“Bütün haklar ve opsiyonlar açık tutulmuş” SuperHaber-Özel

MGK sonrası “tüm ikazlarımıza rağmen bu referandumun yapılması halinde Türkiye, ikili ve uluslararası anlaşmalardan doğan haklarını mahfuz tutar” açıklamasına yer verildi. Açıklamaları SuperHaber’e değerlendiren SETA Güvenlik Araştırmacısı Yrd. Doç. Dr. Veysel Kurt, “uluslararası hukuka dair Lozan’a ve Ankara anlaşmasına göndermede bulunularak bir açıklama yapılmış görünüyor” dedi. Bundan sonrası ve ABD’nin tutumuna ilişkin de konuşan Kurt, “ABD’nin yaptığı açıklamalar hiç gerçekçi değil. Ne Türkiye ne de başka bir uluslararası aktör bu açıklamaya bakarak adım atmaz” ifadelerini kullandı.

BÜTÜN HAKLARI VE OPSİYONLARI AÇIK TUTAN BİR AÇIKLAMA

-MGK sonrası yapılan açıklamaları nasıl değerlendiriyorsunuz?

MGK kararlarında, daha somut ve kendini bağlayıcı adımlar atılacağına dair açıklama yapmaktansa Türkiye’nin kendisinin uluslararası hukukla, referansla sahip olduğu bütün hakları ve opsiyonları açık tutan bir açıklama seçilmiş. Mesela Türkiye’nin ekonomik olarak uygulayabileceği Habur sınır kapısı, uçuşların durdurulması, petrol akışının durdurulması gibi tek tek bütün önlemler sayılarak kendini bağlamaktansa uluslararası hukuka dair Lozan’a ve Ankara anlaşmasına göndermede bulunularak bir açıklama yapılmış görünüyor.

-Bunun sebebi sizce ne?

Karşımızda birçok senaryoya açık bir süreç var. Bu senaryolara göre Türkiye bir tavır takınacak. Burada önemli olan Türkiye Irak arasında imzalanan Ankara anlaşmasından doğan o sınırların korunması garantörlüğü. Bu bozulduğu takdirde tabi ki Türkiye bu anlaşmadan doğan haklarını kullanma imkanına sahip olacak. Fakat bu imkanı ne zaman kullanır nasıl kullanır bütün bunlar dediğim gibi o senaryolara bağlı olarak gelişecek.

KAOS ORTAMI ORTADOĞU’DA İKİ AKTÖRE YARIYOR

-Bu noktada ne kadar ileri gidilebilir? Askeri seçenekler tabi ki masada. Öngörünüz nedir?

Şu an kaos ortamı Ortadoğu’da iki aktöre yarıyor. Devlet düzeyinde birincisi İsrail aktör düzeyinde ise PKK yani bizi ilgilendiren bunlar. Hizbullah ve diğer aktörlerde bu kaos süreçlerini çok manipüle ediyorlar. Oradan çok kazanç elde ediyorlar. Dediğim gibi senaryolar fazlaca olsa da diyelim ki PKK tehdidinin artması durumunda Habur sınır kapısında Silopi çevresinde başlayan hazırlıklar ileri bir aşamaya taşınabilir bana sorarsanız. Bununda 83 tarihli iyi niyet anlaşmasında da bunun bir karşılığı bir yeri var. Türkiye’nin toptan bölgesel yönetime yönelik bir askeri harekata girişme ihtimali tabi ki zayıf. Bunu belirleyecek olan bir başka şeyde diyelim ki İran merkezi hükümeti ve Irak merkezi hükümeti ile yapılacak olan müzakereler ve buradan ortak olarak ne çıkabileceği. Çünkü Türkiye’nin tek başına bütün bu süreçte bütün maliyeti üstlenecek şekilde tek başına bir operasyona girmesi bana sorarsanız makul değil. Normalde bu birincil düzeyde Irak merkezi hükümetini ilgilendiriyor. İran’ın hiçbir şey yapmadığı bir senaryo da Türkiye’nin büyük bir şeye girmesi makul değil. İhtimal olarak da zor.

ABD ÇOK İKİRCİKLİ OYNUYOR

-Burada ABD’nin duruşu ve referandum ile ilgili açıklamaları ve ertelenmesin tamamen kaldırılsın söylemleri” sizce gerçekçi mi?

Değil. ABD çok ikircikli oynuyor. Hele hele yaptığı açıklamalar düzeyinde artık ABD’nin sahada fiilen hangi adımları atacağını kestirmek çok zor. Bu Suriye üzerinden çok fazla test edildi. Kendisinin ilan ettiği “kırmızı çizgilere” uymayan bir Amerika var karşımızda. Sürekli konjonktüre göre açıklama yapan fakat alanda kendi stratejisinde ısrar eden bir aktör var karşımızda. Dolayısıyla referandumun zamanlamasını sorunsallaştırması da çok samimi değildi. Böyle bir şeyi gerçekten sorunlaştırsa Barzani’ye daha başka baskılar yapabilirdi. Fakat bunu yapmadı. ABD’nin yaptığı açıklamalar hiç gerçekçi değil. Ne Türkiye ne de başka bir uluslararası aktör bu açıklamaya bakarak adım atmaz.