olan siyasi partilerin, kanun gereği seçimlere katılabilme yeterliliğine sahip olmaları gerektiği ifade edilen kararda, YSK'nın 11 Şubat'ta 2017 tarih ve 2017/75 sayılı kararıyla seçimlere katılma yeterliliğini taşıyan Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti), Anavatan Partisi, Bağımsız Türkiye Partisi (BTP), Büyük Birlik Partisi (BBP), Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Halkların Demokratik Partisi (HDP), Hür Dava Partisi (HÜDA PAR), Milliyetçi Hareket Partisi (MHP), Saadet Partisi ve Vatan Partisine seçmen kütüğünün verileceği bildirildi.
Kararda, seçmen kütüğü örneği istemeye siyasi parti genel merkezlerinin yetkili olduğu ancak yetki verilmesi koşuluyla il ve ilçe başkanlarının da kendi seçim çevreleriyle ilgili istemde bulunabilecekleri, seçmen kütüğü örneği istemlerinin bir seçim döneminde ikiden fazla olamayacağı duyuruldu.
- YEREL SAATLE 09.00-21.00'DE OY VERİLECEK
"Anayasa Değişikliği Halkoylamasında Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulunun, Yurt Dışı Sandık Kurullarının, Yurt Dışı Temsilciliklerde Oyları Saklamak ve Yurt Dışı İlçe Seçim Kuruluna Ulaştırmakla Görevli Sandık Kurulları ile Yurt Dışı Oyların Sayım ve Dökümü ile Görevli Sandık Kurullarının Görev ve Yetkileri ile Yurt Dışında Oy Verme İşlemlerine İlişkin Karar"da ise yurt dışında oy verme işlemleri ve ilgili kurulların görevlerine ilişkin esaslar genelge ile düzenlendi.
Buna göre, temsilciliklerde oy kullanma gün sayısı ve başlangıç günü o ülkedeki seçmen sayısı gözetilerek her bir temsilcilik için YSK tarafından tespit edilecek. Oy kullanma saatleri yerel saatle 09.00'da başlayıp 21.00'de sona erecek.
Temsilcilik ve diğer yerlerde kurulacak seçim sandıklarında sadece seçmen kütüğüne kayıtlı Türk vatandaşları oy verebilecek.
Halk oylamasında "Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu" filigranlı sarı renkteki zarflar ve beyaz renk üstünde "Evet", kahverengi renk üstünde "Hayır" ibareleri bulunan iki ayrı renkten oluşan birleşik oy pusulaları ile "Tercih" mührü kullanılacak.
Dışişleri Bakanlığının görüşü alınarak, YSK tarafından belirlenen bina ya da oy verme yerinde sandığın konulacağı yer sandık kurulunca kararlaştırılacak. Sandığın konulacağı yerlerin belirlenmesinde, seçmenin oyunu kolaylıkla, serbestçe ve gizli şekilde verebilmesi göz önünde bulundurulacak. Sandığın konulduğu yer, oy verme süresince değiştirilemeyecek.
Yurt dışında sandıkların konulacağı yerler YSK'nın "www.ysk.gov.tr" internet adresinde ilan edilerek, temsilciliklerce de bölgelerinde bulunan seçmenlere uygun araçlarla duyurulacak.
Sandık kurulunca alınacak kararlarda uyulacak usul ve esasların da yer aldığı genelgede, sandık çevresinde ve sandık alanında düzenin sağlanmasına ilişkin esaslar da düzenlendi.
Genelgede, oy verme düzeni, engellilerin, okuma yazma bilmeyen seçmenlerin oy kullanmaları ile sandık kurulu üyelerinin oy kullanmasına ilişkin usuller de yer aldı.
Oy verme işleminin ardından yapılacaklara ilişkin ayrıntıların da aktarıldığı genelgeye göre, zarf sayım ve dökümü açık olarak yapılacak, oy verme yerinde bulunanlar sayım ve dökümü izleyebilecek.
Oyların sayım ve dökümünde, her sandık için farklı sandık numarası ve karekod kaydı bulunduğundan Seçim Bilişim Sisteminden (SEÇSİS) alınan "Örnek: 600 Yurt Dışı Sayım Döküm Cetveli"nden yararlanılacak.
