Dede Korkut Hikayeleri Özeti 12 Hikaye Kısaca Özet
Dede Korkut Hikâyeleri, Türk milletinin kültürünü, inançlarını ve değerlerini yansıtan eşsiz bir eserdir. Kahramanlık, fedakârlık ve adalet gibi evrensel temaları işleyen bu hikâyeler, sadece geçmişin değil, günümüzün de yol göstericisidir.
Tam adı “Kitab-ı Dede Korkut Ala Lisan-ı Taife-i Oğuzan” olan, Türk edebiyatının en kıymetli eserlerinden biri olan Dede Korkut Hikâyeleri, Oğuz Türklerinin sözlü edebiyatının yazıya geçmiş bir örneğidir. 15. yüzyılda yazıya geçirildiği düşünülen eser, 12 hikâye ve bir önsözden oluşur. Bu hikâyelerde kahramanlık, sadakat, aile bağları, inanç ve adalet gibi evrensel değerler anlatılır. İşte Dede Korkut Hikâyeleri'nin özetleri ve Türk kültürüne kattıkları:
1- Dirse Han Oğlu Boğaç Han
Çocuğu olmayan Dirse Han’ın dileği kabul olur ve bir oğlu olur. Oğlu, Bayındır Han’ın boğasını öldürdüğü için Boğaç Han ismini alır ve bey olur. Ancak Dirse Han’ın 40 yiğidi, Boğaç Han’ı babasına kötüler. Dirse Han, av sırasında oğlunu oklar. Yaralı oğlan, annesinin sütü ve kır çiçeğinin yardımıyla iyileşir. Boğaç Han, babasını kaçıran 40 yiğidi alt ederek onu kurtarır ve babasından tahtı devralır.
2- Salur Kazan’ın Evini Yağmalanması
Salur Kazan, ava çıktığı sırada düşmanlar evine saldırır ve ailesini esir alır. Rüyasında durumdan haberdar olan Kazan, Oğuz beyleriyle düşmana saldırır. On bin koyununu vermeyen çoban da istemese de Kazan’a katılır. Kazan ve beyleri düşmanı yener ve ailelerini kurtarır.
3- Kam Büre Beg Oğlu Bamsı Beyrek
Büre Beg, çocuğu olmadığı için üzülürken oğul dileği kabul olur. Oğlu, Bamsı Beyrek adını alır ve Banı Çiçek’le evlenmeye hazırlanır. Ancak düğün gecesi kafirler düğünü basar ve Bamsı Beyrek’i esir alır. Yıllar sonra düğünden kurtulan Bamsı, Banı Çiçek’e dönerek düğünlerini gerçekleştirir.
4- Kazan Bey’in Oğlu Uruz Bey’in Tutsak Olması
Kazan Bey, oğluna savaşmayı öğretmek için ava çıkar. Bu sırada düşman saldırır ve Uruz esir düşer. Kazan Bey’in eşi ve diğer Oğuz beyleri harekete geçer, düşmanı yenerek Uruz’u kurtarır ve yurtlarına dönerler.
5- Koca Duha Oğlu Deli Dumrul
Deli Dumrul, Azrail’e başkaldırır ancak sonunda Allah’ın birliğine iman eder. Kendisi yerine canını verecek birini arar ama ailesi bunu kabul etmez. Karısı, onun için canını vermeye hazır olduğunu söyler. Allah, çiftin sevgisine hayran kalarak ikisine 140 yıl ömür verir ve anne ile babasının canını alır.
6- Kanlı Koca Oğlu Kan Turalı
Kan Turalı, kahraman bir eş ararken Trabzon Tekürü’nün kızını bulur. Kızı almak için şart koşulan aslan, boğa ve deveyi öldürür. Düğün gecesi kafir saldırısına uğrayan çift, birlikte savaşır. Selcen Hatun’un kahramanlığı Kan Turalı’yı etkiler ve birlikte yurtlarına dönerler.
7- Kazılık Koca Oğlu Yiğenek
Kazılık Koca esir düştüğünde oğlu Yiğenek, Bayındır Han’dan izin alarak babasını kurtarır. Allah’a dua eden Yiğenek, tekürü yener ve babasını özgürlüğüne kavuşturur.
8- Basat’ın Tepegöz’ü Öldürmesi
Basat, bir peri kızı ve çobanın oğlu olan Tepegöz’le savaşır. İnsanlara zarar veren Tepegöz’ün önce gözünü çıkarır, sonra onu öldürerek kardeşi ve Oğuz beylerinin intikamını alır.
9- Begil Oğlu Emren
Begil Yiğit, Gürcistan Tekürü’nün saldırısına direnir. Oğlu Emren, Allah’ın verdiği güçle düşmanı yener.
10- Uşun Koca Oğlu Seğrek
Eğrek esir düşünce kardeşi Seğrek, onu kurtarır. Birlikte düşmana karşı mücadele ederek zafer kazanır ve yurtlarına dönerler.
11- Salur Kazan’ın Tutsak Olup Oğlu Uruz’un Çıkardığı Hikâye
Salur Kazan, ava çıktığında esir düşer. Oğlu Uruz, babasını kurtarmak için mücadele eder ve düşmanı alt ederek babasını kurtarır.
12- İç Oğuz Dış Oğuz Asi Olup Beyrek’in Ölmesi
İç Oğuz ve Dış Oğuz beyleri arasındaki anlaşmazlık sonucu Beyrek hayatını kaybeder. Kazan Bey, İç Oğuz beylerinden intikam alır ancak sonunda affedici olur.
