Bireysel Emeklilik Sistemi'nde neler değişti?

Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından hazırlanan Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, 6 Mayıs 2021 tarihli Resmi Gazete'de yayımlandı.

Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmelik'te yapılan değişikliklerde; bir bendin yürülükten kaldırıldığı, 4 bendin değiştirildiği ve yeni bölümlerin eklendiği duyuruldu. Değişikliklerin bugünden itibaren yürülüğe girdiği belirtilirken, "Emeklilik yatırım fonlarının merkezi bir platformdan alınıp satılabilmesi" hakkındaki 8. madde 1 Temmuz'dan itibaren uygulanmaya başlanacak.

Resmi gazetede madde madde sıralanan değişiklikler şöyle:

MADDE 1 – 9/11/2012 tarihli ve 28462 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmeliğin 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi yürürlükten kaldırılmış, (b), (m), (ö) ve (t) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı fıkraya aşağıdaki bentler eklenmiştir.

“b) Bakanlık: Kurumun ilişkili olduğu Bakanlığı,”

“m) Elektronik iletişim aracı: Kısa mesaj, elektronik posta, telefon, faks, çağrı merkezleri, otomatik arama makineleri, akıllı ses kaydedici sistemler, emeklilik gözetim merkezi veya şirket tarafından ilgilisine talep veya bildirim iletimi, bilgi ve belge erişimi sağlamak üzere oluşturulan internet sitesi, mobil uygulama veya e-Devlet kimlik doğrulama hizmeti kullanılarak elektronik ortamda gönderilen veri, ses ve görüntü içerikli iletilere ilişkin saklanabilir her türlü iletişim yöntemini,”

“ö) Kalıcı veri saklayıcısı: Emeklilik sözleşmesi ve/veya sertifikasının taraf ve ilgilileri arasında gönderilen bilgiyi, bu bilginin amacına uygun olarak makul bir süre incelemesine elverecek şekilde kaydedilmesini ve değiştirilmeden kopyalanmasını sağlayan ve bu bilgiye aynen ulaşılmasına imkân veren kısa mesaj, elektronik posta, internet, disk, CD, DVD, hafıza kartı, e-Devlet kimlik doğrulama hizmeti kullanılarak erişim sağlanan elektronik ortam ve benzeri her türlü araç veya ortamı,”

“t) Kurul: Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurulunu,”

“aa) Bireysel Emeklilik Fon Alım Satım Platformu (BEFAS): İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. tarafından işletilen emeklilik yatırım fonu paylarının alım satımının yapılacağı merkezi elektronik platformu,

bb) Kurum: Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumunu,”

MADDE 2 – Aynı Yönetmeliğin 5 inci maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(3) İlgisine göre katılımcı, sponsor veya işveren Kurumca belirlenen belgeleri doldurup imzalar veya elektronik iletişim araçları ile onaylar. Şirket tarafından belgelerin birer örneği kalıcı veri saklayıcısı ile ilgilinin erişimine sunulur. Şirket, ilgili belgeleri matbu olarak veya kalıcı veri saklayıcısıyla muhafaza eder. Şirket tarafından aşağıdaki hususlarda katılımcıya bilgilendirme yapılır:

a) Katılımcının elektronik iletişim araçları ile bilgi ve belgelere erişebileceği.

b) Katılımcının tercih etmesi durumunda söz konusu belgeleri matbu olarak veya tercih edeceği bir elektronik iletişim aracı ile alabileceği.”

MADDE 3 – Aynı Yönetmeliğin 7 nci maddesinin dördüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(4) Şirket, emeklilik sözleşmesini veya sertifikasını, yürürlük tarihinden itibaren on iş günü içinde kalıcı veri saklayıcısı ile ilgilinin erişimine sunar ve elektronik iletişim araçlarıyla veya matbu olarak ilgilisine gönderir. İşveren grup emeklilik sertifikası, grup emeklilik planının genel esasları ile sistemin işleyişine ilişkin temel bilgileri içerir. Şirket, emeklilik sözleşmesinin ve işveren grup emeklilik sertifikasının belirtilen süre içinde ve usulüne uygun olarak gönderildiğini ispatla yükümlüdür.”