Yurt dışı sandıklar ve gümrük kapılarından gelen sonuçlar Ankara İl Seçim Kurulunca tutanakla birleştirilerek, imzalandıktan sonra SEÇSİS uygulamaları tarama modülü kullanılarak YSK'ya gönderilecek.
- OYLAR PTT KARGO VEYA THY VASITASIYLA TAŞINACAK
YSK'nın 104 Sayılı Kararı ve Eki 203/I Sayılı Genelge Anayasa Değişikliği Halkoylamasında Yurt Dışında Kullanılacak Seçim Malzemelerinin Mahalline Gönderilmesi, Kullanılan Oy Pusulalarının Yurt Dışı İlçe Seçim Kuruluna Ulaştırılması, Kargo İşlemleri ve Süreci ile Sınır Ülkelerden Diplomatik Kurye Aracılığıyla Getirilecek Malzemelerin Tesliminin Usul ve Esasları da Resmi Gazete'de yayımlandı.
Anayasa değişikliği halk oylamasında yurt içinde 16 Nisan Pazar günü, yurt dışında ise 27 Mart-9 Nisan tarihlerinde oy kullanılacak.
Halk oylamasında yurt dışı için seçim malzemelerinin mahalline gönderilmesi, kullanılan oy pusulalarının Yurt Dışı İlçe Seçim Kuruluna ulaştırılması, kargo işlemleri ve süreci ile sınır ülkelerden diplomatik kurye aracılığıyla getirilecek malzemelerin tesliminin usul ve esasları da genelge ile yürürlüğe konuldu.
Seçim araç ve malzemeleri, dış temsilcilikler ve Türkiye arasında diplomatik kargo ya da kurye yöntemiyle ve mümkün olan yerlerde THY vasıtasıyla, belirlenen temsilciliklerde ve aşamalarda kiralanacak uçakla, yurt içinde PTT Kargo veya THY vasıtasıyla taşınacak.
Tüm dünya ile bağlantılı olması ve aktarmaya mahal kalmaması suretiyle güvenliğin daha rahat sağlanabilmesi ve temsilciliklere daha hızlı ulaşım imkanları nedeniyle, oy pusulalarının temsilciliklere gönderilmesi ve kurye ile oy torbalarının getirilmesi için kargo ya da kurye kabul ve teslim yeri olarak İstanbul Atatürk Havalimanı belirlendi. Kiralanacak uçaklarla getirilecek oy torbalarının teslim yeri Ankara Esenboğa Havalimanı olacak.
Halk oylamasında yurt dışı temsilciliklere gönderilecek, yurt dışı temsilciliklerden geri gelecek seçim malzemelerinin taşınması diplomatik kargo, diplomatik kurye olmak üzere iki yöntemle gerçekleştirilecek.
Dışişleri Bakanlığınca yurt dışına oy pusulaları paketlerini gönderme aşamasında gümrük işlemlerinin yapılması ve diplomatik mühürle mühürlenmesi, getirilen oy torbalarının teslim alınması aşamasında diplomatik torbaların mühürlerinin açılması işlemlerini müteakiben kargo kabul ve teslimi Bakırköy 4. Geçici Gümrük Kapısı Seçim Kurulu tarafından yapılacak.
Gelen oy torbaları, gümrük kapısı seçim kurulları tarafından tutanakla komisyona ve komisyonca da mahallinden temin edilecek bir araç ile kolluk kuvvetleri nezaretinde karayolu ile Yurt Dışı İlçe Seçim Kuruluna ulaştırılacak.
16 Şubat 2017'de başlayan halk oylamasında, TRT ile özel radyo ve televizyon kuruluşlarının, halk oylamasının başlangıç tarihi olan 16 Şubat 2017 tarihinden oy verme gününün bitimine kadar yapacakları yayınlarda, 2954 sayılı TRT Kanunu'nun 5. maddesinde öngörülen genel yayın esasları ile 6112 sayılı Kanun'un 8. maddesinde yer alan yayın hizmet ilkelerine uymaları gerekecek.
Tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerine uygun davranmakla yükümlü radyo ve televizyon kuruluşları ile yazılı, sözlü ve görsel basın, tek yönlü, taraf tutan yayınlar yapamayacak. Bu kuruluşlar, yayınlarında demokratik kurallar çerçevesinde siyasi partiler arasında fırsat eşitliğini sağlamak zorunda olacak.
Siyasi partilerin halk oylaması sürecinde görüşlerinin eşitlik, serbestlik, dürüstlük ilkelerine uygun bir şekilde yansıtılması için gerekli katılımın sağlanması, bu konudaki girişimlerini ve sonucunu yayınlarında açıkça ilan ederek kamuoyuna duyurması gerekecek.
Yayınlarında adalet ve tarafsızlığa, kanunlara uygun davranmak zorunluluğu bulunan kuruluşlar, ırk, cinsiyet, sosyal sınıf veya dini inançları da esas alarak yayın yapamayacaklar.
- FARKLI DİL VE LEHÇELER KULLANILABİLECEK
Siyasi partilerin, radyo ve televizyon kanalları ile yazılı, sözlü ve görsel basında yapacakları propagandalarda, Türkçe'nin yanı sıra farklı dil ve lehçeler de kullanılabilecek.
Herhangi bir yayının bant yayım olarak internet ortamında propaganda yasaklarına aykırılık içerecek şekilde yayını halinde, tüm dünyadan izlenmesi mümkün olduğundan, bu yayma erişimi engelleme kararı verme ve gereği için erişim sağlayıcılarına bildirme görevi, itirazın yapıldığı yer ilçe seçim kurulu başkanlığına ait olacak.
Siyasi partiler, oy verme gününden önceki 24 saate kadar olan sürede radyo ve televizyonlarda birlikte veya ayrı ayrı açık oturum, röportaj, panel gibi programlara katılarak görüşlerini açıklayabilecekler.
Siyasi partilerin açık veya kapalı yer toplantıları, radyo ve televizyonlarda canlı olarak yayınlanabilecek.
Halk oylaması sürecinde, özel tanıtıcı programlar (ulusa sesleniş, millete hizmet yolunda ve benzeri konuşmalar) banttan veya canlı olarak yayınlanamayacak.
Siyasi partiler, propaganda süresinin sona ermesine kadar, yazılı basında ilan ve reklam yoluyla veya internet sitesi açarak sözlü, yazılı veya görüntülü propaganda yapabilecekler.
Vatandaşların, elektronik posta adreslerine, taşınabilir veya sabit telefonlarına sesli, görüntülü veya yazılı mesaj gönderilemeyecek. Ancak siyasi partiler kendi üyelerine sesli, görüntülü veya yazılı mesajları her zaman gönderebilecek.
Oy verme gününden önceki 10 günlük sürede, yazılı, sözlü ve görsel basın ve yayın araçları ile kamuoyu araştırmaları, anketler, tahminler, bilgi ve iletişim telefonları yoluyla mini referandum gibi adlarla vatandaşın oyunu etkileyecek biçimde yayın ve herhangi bir surette dağıtım yapılamayacak.
Bu sürenin dışında yapılacak yayınların, tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerine uygun olmasına, kamuoyu araştırmaları ve anketlerin yayınlanması sırasında, araştırmanın hangi kuruluş tarafından yapıldığının, denek sayısının, araştırmanın kim tarafından finanse edildiğinin açıklanması zorunlu olacak.
TRT ile ulusal düzeyde yayın yapan bütün özel radyo ve televizyon kanalları ayrım gözetilmeden izlenerek yayın ilkelerine aykırılığının tespiti halinde düzenlenecek raporlar, halk oylaması sürecinde RTÜK tarafından değerlendirilip, her haftanın perşembe günleri saat 17.00'ye kadar Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığına sunulması gerekecek. Haftalık yayınlanan programların, bir sonraki haftadaki yayını takip edilerek raporlanması gerekecek.
