Aşırı terleme nedir? Neden olur? Nasıl tedavi edilir?

Sıcaklıkların git gide arttığı yaz aylarında aşırı terleme daha da büyük sorun haline geliyor. Uzmanlar pudra, krem ve deodorant gibi kişisel bakım ürünlerinin tek başına aşırı terlemeyi önlemediğini ve buna bağlı koku sorununu da geçici bloke edebildiğini söyledi. Aşırı terleme nedir? Neden olur? Nasıl tedavi edilir? Merak edilen bu soruların yanıtlarını haberimizde bulabilirsiniz.

AŞIRI TERLEME SORUNU
Sıcakların giderek arttığı şu günlerde can sıkıcı bir durum olarak ortaya çıkan aşırı terleme sorununun hem estetik hem de sosyal yaşantıda sıkıntılara sebebiyet verdiğini ifade eden Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Ufuk Aydın, bu sorunla yaşayan bireyin yaşam kalitesinin olumsuz yönde etkilendiğini ve sosyo-psikolojik problemleri de beraberinde getirdiğini dile getirdi.

Terlemenin sağlıklı her bireyde oluşan doğal fizyolojik bir olay olduğunu belirten Op. Dr. Ufuk Aydın, “Vücudun su, tuz, ısı dengesini sağlayan terleme bazı kişilerde aşırı boyutlara ulaşabilmekte. Bu sorunla yaşayan bireyin; kıyafetlerinin koltukaltının ya da neredeyse tamamının ıslak olması, çok sık kıyafet değiştirme zorunluluğu, kimse ile tokalaşmak istememe, yazı yazarken ayrıca elin altına kağıt koymak zorunda kalma, ileri boyutta da kendini diğer insanlardan soyutlama gibi yakınmaları oluyor” dedi.

Genellikle kırışıklarda etkili olduğu bilinen botoks ve altın iğne uygulamalarının, aşırı terleme sorununda da kullanılabildiğini aktaran Aydın, "Terleme probleminde botoks, özellikle koltukaltı, avuç içi ve ayak tabanına uygulanabilmektedir. Sorunlu bölgeye yapılan uygulamanın etkisini 2-4 gün içinde görebilmek mümkündür. Terleme probleminde botoks uygulamasının etkisi 8 aya kadar sürebilir ve kişinin isteğine bağlı olarak uygulama zamanı geldiğinde tekrarlanabilir. Fraksiyonel radyofrekans altın iğne tedavisi ile yaklaşık 3 - 3.5 milimetre derinliğinde cilt altına iletken iğneler aracılığı ile inerek, o bölgede aşırı ter bezi aktivasyonunun sınırlandırılabilmektedir” diye konuştu.

Spesifik bölgelere yapılan terleme tedavilerinin vücudun terleme eğilimini dengeli bir hale getirdiğini belirten Op. Dr. Ufuk Aydın, yapılan tedavinin terlemenin tüm vücutta eşit düzeyde olabilmesini sağlamak için bir aracı olarak değerlendirilebileceğini, bu sayede de yaşanan fiziksel ve psikolojik problemlerden de bireylerin kurtulabildiklerini söyledi.

AŞIRI TERLEME NEDİR? NEDEN OLUR? NASIL TEDAVİ EDİLİR?
TER
Ter, su ve çözünmüş katılardan (başlıca kloritler) oluşan ve memelilerin derilerindeki ter bezlerinden salgılanan sıvı. Ter salgılama sürecine terleme denir. Ter, 2-metilfenol (o-kresol) ve 4-metilfenol (p-kresol) ve hatta eser miktarda da olsa üre gibi koku verici maddeler veya kimyasallar içerir.

