Apartman bahçesinden tarih çıktı... Tam 8 bin 500 yıllık!

Bilecik Bahçelievler Mahallesi'ndeki boş arazide görülen seramik parçaları üzerine Bilecik Arkeoloji Müzesi ve Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi (BŞEÜ) Arkeoloji Bölümü'nün başlattığı kazı çalışmaları, Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi Doç.Dr. Erkan Fidan'ın bilimsel danışmanlığı ve Bilecik Belediyesi'nin sponsorluğunda devam ediyor. Batı Anadolu’daki ilk yerleşim yerlerinden olduğu ortaya çıkan arkeolojik kazı alanında, 2019 yılından beri yapılan çalışmalarda; 8 bin 500 yıl öncesinde yaşamış 11 insanın iskeleti, 3 delikli müzik aleti ile siyez buğdayı, gernik buğdayı, ekmeklik ve makarnalık buğday, arpa, mercimek ile kara burçak gibi tohum kalıntıları bulundu.

'YAŞLARINI, CİNSİYETLERİNİ ÖĞRENMEYİ AMAÇLIYORUZ'

Daha önceki çalışmalarda, 8 bin 500 yıl önce yaşamış 10 yetişkin bireye ait olduğu değerlendirilen insan iskeleti bulunan kazıda, önceki gün 1 insan iskeleti daha bulunduğunu söyleyen Doç. Dr. Erkan Fidan, “9 bin yıl önce buraya gelen ve yaklaşık 1000 yıl boyunca burada kalan insan topluluklarının ilk köylerini açığa çıkarttık. Buraya gelenler tarım yapmayı bilen insanlar ve hayvanları evcilleştirmişler. 1000 yıl boyunca bu verimli alanda kalmışlar. İnsanlar burada yuvarlak ya da oval planlı evlerde yaşamışlar ama evlerini daha çok yatma ve uyuma yeri olarak kullanmışlar. Bütün günlük hayatları evlerin aralarındaki avlularda yani bahçelerinde geçmiş. Biz bütün arkeolojik buluntuları neredeyse sadece avlulardan buluyoruz hatta insanlar kendi ölülerini de bu avlulara gömüyorlar. Bahçelerine açtıkları çukurlara da insanları gömmüşler. Biz bu yıl 11 yetişkin bireye ait gömü tespit ettik. Bu tespit ettiğimiz iskeletler Hacettepe Üniversitesi Antropoloji Bölümü’nde incelenmeye başlandı. Çok yakın bir zaman diliminde de bu insanların yaşları, cinsiyetleri, geçirdikleri hastalıkları hatta yedikleri yemeklere kadar pek çok şeyi öğrenmeyi amaçlıyoruz” dedi.

3 DELİKLİ ÜFLEMELİ MÜZİK ALETİ 

Bu yılın en önemli buluntusunun, 3 delikli üflemeli müzik aleti olduğunu belirten Fidan, “Bu yaptığımız kazılarda pişmiş topraktan dini işlevi olduğunu düşündüğümüz süslemeli kutular, onun yanında insan biçimli muska, hayvan figürleri gibi dini objeler de bulduk. Ayrıca avluda tespit ettiğimiz bir kafatası o dönemin dini yaşantısı hakkında da bizlere bilgiler veriyor. Bu yılın en önemli buluntuları arasında ise kemikten bulduğumuz bir müzik aleti geliyor. 3 tane deliği olan bu müzik aletinin ses çıkartmaya yarayan ses notalarını değiştiren bir müzik aletinin parçası olduğunu düşünüyoruz. Bu parçaya takılan aplike olan bir ağızlık sayesinde de aletin kullanıldığını düşünüyoruz. Bununla ilgili çalışmalar devam ediyor. Restorasyon süreci ve araştırmalarımız tamamlandıktan sonra çok kısa sürede bu özel eser Bilecik Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmeye başlanacak” diye konuştu.

ARKEOPARK İÇİN ÇALIŞMA 

İl Kültür ve Turizm Müdürü Serkan Bircan da kazı çalışmalarının bundan sonraki sürecinde bölgenin arkeoparka dönüştürülmesi için çalışmaların başlatılacağını söyledi. Kaza çalışmalarının Bahçelievler Mahallesi'ndeki küçük çömlek parçasından yola çıkılarak bu seviyeye getirildiğini anlatan Bircan, “Buluntuların incelenmesi sonucu başlatılan kazılar neticesinde milattan önce 7 bin yani yaklaşık 9 bin yıl öncesine ait buluntularla karşılaştık. Buluntularımız kapsamında iskeletin yanı sıra o döneme ait olan alet edevat, kullanılan malzeme materyallerden oluşan eserlerimiz şu an bakanlığımız bünyesinde TÜBİTAK tarafından karbon14 testlerinin yapılarak bu anlamda mevcut eserlerimizin arasına literatüre girmesi sağlanacak. Bölgemizde artık iki yıl içerisinde büyük hummalı bir çalışmanın içerisinde bulunan kazılarımızın sonuna da yaklaşmış bulunuyoruz. Batı Anadolu ilk yerleşim yeri olarak literatüre giren Bahçelievler Neolitik kazı çalışmalarımızın bundan sonraki süreçte de gerek bakanlığımızın gerek paydaş kurumlarımızın desteğiyle arkeoparka dönüşmesi yönünde çalışmalar başlatılacak” dedi.