Bilim insanlarından optik illüzyon: İnsanların sadece yüzde 14'ü gerçeği görebiliyor

Bilim insanları, yeni oluşturulan optik illüzyonun beyni, hareket etmeyen bir siyah deliğin genişlediğini düşünmesi için kandırabileceğini gösterdi. Bilim için yeni olan bu 'genişleyen delik' yanılsaması, Japonya'nın Kobe kentindeki Ritsumeikan Üniversitesi'nde psikolog olan Profesör Akiyoshi Kitaoka tarafından yapıldı. Testlerde, gönüllülerin yüzde 86'sı merkezdeki siyah noktanın, tünel gibi karanlık bir ortama giriyormuş veya bir deliğe düşüyormuş gibi genişlediğini algıladı.

Frontiers in Human Neuroscience adlı bilimsel dergide bilim dünyası için yeni olan bir optik illüzyon yayımlandı. Araştırmacılara göre, insanlar fotoğrafa baktıkça göz bebeği daha fazla ışık almak için genişleme eğilimi gösterdi. Aynı durum, insanlar karanlık bir ortama girerken de gerçekleşiyor.

Oslo Üniversitesi Psikoloji Bölümü'nde deneyleri yürüten Prof. Dr. Bruno Laeng, "Genişleyen delik son derece dinamik bir yanılsamadır. Merkezdeki siyah deliğin dairesel leke veya gölge gradyanı, sanki gözlemci bir deliğe veya tünele doğru ilerliyormuş gibi, belirgin bir optik akış izlenimi uyandırıyor" diye konuştu.

Bununla birlikte, görüntünün mucidi olan Japon Profesör Akiyoshi Kitaoka ünlü Dönen Yılanlar yanılsaması ve 'Asahi' parlaklık yanılsaması da dahil olmak üzere optik yanılsamaların yaratıcısı olarak tanınıyor.

'Asahi' illüzyonunda resimdeki tüm beyaz yerler aynı tonda olmasına rağmen ortadaki alan daha açık ve parlak renkli görülüyor.

Araştırmacılar, çalışma kapsamında yeni görüntünün etkinliğini test etmek için 18 ila 41 yaşları arasında sağlıklı görme yetisine sahip 50 kişiyi işe aldı.

Tüm gönüllülere bir bilgisayar ekranında birkaç saniye boyunca görüntünün yanı sıra görüntünün farklı renklerdeki çeşitli varyasyonları gösterildi. Bir kızılötesi göz takip cihazı, farklı görüntüler sunulurken göz bebeklerinin daralmalarını ve genişlemelerini kaydetti. Her biri için, katılımcılardan yanılsamayı ne kadar güçlü algıladıklarını öznel olarak derecelendirmeleri istendi.

YÜZDE 14 İLLÜZYONU ALGILAMADI

Sonuçları kontrol etmek için katılımcılara, genişleyen delik görüntülerinin eşit parlaklık ve renklerle, ancak herhangi bir desen olmadan 'karıştırılmış' versiyonları da gösterildi. Araştırmacılar, illüzyonun en fazla siyah noktalar olduğunda etkili olduğunu buldular. Bu durumda katılımcıların sadece yüzde 14'ü illüzyon algılamadı.

Bilim insanları ayrıca, siyah deliklerin, katılımcıların göz bebeklerinde güçlü refleks genişlemelerini desteklediğini, renkli deliklerin ise göz bebeklerinin daralmasına neden olduğunu buldu.

Öte yandan çalışmanın yazarları, ahtapotlar gibi 'kamera tipi' gözlere sahip diğer omurgalı türlerinin ve hatta omurgasız hayvanların bile aynı yanılsamayı algılamasının mümkün olduğunu açıkladı.

Ahtapot gözleri, insan gözündeki mercek gibi şekil değiştirmek yerine, tıpkı bir kamera veya teleskop merceği gibi hareket yoluyla odaklanıyor.