Yerel düzeyde yayın yapan radyo ve televizyon kanallarının yayın ilkelerine aykırılığının tespiti halinde ise RTÜK tarafından düzenlenecek raporların, yayın kuruluşunun merkezinin bulunduğu yer ilçe seçim kurulu başkanlığına bekletilmeden gönderilmesi gerekecek.
- SİYASİ REKLAMLARA YÖNELİK KARAR
Öte yandan, medya hizmet sağlayıcıları, halk oylamasının başlangıç tarihi olan 16 Şubat 2017 tarihinden oy verme gününden önceki 24 saate kadar (14 Nisan 2017 Cuma günü, saat 24.00) olan sürede siyasi reklam yayınlayabilecekler.
Siyasi partilerin siyasi reklamlarında Türkçe'nin yanı sıra farklı dil ve lehçeler de kullanılabilecek. Siyasi partilerin verecekleri siyasi reklamlarda, Türk Bayrağı ve dini ibareler kullanılamayacak.
Medya hizmet sağlayıcılarının, bu görevi yerine getirirken demokratik toplum düzeni gereklerine uygun bir seçim yapılabilmesi için, partilere siyasi reklam tahsisi yaparken tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerine uygun hizmet sunmaları gerekecek.
Siyasi reklam yayınlarının 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un 8. maddesi ile Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği'nin 5 ve 7. maddelerinde yer alan yayın hizmeti ilkelerine uygun olması gerekecek.
Aynı reklam kuşağında, birden çok partinin siyasi reklam yayınlanmasını istemesi halinde, istekliler arasında kura çekilerek o reklam kuşağında yayınlanacak siyasi reklamlar tespit edilecek, yayın dışında kalanlara ise istek halinde bir sonraki reklam kuşağında yayınlanması için öncelik verilecek.
Medya hizmet sağlayıcıları, yayınlayacakları siyasi reklamlarda, 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un 10. maddesi hükmünde yer alan esaslara tabi olacak ve reklamlardan ayrı olarak siyasi reklam kuşağı düzenleyemeyecek.
Bir medya hizmet sağlayıcısında yayınlanacak siyasi reklamların ücreti, siyasi partilere göre değişkenlik göstermeyecek.
Halk oylamasının başlangıç tarihi olan 16 Şubat 2017'den yayın yasaklarının başlayacağı oy verme gününden önceki son 24 saate kadar (14 Nisan 2017 Cuma günü saat 24.00) olan sürede medya hizmet sağlayıcıları tarafından yayınlanacak siyasi reklamların Yüksek Seçim Kurulunun kararları doğrultusunda RTÜK tarafından izlenmesi, denetlenmesi ve değerlendirilmesi gerekecek.
TRT ile ulusal düzeyde yayın yapan bütün özel radyo ve televizyon kanalları ayrım gözetilmeden izlenerek siyasi reklam yayın ilkelerine aykırılığın tespiti halinde düzenlenecek raporlar, halk oylaması dönemi içerisinde RTÜK tarafından değerlendirilip, her haftanın perşembe günleri saat 17.00’ye kadar, Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığına sunulacak.
Yerel düzeyde yayın yapan radyo ve televizyon kanallarının siyasi reklam yayın ilkelerine aykırılığının tespiti halinde, RTÜK tarafından düzenlenecek raporların, yayın kuruluşunun merkezinin bulunduğu yer ilçe seçim kurulu başkanlığına bekletilmeden gönderilecek.
- ULUSAL DÜZEYDE YAYIN YAPAN ÖZEL TELEVİZYON VE RADYOLAR BELİRLENDİ
YSK, ayrıca, ulusal düzeyde yayın yapan özel televizyon ve radyoları belirledi. YSK'nın kararında, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'un Kurula bu konuda yetki verdiği belirtildi.
Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un 3. maddesinde, "bölgesel yayın", "ulusal yayın" ve "yerel yayın" tanımlarının yapıldığı anımsatılan kararda, yayının yapıldığı yer kavramından, yayın yönetim ve merkezinin bulunduğu yerin anlaşılması gerektiği belirtildi.
