Çiğ köftede mide bulandıran hile

Coğrafi işaret tescili Adıyaman’da olan etsiz çiğ köfte kentte günlük olarak yaklaşık 2 ton üretiliyor. Meşhur Adıyaman çiğ köftesi çevre illere hatta yurt dışına paket yapılarak gönderiliyor. İnce bulgur, salça ve çeşitli baharatların kullanıldığı çiğ köfte elde yoğurularak kıvama getirildikten sonra tüketiciye ulaşıyor. Adıyamanlı çiğ köfte ustası Basri Aktulum, el ile yoğurulan köftenin daha sağlıklı olduğunu belirterek, "En sağlıklısı elle yoğrulması. Elle yoğurulduğu zaman isotu, baharatı, salçası yoğruldukça pişer ve piştikçe mideye zarar vermez" dedi.

'TOZ ŞEKER KATANLAR OLUYOR'

Özellikle son dönemlerde bazı üreticilerin çiğ köfteyi ucuza mal etmek için insan sağlığını tehdit eden malzemeler kullandığını söyleyen Aktulum şöyle devam etti: "Köfte birbirini tutsun daha kolay yoğrulsun diye toz şeker katanlar oluyor. Salça yerine ketçap kullanılıyor hem ucuz hem de bağımlılık yapıyor. Ketçap mideyi bozar, ekşime yapar, karın ağrısı yapar. Gerçek çiğ köftenin en az 30 dakika, susuz bir şekilde yoğurulması lazım. Susuz yoğrulduktan sonra suyunu katarsın bu çiğ köfte ne mide ağrısı ne karın ağrısı yapar. Maliyeti en aza indirebilmek için ucuz salça ve biber kullanmayı tercih ediyorlar. Bazıları biber yerine kiremit tozu koyuyor. 30 sene kalmış biberi 6-10 liraya alıyor. Salça yerine ketçap kullanıyorlar. Ketçabın 10 kilosu, 10-20 lira ama diğer salçanın en düşük fiyatı 65-100 lira arası."

'OLMAZSA OLMAZ BİBER VE İSOT'

Çiğ köfte ustası Kenan Leblebici ise çiğ köftenin olmazsa olmazının biber ve isot olduğunu, acı ve tatlı biberin karışımı ile baharatın önemine dikkat çekerek, "Yakmayacak serinletici bir aroması olacak" dedi.

Etsiz çiğ köfte yapımını anlatan Leblebici, şöyle devam etti: "Çiğ köftenin ana maddesi et, soğan, sarımsak, salça, simit dediğimiz ince bulgur, biber, baharat ve zeytinyağıdır. İsteğe göre nar ekşisi de kullanılabilir. Çiğ köfte elle yoğrulur ki bulgur aşka gelsin. Biz de Adıyaman olarak bulguru elle yoğuruyoruz. İnsanlar çiğ köfte yapımını fabrikasyona dönüştürdü. Biz de köfte çeşidi çok. Önemli olan etli çiğ köfteyi etsiz şekilde sunmaktı. Herkes köfteci ama köfte Adıyamanda yenilir. Adıyaman bu işi seviyor. Her gün 2 ton gidiyor. Fabrikasyon olanlar kendini belli eder. Tadından, aromasından, yağından, esnekliğinden her şeyi belli eder. Biberi ıslattığın zaman kendini bırakır. Zaten talaş mı ya da kaliteli mi olduğunu belli eder. Ucuz ve kalitesiz mallar piyasayı mahvediyor. İşi ticarete dökmüşler biz sevgiye döktük. Biz bulguru ekmekle yiyen insanlarız. Yaz kış çiğ köfte bizim vazgeçilmezlerimizdendir. Biz burada zaten misafire en büyük hizmeti çiğ köfte ikram ederek gösteriyoruz. Biz de adettir Adıyaman'da zaten Adıyaman çiğ köfteyi seviyor. Onun için sahiplendi. Bu son dönemlerde de büyük bir tutku oldu. Adıyaman'da esnaf sayısı da çoğaldı."

Türkiye’de tüm neredeyse tüm bölgelere çiğ köfte gönderdiğini söyleyen Leblebici birçok ülkeye de köfte gönderdiğini belirterek, "Ben 22-23 ülkeye gönderdim. Türkiye'de gitmediği yer kalmadı. Kendimce bir konseptim vardı onu hem öyle kullanıyorum hem de vakumlayarak gönderiyorum. Güzel bir şekilde muhafaza ediyoruz insanlara en sağlıklı şekilde kargoyla her türlü yolluyoruz. İsviçre, Fransa, İngiltere, Almanya, Azerbaycan, Rusya, Polonya’ya gönderdim. Genelde hep öğrenci olduğu için hediye olarak götürüyor" şeklinde ifade etti.