Cari açık nedir? 2018 Ağustos cari açık rakamları Ne kadar oldu?

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından Haziran 2018 dönemine ilişkin ödemeler dengesi verileri açıklandı. Cari açık rakamlar Haziran 2018 ayından bu yana büyük bir değişiklik gösterdi. Cari açıkların son durumunun ne olduğu vatandaşlar tarafından büyük merak konusu. Peki, Ağustos ayı cari açık rakamları kaç oldu? Tüm detaylarıyla haberimizde...

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından Haziran 2018 dönemine ilişkin ödemeler dengesi verileri açıklandı.

Buna göre, cari işlemler açığı, haziranda geçen yılın aynı ayına kıyasla 818 milyon dolar azalarak 2 milyar 973 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Bunun sonucunda, 12 aylık cari işlemler açığı 57 milyar 386 milyon dolara geriledi.

DIŞ TİCARET AÇIĞI 228 MİLYON DOLAR AZALDI
Bu dönemde ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre 228 milyon dolar azalarak 4 milyar 388 milyon dolara, birincil gelir dengesi açığı da 125 milyon dolar düşüşle 1 milyar 8 milyon dolara indi.

Hizmetler dengesinden kaynaklanan net girişler, bir önceki yılın aynı ayına göre 712 milyon dolar artarak 2 milyar 385 milyon dolara yükseldi. Bu gelişmede, seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirlerin 490 milyon dolar tutarında artarak 1 milyar 881 milyon dolara yükselmesi etkili oldu.

Birincil gelir dengesi kalemi altında yatırım geliri kaleminden kaynaklanan net çıkışlar, bir önceki yılın aynı ayına göre 119 milyon dolar azalarak 951 milyon dolara geriledi.

Bir önceki yılın haziran ayında 285 milyon dolar net giriş gösteren ikincil gelir dengesi kalemi, bu yılın aynı ayında da 38 milyon dolar net giriş kaydetti.

EKONOMİSTLER 'CARİ AÇIK 3,2 MİLYAR DOLAR OLACAK' DEMİŞTİ
AA Finans Cari İşlemler Açığı Beklenti Anketi'ne katılan ekonomistler, haziranda cari işlemler açığının 3,2 milyar dolar düzeyinde gerçekleşeceği tahmininde bulunmuştu.

Öte yandan, mayıs ayı cari açık verisi 5 milyar 885 milyon dolardan 6 milyar 193 milyon dolara, 12 aylık cari açık da 57 milyar 637 milyon dolardan 58 milyar 204 milyon dolara revize edildi.

CARİ AÇIK

Cari açık, bir ülkenin ürettiği malların ihraç sonucu getirdiği gelirin, ülkenin yurtdışından ithal ettiği mal ve hizmetlerden az olması durumudur.

Cari açık 3 kalemden oluşur. Bunlar;

Devletlerarası ithalat ve ihracat
Hizmetler hesabı: taşımacılık, turizm, sigortacılık vb. hizmetler ticareti
Transferler hesabıdır. (yurtdışında çalışan ülke vatandaşları ve ülkede çalışan yabancı ülke vatandaşlarının getirdiği döviz giriş çıkışıdır.)

Uluslararası mal ticareti durumunda, yani ülkeler arası ithalat ve ihracat, cari açık oluşma olasılığı yüksektir. Taşımacılık, sigortacılık ve turizm gibi hizmetler, hizmetler hesabı kapsamı altında değerlendirilir. Transfer hesaplarında yani yurtdışında çalışan ülke vatandaşları ve ülkede çalışan yabancı ülke vatandaşlarının getirdiği döviz giriş çıkışında da cari açık oluşur. Bu üç durumun sonucunda ülkeye giren döviz ülkeden çıkan dövizden fazla ise cari açık vardır.

CARİ AÇIK NASIL HESAPLANIR?

Cari açık hesaplamalarında ilk olarak ülkenin diğer ülkelerle olan finansal ödeşmeleri incelenir. Bu ödeşmeler cari denge ve sermaye hesabı olarak iki gruba ayrılır. Bunlardan ilk olan cari denge de kendi içerisinde 4 farklı dalda incelenmektedir. Bu 4 farklı unsur ve incelemeleri ise şu şekilde;

Mal dengesi : Bir ülkenin yurtdışından aldığı tüm malların toplam mali değeri (döviz geliri) ile yurtdışına sattığı tüm malların toplam döviz gelirinin arasında oluşan farktır.
Yatırım gelirleri dengesi : Yabancı ülkelerin yatırım yaptığı bir ülke ile yine aynı ülkenin yatırım yaptığı ülkelerin hizmet sektörü açısından ödediği döviz miktarının arasında oluşan farktır.
Cari transferler : Bir ülkenin yurtdışında yaşayan vatandaşlarının kendi ülkelerine katkı sağladıkları döviz miktarıdır.
Hizmetler dengesi: Bir ülkenin yurtdışındaki herhangi bir ülkeden aldığı turizm vb. hizmetler neticesinde ödediği döviz miktarıyla yurtdışında herhangi bir ülke için sağladığı hizmet servisi için aldığı döviz miktarının arasındaki farktır.

Sonuç olarak tüm bu bilgiler incelendiğinde ortaya tek bir formüllük cari açık hesaplama formülü çıkmaktadır. O formül; ”Cari Denge = Mal Dengesi + Hizmetler Dengesi + Yatırım Gelirleri Dengesi + Cari Transferler” şeklindedir.

Bu formülle hesaplanan sonuçlar artı derecedeyse herhangi bir cari açık oluşmadığı anlaşılmalıdır. Bunun yanında eğer çıkan değer negatif bir sayıysa ortada bir cari açık söz konusudur.