Kararda, bu ölçütlere göre Türkiye'de ve Türkiye'ye yönelik ülke çapında Türkçe yayın yapan özel televizyonlar ve radyolar şöyle sıralandı:
"Show TV, Haber Türk, CNN Türk, Kanal D, Kanal 7, Fox, TV Net, NTV, Star TV, ATV, 24, Flash TV, Ulusal Kanal, Kültürtürk TV, Koza, Manisa Medya TV, Akit TV, Abant TV, TV 5, TV 19, 360 TV, TV 79, Bahartürk, Ülke TV, Kanal 28, Kanal Fırat, Pamukkale, Diyar TV, Kanal B, Yurt TV, (Artı)1, Em TV, GTV, Haberaks, Hilal TV, 38 Kent TV, Bitlis TV, FM TV, Kaçkar Yıldız, Aksu TV, T Türkiyem, Kanal Çay, Kanal Yalova, Vizyon Türk TV, Karadeniz TV, TV 6, Kudüs TV, Bengü Türk TV, Mavi Karadeniz TV, TV Kayseri, Kanal 3, Meltem TV, Mesaj, TV 1, Karadeniz Türk, NTV Avrupa, 4 Eylül TV, Rumeli TV, Adana TV, Cem TV, Ege Türk, Eurostar, Kanal T, Tek Rumeli TV, Akdeniz TV, Kanal Tek, TGRT Haber, a2, Ulusal 1, Kanal Urfa, Uzay Haber, A9, Medine, Dost TV, Yasin TV, KRT, Rehber, Halk TV, Yeni Kocaeli TV, E Haber, A Haber, TV 41, Mercan TV, S, Line TV, Kanal 16, BRTV, K 15, Kanal 56, Çay TV, ÇRT, Deha TV, Edessa TV, RTV 23, ER, Kanal F, Gaziantep Olay TV, Gelişim TV, HRT Akdeniz, AKRT, Kanal 32, Kanal 33, TV A, Beyaz TV, Ekim TV, Kanal 26, Demokrat TV, Kanal 42, Sivas SRT, Eskişehir Süper TV (ES TV), TV 52, Olay TV, Kanal G28, Bursa TV, Kanal 58, Anadoluda Vuslat, Vizyon 58, AS TV, MSBC Kanal 2000, Ton TV, Kanal V, DRT Denizli, Kanal 68, Zile TV, Ege TV, Kon TV, Kanal A, Kadırga TV, Kanal 5, Köy TV, Kaçkar TV, Best FM, Radyo D, Moral FM, Radyo 7, İstanbul FM, Uhud FM, Semerkand Radyo, Show Radyo, TGRT FM, Radyo A Haber, NTV Radyo."
- YURT İÇİ İLE YURT DIŞI SEÇMEN KÜTÜĞÜNÜN GÜNCELLEŞTİRİLMESİ
YSK, ayrıca halk oylamasında yurt içi ile yurt dışı seçmen kütüğünün güncelleştirilmesi usul ve esaslarını da belirledi.
Buna göre, halk oylaması için güncelleştirme yapmak amacıyla askıya çıkarılacak muhtarlık bölgesi askı listeleri; Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünce Adres Kayıt Sisteminden alınan, Türkiye'de ikamet eden ve seçmen niteliğini taşıyan kişilere ait kayıtlar, gerekli işlemler yapıldıktan ve seçmen kütüğüne dönüştürüldükten sonra askıya çıkarılan listeler olacak.
Yurt içi seçmen kütüğü, muhtarlık bölgesi askı listeleri 18 Şubat 2017 Cumartesi saat 08.00'de askıya çıkarılacak, 26 Şubat 2017 Pazar saat 17.00'de askıdan indirilecek.
Yerleşim yeri değişikliği nedeniyle seçim çevresi değişen ilçe seçim kurullarınca, güncelleştirme ve muhtarlık bölgesi askı listelerinin düzenlenmesi ile sandıkların numaralandırılması işlemleri yeni durum esas alınarak yapılacak.
