Çin medyasından ilginç iddia: Imran Han geri dönebilir!

SuperHaber, Qian Kejin'in kaleme aldığı, Çin medyasında yayımlanan ve 'Imran Han geri dönebilir!' başlığını taşıyan analizini okuyucuları için çevirdi:

Pakistan Başbakanı Imran Khan devrildi ve ülke iki büyük ailenin eline geçti. Peki Imran Han'ın geri dönme şansı var mı ?

Pakistan Başbakanı Imran Han'ın parlamentoda gensoru oylamasıyla karşı karşıya kalması üzerine parlamentonun feshedildiğini duyurdundan beri çok meşgul olmalı. Ancak İmran Han, parlamentoda yapılan bir güvensizlik oyu ile tahttan indirilme kaderinden kurtulamadı.

Peki İmran Han'ın devrilmesinden sonra Pakistan'daki mevcut siyasi durum nedir ve o geri dönebilir mi? 

İlk söylenecek şey, İmran Han'ın iktidardan indirilmesinin Pakistan'ın siyasi tarihinde şaşırtıcı olmadığı. Pakistan 1947'de bağımsızlığını kazandığından beri başbakanların görev süresi beş yıl fakat şu ana kadar hiçbir başbakan beş yıllık süreyi tamamlayamadı. Ya siyasi mücadelede erken istifa etti ya da askeri darbeye maruz kaldı. Dolayısıyla, İmran Han'ın görev süresinin bitiminden önce devrilmesi, Pakistan'da kesinlikle şaşırtıcı değil.

Üstelik görevini neredeyse dört yıldır yapıyordu, bu da Pakistan'a göre iktidarda nispeten uzun bir süre. Onu farklı kılan şey, ülkede güvensizlik oylamasıyla görevden alınan ilk başbakan olması. 

Bu yaşananlar neyi gösteriyor? Basitçe ifade edelim, bu açık.a Pakistan'daki politik güç elde etmiş iki aileye ülkedeki iktidarın geri verilişi.

Hindistan ve Bangladeş gibi Güney Asya ülkelerine benzer şekilde Pakistan'ın siyasi ailelerinin gücü çok fazla ve bu ailelerden ikisi ve en belirgin olanları; Butto ailesi ve Şerif ailesi.

BUTTO AİLESİ

Butto ailesi, Pakistan'ın Sindh eyaletinden gelir. Pakistan'ın idari bölümü toplam dört eyalete ve İslamabad Özel Bölgesi'ne sahiptir. Genel olarak Butto ailesinin geleneksel toprak sahiplerinin ve güçlülerin çıkarlarını temsil ettiği düşünülüyor. Elbette bu mutlak bir kesinlik değildir. Ailesinden birisi başbakan olduktan sonra toprak ağalarının ve güçlülerin çıkarlarına dokunacak bazı toprak reformları yapacaktır ama genel olarak bu sınıfın çıkarlarını temsil edeceği tahmin ediliyor.

Butto ailesinin siyasi partisine ise Pakistan Halk Partisi deniyor.

ŞERİF AİLESİ

Diğer bir aile ise Pakistan'ın en kalabalık eyaleti olan Pencap'ta ortaya çıkan Şerif ailesi olarak biliniyor. Şerif ailesi genel olarak yükselen tüccar sınıfının çıkarlarını, yani şehirli orta ve üst sınıfının çıkarlarını temsil ediyor.

Bu nedenle, Pakistan'daki siyasi duruma dikkat eden araştırmacılar, 1988'den başlayarak son 30 yılda Pakistan siyaset sahnesinin ya Başbakan Bebuto, ya Başbakan Navaz Şerif veya askeri yönetim olduğunu gördüğümüzü biliyor olabilir. Darbe yaptı, askeri müdahale kuruldu, askeri hükümet ve ardından Başbakan Şerif oldu vs... Buradan bile bu iki ailenin Pakistan siyasetindeki gücünü görebiliriz.

BU DIŞ GÜÇ TAM OLARAK KİM?

Imran Han nispeten Amerikan karşıtı olduğu için kendisine karşı çıkan güçlerin ABD tarafından kışkırtıldığını söyledi. Ama bu dış güç tam olarak kim? Şerif ailesinin ve Butto ailesinin bazı siyasi figürleri de işin içinde mi?

