Çanlar ABD için ‘Çinliyor’
Dünya çok başlı sistemin sancılarını yaşarken küresel liderliğin Batı’dan, Asya’ya döndüğünü gösteren ‘çok alametler’ belirdi. Türkiye’nin bölgesinde artık lider ülke olması, Libya’da Rusya’ya, Katar’da, Suriye’de ABD’ye karşı yaptığı başarılı operasyonlar bu durumun bölgesel anlamda göstergesi. Küresel olarak da Çin’in başı çektiği anti Amerikancı sosyopolitik eylemler çanların ABD için çaldığının göstergesi.
Geçtiğimiz günlerde hiç olmayacak gibi görünen bir gelişme oldu ve İran ve Suudi Arabistan, büyükelçiliklerin yeniden açılması, iki ülke arasındaki uçuşların yeniden başlatılması ve karşılıklı vizelerin kolaylaştırılması konusunda Çin’de bir araya gelerek anlaştı.
Yapılan toplantı dünya basınında Çin, ABD'nin tahtına göz dikti yorumlarına neden oldu.
Çin'in başkenti Pekin'de buluşan İran ve Suudi Arabistan dışişleri bakanları, büyükelçiliklerin açılması ve uçuşların tekrar başlatılması konusunda anlaştı.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Farhan El Saud ve İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emirabdullahyan, Çin'in başkenti Pekin'de bir araya geldi. Yedi yıl sonra ilk kez gerçekleştirilen dışişleri bakanları seviyesindeki görüşmede, birçok konuda mutabık kalındı.
İran ve Suudi Arabistan, büyükelçiliklerin yeniden açılması, iki ülke arasındaki uçuşların yeniden başlatılması ve karşılıklı vizelerin kolaylaştırılması konusunda anlaştı.
Çin'in arabuluculuğunda el sıkışan İran ve Suudi Arabistan, yaptıkları ortak açıklamada, Orta Doğu'da istikrar ve güvenliğin önemini vurguladı. ABD'nin İran'a karşı İsrail ile birlikte bir koalisyon oluşturduğu dönemde, eskiden ABD'nin müttefiki olarak görülen Suudi Arabistan'ın ve İran'ın yakınlaşması dikkat çekti. En önemli detay, görüşmelerde Çin'in rolü.
Çin, bu sayede Orta Doğu'da denklemleri değiştirebilecek bir diplomatik güç olma yolunda önemli bir adım atmış oldu. Öte yandan Suudi Arabistan, Çin ile petrol ticaretinde ABD Doları yerine Çin Yuanı kullanımını değerlendirdiğini belirtmişti.
Bütün bunlar olurken asıl darbeyi Çin’e ziyarette bulunan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron vurdu. Macron, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’i ziyaretinden sonra yaptığı röportajda, Avrupa’nın ABD’ye çok bağımlı hale geldiğini söyledi.
Macron, “Stratejik özerklik, Avrupa'nın mücadelesi olmalıdır. Kritik konularda başkalarına bağımlı olmak istemiyoruz. Enerji konusunda, kendinizi nasıl savunacağınız konusunda, sosyal ağlarda, yapay zeka konusunda artık bu konularda altyapımız olmadığı için tercih hakkınız kalmadığı gün hikayeyi bir an için bırakıyorsunuz. Tarih hızlandıkça, Avrupa savaş ekonomisinde paralel bir hızlanma olmalıdır. Yeterince hızlı üretemiyoruz. Ayrıca, mevcut durumla acilen başa çıkmak için neler olduğuna bakın: Polonyalılar Kore ekipmanı satın alacak...
Ama doktrinsel, hukuki ve siyasi açıdan Avrupa'nın bir güç olarak hiç bu kadar ivme kazanmadığını düşünüyorum. Krizden önce temelleri attık ve pandemi sırasında mali ve bütçesel dayanışma açısından çok güçlü ilerleme ile muazzam bir Fransız-Alman baskı gücü vardı. Bugün etkin özerkliğimizi hızlandırmak için askeri, teknolojik, enerji ve mali düzeydeki uygulamaları hızlandırmak gerekiyor.
Paradoks şu ki, Amerika'nın Avrupa üzerindeki hakimiyeti her zamankinden daha güçlü…
Enerji alanında Amerika Birleşik Devletleri'ne bağımlılığımızı kesinlikle artırdık, ancak çeşitlendirme mantığıyla, çünkü Rus gazına çok fazla bağımlıydık. Bugün ABD'ye, Katar'a ve diğerlerine daha çok bağımlı hale geldiğimiz bir gerçek” dedi.