Yurt Dışı Seçmen Kütüğü, Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünce, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünün adres kayıt sisteminden alınan, yurt dışında yerleşik ve seçmen niteliğini taşıyan kişilere ait kayıtlar, gerekli işlemler yapıldıktan ve seçmen kütüğüne dönüştürüldükten sonra dış temsilcilik görev çevresi esas alınarak Yurt Dışı Seçmen Kütüğü haline getirilen listeler olacak.
Yurt Dışı Seçmen Kütüğü, 18 Şubat 2017 Cumartesi Türkiye saati ile saat 08.00'de "www.ysk.gov.tr" adresinde ilan edilecek, 26 Şubat 2017 Pazar Türkiye saati ile saat 17.00'de ilan sona erdirilecek.
YSK'nın halk oylamasına ilişkin aldığı kararlar, Adalet Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü, duyuru için Türkiye Radyo Televizyon Kurumu ile seçime katılma yeterliğine sahip siyasi parti genel başkanlıklarına da gönderilecek.
Halk oylamasında yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı vatandaşların gümrük kapılarında oy verme işlemleri 27 Mart Pazartesi, gümrük kapısının bulunduğu il yönünden belirlenen saatte başlatılacak ve 16 Nisan Pazar, yine gümrük kapısının bulunduğu il yönünden belirlenen oy vermenin sona erdiği saate kadar devam edecek.
Karar uyarınca, "1 Kasım ve 7 Haziran 2015 tarihlerindeki Milletvekili Genel Seçimleri, 10 Ağustos 2014'teki Cumhurbaşkanı Seçimi ile 12 Haziran 2011'de yapılan 24. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde kullanılan oy miktarları, yurt dışında yerleşik Türk vatandaşlarının yurda giriş ve çıkış yaptıkları gümrük kapıları, coğrafi konumları da gözetilerek" belirlenen, yurt dışındaki seçmenlerin oy kullanabilecekleri gümrük kapıları şöyle:
"Sarp Karayolu, Kapıkule Karayolu, İpsala Karayolu, Hamzabeyli Karayolu, Dilucu Karayolu, Dereköy Karayolu, Şakirpaşa Havalimanı, Esenboğa Havalimanı, Antalya Havalimanı, Çardak Havalimanı, Eskişehir Havalimanı, Elazığ Havalimanı, Gaziantep Havalimanı, Hatay Havalimanı, Atatürk Havalimanı, Sabiha Gökçen Havalimanı, Adnan Menderes Havalimanı, Erkilet Havalimanı, Konya Havalimanı, Dalaman Havalimanı, Bodrum-Milas Havalimanı, Samsun Havalimanı, Trabzon Havalimanı, Zonguldak Havalimanı, Kuşadası Limanı, Ayvalık Limanı, Derince Limanı, Mersin Limanı, Taşucu Limanı, Marmaris Limanı ve Samsun Limanı."
Bu yerlerde seçmenler, tatiller dahil günün 24 saati oy kullanabilecek.
Belirtilen yerlerde, 11 Mart Cumartesi günü saat 17.00'ye kadar "geçici gümrük kapıları seçim kurulları" oluşturulacak ancak İstanbul Atatürk Havalimanı gümrük kapısında oy pusulalarının yurt dışına gönderilmesi ile yurt dışından gelen oy torbalarının teslim alınması ve Yurt Dışı İlçe Seçim Kuruluna ulaştırılması işlerini yürütmekle görevli Bakırköy 4. Geçici Gümrük Kapısı Seçim Kurulu, 18 Mart Cumartesi günü göreve başlayacak şekilde kurulacak.
Bu seçim kurullarının görevleri 16 Nisan Pazar günü yapılacak halk oylaması sonucunun YSK tarafından ilanı üzerine sona erecek.
- İLGİLİ GENELGE
Öte yandan, "Anayasa Deği̇şi̇kli̇ği̇ Halkoylamasında Gümrük Kapılarında Görev Yapacak Geçi̇ci̇ Gümrük Kapısı Seçi̇m Kurulları ve Sandık Kurullarının Görev ve Yetki̇leri̇ ile Gümrük Kapılarındaki̇ Oy Verme İşlemleri̇ne İli̇şki̇n 145/1 Sayılı Genelge" de Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlandı.