MADDE 4 – Aynı Yönetmeliğin 10 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “altı” ibaresi “on iki” olarak değiştirilmiştir.

MADDE 5 – Aynı Yönetmeliğin 11 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“MADDE 11 – (1) Emeklilik planı bir yılda azami dört kez değiştirilebilir. Bu yöndeki değişiklik talebi, şirkete yazılı olarak veya elektronik iletişim araçlarıyla yapılır. Şirketin uygun görmesi halinde yeni emeklilik planına, plan değişiklik talebinin şirkete ulaşmasını müteakip on iş günü içinde geçiş yapılır ve tadil edilen emeklilik sözleşmesi/sertifikası on iş günü içinde kalıcı veri saklayıcısı ile ilgilinin erişimine sunulur. İlgilinin talebi halinde, belgeler ayrıca elektronik iletişim araçlarıyla gönderilir.”

MADDE 6 – Aynı Yönetmeliğin 15 inci maddesinin ikinci fıkrasının birinci, ikinci ve üçüncü cümleleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı maddeye aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.

“Şirket, elektronik iletişim araçları ile veya matbu şekilde yapılan ayrılma talebinin kendisine ulaştığı tarihten itibaren beş iş günü içinde, ayrılma bilgi ve talep formu ile hesap bildirim cetvelini elektronik iletişim araçları ile iletir. Şirket, isteyen katılımcının ayrılma bilgi ve talep formu ile hesap bildirim cetvelini şirketin internet sitesinde kendi adına oluşturulan güvenli sayfadan alabilmesi için gerekli altyapıyı hazırlar. Katılımcı ilgili mevzuat düzenlemelerine göre temin edilmesi gereken tüm evrak ile ayrılma bilgi ve talep formunu; imzalayarak posta yoluyla veya onaylayarak elektronik iletişim araçlarıyla eksiksiz olarak şirkete ulaştırır ve ilgili bilgi ve belgelerin şirkete ulaştığı tarihten itibaren yirmi iş günü içinde bireysel emeklilik hesabındaki birikim ve devlet katkısı hesabındaki varsa hak kazanılan tutarlar şirket tarafından katılımcının belirttiği hesaba ödenir.”

“(9) Emeklilik gözetim merkezi;

a) e-Devlet kimlik doğrulama hizmeti kullanılarak erişilen güvenli alan üzerinden cayma, aktarım, ayrılma ve emeklilik işlemlerine dair talep, bilgi ve belgelerin başvuru sahipleri ile şirketler arasında iletilmesine ve hak sahiplerince aranmayan paralara ilişkin bilginin şirketler adına ilgililere iletilmesine aracılık edebilir.

b) Vefat eden katılımcıların lehtarlarına ve hak sahiplerine e-devlet aracılığıyla bildirim yapabilir ve lehtarlar ile yasal varislere, vefat edenlerin emeklilik sözleşmesi olup olmadığına dair sorgulama hizmeti verebilir.

(10) Kurum, dokuzuncu fıkra kapsamındaki faaliyetlerin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirler.”

MADDE 7 – Aynı Yönetmeliğin 23 üncü maddesinin ikinci fıkrasının son cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, üçüncü fıkrasında yer alan “katılımcının tanımlı elektronik posta adresine, tanımlı cep telefonuna kısa mesaj yoluyla veya faksına, bunlar yoksa posta adresine” ibaresi “elektronik iletişim araçları ile” olarak değiştirilmiş, dördüncü fıkrasında yer alan “katılımcının tanımlı elektronik posta adresine veya faksına, bunlar yoksa posta adresine gönderir” ibaresi “elektronik iletişim araçları ile katılımcıya gönderir veya kalıcı veri saklayıcısı aracılığı ile katılımcının erişimine sunar” olarak değiştirilmiş, beşinci fıkrasında yer alan “postayla ve kendi İnternet sitesi aracılığıyla” ibaresi “iletişim araçları üzerinden” olarak değiştirilmiş ve aynı madddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“Öneri elektronik iletişim araçları ile katılımcıya gönderilir veya kalıcı veri saklayıcısı aracılığı ile katılımcının erişimine sunulur.”