NORMAL TERLEME
Erişkin bir kişide ter bezi sayısı toplam 2 – 5 milyon arasında değişir. Bunların yaklaşık 3 milyonu kokusuz, berrak bir sıvı salgılayan ter bezleridir. Berrak ter salgılayan bezlerin çoğu ayakların tabanı, eller ve yüz bölgesinde bulunur. Koyu kıvamlı ve kokulu ter salgılayan ter bezleri ise koltuk altı ve genital bölge gibi belirli yerlerde bulunur. Koltuk altlarında berrak ve kıvamlı ter salgılayan ter bezi sayıları eşit olmasına karşın, diğer bölgelerde berrak ter salgılayan ter bezi sayısı on kat fazladır. Terlemenin temel fonksiyonu vücut sıcaklığının ayarlanmasıdır. Berrak ter salgılayan ter bezlerinden salgılanan sıvı (ter) buharlaşma yoluyla uçarak vücudun soğutulmasına yardım eder. Vücut ısısı beynin hipotalamus bölgesindeki ısı düzenleme merkezi tarafından kontrol edilir. Bu işlem berrak ter salgılayan ter bezlerinden ter atılması ve cildin kan akımı düzenlenmesiyle yapılır. Bu merkez sadece vücut sıcaklığına duyarlı değildir. Duygusal ve fiziksel aktiviteler, hormonlar ve içsel ısıyı artıran maddeler de ısı düzenleme merkezini etkilerler. Eller ve ayaklardaki ter bezleri birincil olarak duygusal uyarılarla (stres, heyecan, kaygı, sinirlenme) çalışmasına karşılık, koltuk altı ter bezleri hem duygusal hem de ısı düzenleme uyarılarıyla çalışır. Beynin ısı düzenleme merkezinden çıkan uyarılar; otonom (istemsiz) sinir sisteminin bir bölümü olan sempatik sinir sistemi tarafından derideki ter bezlerine iletilir ve ter salgılanır. Berrak ve kıvamlı ter salgılayan her iki tür ter bezleri de sempatik sinir sistemi tarafından uyarılır.

Ter sıvısı vücuttan salgılandığı anda asidik karakterdedir ve kokusuzdur. Bu asidik madde zaman, sıcaklık ve mikroorganizmal faaliyet sonucu bazik karakterde olan amonyaka dönüşür. Ter kokusu da bu bazik maddeden kaynaklanmaktadır.

TERLEMENİN YARARLARI
Birinci faydası ter bezlerinin yaydığı sıvının, vücuttan atıldıktan sonra buharlaştığı ve böylece vücudun aşırı sıcaklarda ısı dengesinı koruduğudur. Terlemenin ikinci faydasının ise, insan vücudundaki üre, ürik asit, tuz ve diğer zararlı maddeler terleme yoluyla dışarı atılması olarak gösterilir. Bilinçli bir şekilde spor yapıp terleyen ya da kontrollü şekilde saunaya giren kişilerdeki terleme ile vücuttan tuz ve diğer toksinler atılır, böylece vücutta bu görevi yapan karaciğer ve böbreğin iş yükü azaltılmış olur.

AŞIRI TERLEME (HİPERHİDROZ)
İkiye ayrılır: Primer Hiperhidroz (nedeni bilinmeyen, genelde sağlıklı insanlarda görülür) ve Sekonder Hyperhidroz (başka hastalığın neticesinde oluşan aşırı terleme, mesela hormonel disregülasyon veya hipertiroid hastalığında) .

TEDAVİ YÖNTEMLERİ
Yaşam şekli değişikliği: Tuz ve baharatı azaltmak, pamuklu kıyafetler giymek.
Topikal artiperspirant metal tozları: Sık uygulama gerektirir ve ciltte iritasyon yaratabilir.
Sistemik antikolinerjik ilaçlar: Kabızlık, görme bulanıklığı gibi yan etkilerinden dolayı sınırlı kullanımı vardır.
İontoforez: Haftada 2 ya da daha fazla tedavi gerekmektedir. El ve ayak tabanında kullanılabilir.
Cerrahi yöntem (endoskopik sympatektomi): Primer Hiperhidroz hastalarda sonda gelen tedavi seçeneğidir, Genel anestezi gerektirir. Axiller hiperhidroz, palmar hiperhidroz (el terlemesi) için bir seçenektir. Ciltte iz bırakır.
Botox yöntemi: Etkisi ilk hafta görülmeye başlar ve 4 – 7 ay sürer. Önemli bir yan etkisi yoktur. Güvenli bir yöntemdir. Yan etki olarak küçük geçici hematomlar, kollarda güçsüzlük olabilir.