Genelgede, geçici gümrük kapısı seçim kurulları ile buralarda görev yapacak sandık kurullarının görev ve yetkileri, oy torbaları ulaştırma komisyonunun oluşumu ve görevleri, sandık alanı ve çevresinde alınacak tedbirler, sandığın konulacağı yer, oy verme araçları, sandık başı işleri, oy verme, oy vermenin bitimi, sandıkların açılması oyların sayımı ve dökümü gibi hususlarına ilişkin hükümler düzenleniyor.
- PROPAGANDA DÖNEMİ USUL VE ESASLARI
YSK tarafından anayasa değişikliklerinin halk oylamasına sunulmasında propaganda döneminin başlangıç tarihinden bitimine kadar uyulması gereken usul ve esaslar da belirlendi.
Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlanan karara göre bugün başlayarak 15 Nisan'da sona erecek propaganda döneminde genel yollarda, mabetlerde, kamu hizmeti görülen bina ve tesisler ile ilçe seçim kurullarınca gösterileceklerden başka meydanlarda toplu olarak sözlü propaganda yapılamayacak.
Siyasi partiler yararlanmak istedikleri miting alanları ve tarihini yazılı olarak ilçe seçim kurullarına 27 Mart'a kadar iletecek. İlçe seçim kurulları 28 Mart'ta miting alanları ve tarihini belirleyecek. Birden fazla siyasi parti sözlü propaganda için müracaat ederse tarih ve alan için kura çekilecek.
Oy verme tarihinden önceki 7. gün olan 9 Nisan sabahından, oy verme gününden önceki 15 Nisan günü saat 18.00'e kadar olan propaganda süresinde, denetim ve gözetim yetkisi ilçe seçim kurullarında, diğer zamanlarda ise mahallin en büyük mülki amirinde olacak.
Açık yerlerde güneşin batmasını müteakip ikinci saatin sonundan güneşin doğmasına kadar toplu olarak sözlü propaganda yapılamayacak. Fakülte, öğrenci yurtları ile teknik ve idari birimlerinin bulunduğu etrafı kapalı ve giriş çıkışların kontrollü yapıldığı üniversitelerin yerleşkelerindeki tüm açık ve kapalı alanlarda seçim propagandası ve seçim toplantısı düzenlenemeyecek.
Yurt dışında açık yerlerde ve gümrük kapılarında sözlü propaganda yapmak da yasak olacak.
- KAPALI YERLERDE PROPAGANDA
Siyasi partiler adına yapılacak kapalı yer toplantılarında yapılacak konuşmalar güneşin batmasını takip eden ikinci saatin sonuna kadar hoparlörle binanın dışındaki alanlara verilebilecek. Kapalı yer toplantılarına, toplantıyı idare eden heyetin isteği veya yetkili seçim kurullarının kararı olmadıkça, zabıta amir ve memurları, muhtar ve ihtiyar meclisleri/heyetleri hiçbir surette müdahale edemeyecek.
Mabetlerde, okullarda, kışla, karargah, ordugah gibi askeri bina ve tesislerle askeri mahfiller ile kamu hizmeti görülen diğer yerlerde kapalı yer toplantısı yapılamayacak.
Yurt dışında ve gümrük kapılarında kapalı yerlerde propaganda yapmak yasak olacak.
- SEÇİM BÜROLARI
Ticaret faaliyeti devam eden iş yerleri aynı zamanda seçim bürosu olarak kullanılamayacak.
Devlet ve diğer kamu tüzel kişileri ve bunlara bağlı kuruluşlar, devletin ve diğer kamu tüzel kişilerinin doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak katıldığı teşebbüs ve ortaklıklar, özel gelir kaynakları ve özel imkanları kanunla sağlanmış kamu yararına çalışan dernekler ve devletten yardım sağlayan ve vergi muafiyeti olan vakıflar, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile üretici birlikleri, kooperatif birlikleri, bankalar ve sendikalara ait bina ve tesisler, seçim bürosu amacıyla kullanılamayacak.