“(7) Bu Yönetmelik kapsamında elektronik iletişim araçlarıyla gerçekleştirilecek onay işlemlerinin teyidi şirketler tarafından yapılır.”

MADDE 8 – Aynı Yönetmeliğe 23/A maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.

“Emeklilik yatırım fonlarının merkezi bir platformdan alınıp satılabilmesi

MADDE 23/B – (1) Kurum tarafından Sermaye Piyasası Kurulunun görüşü alınarak BEFAS’ta işlem görecek başka şirketlerin kurucusu olduğu fonların, Kurum tarafından belirlenecek emeklilik planlarına dahil edilerek katılımcılara sunulması zorunludur. Bu kapsamda sunulacak fonların alım satımı, İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. tarafından Sermaye Piyasası Kurulunun ve Kurumun uygun görüşü alınarak belirlenen uygulama esasları çerçevesinde BEFAS üzerinden gerçekleştirilir.

(2) Birikimin bir kısmının veya tamamının BEFAS’ta işlem gören fona veya fonlara yönlendirildiği sözleşme veya sertifikalarda;

a) 22/A maddesinin ikinci fıkrasında yer alan kontrol işlemi uygulanmaz.

b) 22/A maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan iade işleminde BEFAS üzerinden alınan diğer şirketlere ait fonlar üzerinden yapılan kesintiler dahil edilmez, sadece katılımcının sözleşmesinin veya sertifikasının bulunduğu şirketin fonları dahil edilerek iade işlemi yapılır.

(3) Birikiminin bir kısmını veya tamamını BEFAS’ta işlem gören fona veya fonlara yönlendirmek isteyen katılımcılara ikinci fıkrada belirtilen hususlarda bilgilendirme yapılarak katılımcıların onayı alınır.

(4) Emeklilik gözetim merkezi BEFAS üzerinden başka şirketlerin fonlarını seçmek isteyen katılımcıların fon seçeneklerini değerlendirebilmesi için Kurumca belirlenen ilkeler çerçevesinde bilgilendirme amacıyla gerekli altyapıyı kurar.

(5) Kurum, işbu maddeye istinaden yapılacak bilgilendirmelere dair usul ve esasları belirler.”

MADDE 9 – Aynı Yönetmeliğin 26/A maddesinin beşinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(5) Bu madde kapsamındaki paralar emeklilik şirketleri tarafından, ödemeyi gerektiren tarihi izleyen Şubat ayının sonuna kadar hak sahipleri, katılımcı ya da çalışana kısa mesaj, diğer elektronik iletişim araçları üzerinden; herhangi bir elektronik iletişim aracı bilgisi bulunmaması durumunda ise iadeli taahhütlü mektup ile bildirilir.”

MADDE 10 – Aynı Yönetmeliğin 29 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“MADDE 29 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanı yürütür.”

MADDE 11 – Aynı Yönetmeliğin 8 inci maddesinin üçüncü fıkrasında, 22/A maddesinin dördüncü fıkrasında, aynı maddenin altıncı fıkrasında ve Ek-5’te yer alan “Bakanlık” ibareleri “Kurul” olarak değiştirilmiştir.

MADDE 12 – Aynı Yönetmelik ve eklerinde yer alan “Bakanlık” ibareleri “Kurum”; “Bakanlıkça” ibareleri “Kurumca”; “Bakan” ibaresi “Kurul”; “Müsteşarlığın” ibareleri “Kurumun”; “Müsteşarlığa” ibaresi “Kuruma”; “Kurul” ibareleri “Sermaye Piyasası Kurulu”; “Kurulca” ibaresi “Sermaye Piyasası Kurulunca”; “Kurulun” ibareleri “Sermaye Piyasası Kurulunun”, “Bakanlık Muhasebat ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü” ibareleri “Hazine ve Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü” ve “güvenli elektronik iletişim araçları” ibareleri “elektronik iletişim araçları” olarak değiştirilmiştir.

MADDE 13 – Bu Yönetmeliğin;

a) 8 inci maddesi 1/7/2021 tarihinde,

b) Diğer hükümleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 14 – Bu Yönetmelik hükümlerini Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanı yürütür.