ÜLKE ABD YANLISI İKİ AİLENİN ELİNE GEÇTİ

Bu nedenle, İmran Han görevden ayrıldıktan sonra, Şahbaz Şerif'in başbakan olarak onun yerine geçmesi, rejimin Pakistan'daki her ikisi de ABD ile yakın dost olan iki büyük ailenin eline geçtiği anlamına gelir.

Imran Han'ın geri dönme şansı var mı? Imran Han'ın kendisinin, görevden alınması konusunda çok memnun olmadığını hepimiz biliyoruz. Güven oylamasının yapılacağı gün taraftarlarını parlamentonun güven oylamasını protesto etmek için sokaklara dökülmeye çağırmıştı.

Çin'de pek çok analist, Imran Han'ın geri dönüş olasılığının hala daha yüksek olduğuna inanıyor. Geri dönmek istiyorsa, elinde bunu yapmak için ne var? Cevap, genç ve Amerikan karşıtı duruşunda saklı.

2018'de siyasi arenada nispeten atipik bir Pakistanlı politikacı olan Imran Han'ı tanıyoruz. İktidara geldikten sonra politikaları nispeten Amerikan karşıtıydı. Örneğin, ABD'nin Afganistan işgalini kınamak, ABD'yi Pakistan'daki terör örgütleriyle savaşmak için sınırı geçtiği için kınamak ve ABD'yi kaosa neden olmakla suçlamak gibi şeyler yaptı. Önemli olan ise, onun bu duyguları Pakistan'daki gençler arasında da çok popüler.

Ve yaklaşık 200 milyon nüfusa sahip Pakistan'ın nüfusuna da dikkat etmemiz gerekiyor. En önemlisi, Pakistan'ın 200 milyonluk nüfusunun yarısından fazlasının 20 yaşın altında olması. İmran Han 70 yaşında ve genç olmasa da kişiliği, Amerikan karşıtı duruşu, bazı sözleri ve eylemleri gençler arasında çok popüler.

Amerika Birleşik Devletleri ve Pakistan arasındaki ilişki çok hassas; Amerika Birleşik Devletleri Pakistan'a, özellikle Pakistan ordusuna yardım ediyor ve onlar da Pakistan ordusunun önceki yıllarda Taliban ve DAEŞ ile savaşmasına yardım etmesini umuyor.

Ama öte yandan, Amerika Birleşik Devletleri'nin de içi rahat değil, Pakistan ordusunun nispeten yozlaşmış olduğunu, birçok yardımı zimmetine geçirdiğini ve terör örgütleriyle savaşmak için yeterince şey yapmadığını düşünüyor.

Pakistan ordusu tabii ki bunu kabul etmiyor, terörle mücadele için 5.000'e yakın askerini kaybettiğini söylüyor.

Gençler, özellikle 11 Eylül'den sonra doğan genç nesil, bu insanların çoğu Amerikan karşıtı bir duruş sergiliyor. Yani Imran Han'ın Amerikan karşıtı duruşu ve Pakistan'ın genç nüfusu, onun en büyük silahları. Eğer geri dönecekse, bunu bu şekilde yapacak.

Öte yandan bu iki büyük aile çok uzun süredir zate iktidarda olduğu için bu aristokrat ailelerin çok fazla yolsuzluğa bulaşmasının kaçınılmaz olduğunu görüyoruz. İmran Han kampanya yürütürken veya iktidardayken, yolsuzlukla mücadele onun için önemli bir slogan ve politikaydı ve aynı zamanda popüler bir uygulamaydı da.

Dolayısıyla bu iki noktadan İmran Han'ın gençlerden, Amerikan karşıtı duruşundan ve iki büyük ailenin yolsuzluğundan yararlanarak Başbakanlığa geri dönmesinin 'muhtemel' olduğunu söylüyoruz.

Bu faktörlere dayandırıldığında, belki 2023'ten önce, belki 2023'ten sonra Imran Han, göreve geri dönmek için siyaset arenasında bu iki aile ile savaşacak. 

SuperHaber | Cengiz Büyükuncu