Seçim bürolarında görüntülü ve sesli propaganda yapılabilecek ancak seçim bürolarında yapılacak sesli yayınlarda, 2872 sayılı Çevre Kanunu'nun gürültü ile ilgili hükümlerine uyulması gerekecek.
Seçim büroları saat 09.00'dan 23.00'e kadar halka açık faaliyette bulunabilecek.
- İLAN VE REKLAM YOLUYLA PROPAGANDA
Siyasi partiler, bugünden oy verme günü öncesi 15 Nisan Cumartesi günü saat 18.00'e kadar yazılı basında ilan ve reklam yoluyla veya internet sitesi açarak, sözlü, yazılı ve görüntülü propaganda yapabilecek ancak yurt dışında yayımlanan yazılı basında ilan ve reklam yoluyla yazılı veya görüntülü propaganda yapılamayacak. Vatandaşların elektronik posta adreslerine, taşınabilir ya da sabit telefonlarına görüntülü, sesli veya yazılı mesaj göndermek suretiyle propaganda yapılması yasak olacak ancak siyasi partiler kendi üyelerine sesli, görüntülü veya yazılı mesajları her zaman gönderebilecek.
Oy verme gününden önceki 7 gün içinde (9 Nisan'dan 15 Nisan tarihinde saat 18.00'e kadar) yazılı, sözlü ve görsel basın ve yayın araçları ile kamuoyu araştırmaları, anketler, tahminler, bilgi ve iletişim telefonları yoluyla mini referandum gibi adlarla, vatandaşın oyunu etkileyecek biçimde yayın ve herhangi bir surette dağıtımının yapılması yasak olacak. Bu sürenin dışında, yurt içinde yapılacak kamuoyu araştırmaları, anketler, tahminler ve mini referandum gibi yayınlarda tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerine uyulması zorunluluk teşkil edecek.
Kamuoyu araştırmaları ve anketlerin yayınlanması sırasında, araştırmanın hangi kuruluş tarafından yapıldığı, denek sayısı, araştırmanın kim tarafından finanse edildiği mutlaka açıklanacak.
- PROPAGANDA AMAÇLI YAYIN VE MALZEME DAĞITIMI
Siyasi partiler halk oylaması sürecinin başlangıcı olan bugünden propaganda süresinin son günü olan 15 Nisan tarihinde saat 18.00'e kadar broşür, el ilanları, parti bayrağı, poster, afiş veya ses ve görüntü içeren CD/DVD gibi her türlü yayını dağıtmakta serbest olacak.
Propaganda için kullanılan el ilanları ve diğer her türlü matbuat üzerinde Türk bayrağı ve dini ibareler bulundurulamayacak. Siyasi partiler tarafından yapılacak her türlü propagandalarda Türkçenin yanı sıra farklı dil ve lehçeler de kullanılabilecek.
- PROPAGANDA FAALİYETLERİ MAKAM ARACIYLA YAPILAMAYACAK
298 sayılı kanunun 62. maddesinde sayılanlar ile kamuya yararlı dernekler ve bunlarda görev almış memur ve hizmetliler halk oylamasında da tarafsızlıklarını korumak zorunda olacak. Bu kapsama girenlerin, siyasi partilere her ne nam altında olursa olsun bağış ve yardımda bulunmaları, memur ve hizmetlileriyle her türlü araç, gerek ve imkanlarını siyasi bir partinin emrinde veya herhangi bir siyasi veya propaganda faaliyetinde çalıştırmaları, kullanmaları veya kullandırmaları yasak olacak.
9 Nisan'dan oy verme gününü takip eden güne kadar olan geçecek sürede başbakan ve bakanlar ile milletvekilleri yurt içindeki propaganda faaliyetleri ile ilgili gezilerini makam otomobilleri ve resmi hizmete tahsis edilen vasıtalarla yapamayacak. Bu maksatla yapacakları gezilerde, protokol icabı olan karşılama ve uğurlamalar ile tören düzenlenemeyecek, resmi ziyafet verilemeyecek.
Başbakan, bakanlar, milletvekillerinin halk oylaması ile ilgili yapacakları propaganda gezilerine hiçbir memur katılamayacak.