Depremzedeler için kimler kan verebilir? Kan bağışı şartları neler?

6 Şubat Pazartesi günü saat 04.17’de Kahramanmaraş ili Pazarcık ilçesinde 7.7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. İlk depremin ardından aynı gün içerisinde Elbistan merkezli 7.6 büyüklüğünde bir deprem daha meydana geldi. Yıkıcı depremde, Kahramanmaraş, Gaziantep, Şanlıurfa, Diyarbakır, Adana, Adıyaman, Osmaniye, Hatay, Kilis, Malatya ve Elazığ illerinde binlerce vatandaşımız hayatını kaybederken on binlerce vatandaşımız da yaralandı. Depremzede vatandaşlar için tüm Türkiye acil ihtiyaç malzemeleri için seferber olurken, bir seferberlik de kan bağışında başlatıldı. Yıkıcı depremin ardından tüm Türkiye, Kızılay Kan Bağışı merkezlerine koştu.

Dr. Öğr.Üyesi İlknur, kan bağışı işlemi öncesinde hastanın aç olmaması, kendini kan verebilecek kadar iyi hissetmesi, yorgun ve uykusuz olmaması gerektiğini de söyledi.

Dr. Bozkurt, kan bağışında bulunabilmek için bazı koşullar bulunduğunu, kan vermek isteyen kişilerin bu koşullara uygun olması gerektiğini söyledi.

KAN BAŞIĞI SADECE 'KIZILAY KAN BAĞIŞ MERKEZLERİ'NDE YAPILIYOR

Kan bağışı yapmak isteyen kişilere Kan Bağışçısı Bilgilendirilmiş Onam Formu, Kan Bağışçısı Kayıt Formu ve Kan Bağışçısı Sorgulama Formu doldurtulması gerektiğini belirten Dr. İlknur Bozkurt, “Bu formlar ve bağışçı, mutlaka hekim tarafından kontrol edilmeli ve hekim onayından sonra bağış kabul edilmelidir. Kan bağışı sadece Kızılay Kan Bağış Merkezlerinde yapılmaktadır. Hastane transfüzyon merkezlerinde ancak özel durumlarda Kızılay kan merkezlerinin yetkilendirmesi neticesinde kan bağışı kabul edilebilir. Özellikle kan bağışçısı sorgulama formunun doğru ve eksiksiz doldurulması çok büyük önem taşıyor.” dedi.

10 DAKİKALIK İŞLEMDE 450 MİLİLİTRE KAN ALINIYOR

Tıbbi Biyokimya Uzmanı Dr. İlknur Bozkurt, bağışçılardan torba kan alımı öncesinde kan grubu tayini, kan sayımı, Anti HIV, HbsAg, Anti HCV ve sifiliz testleri çalışılması için kan numunesi alındığını söyledi. Dr. İlknur Bozkurt, kan bağışının yaklaşık 10 dakika süren bir işlem olduğunu belirterek işlem esnasnda yaklaşık 450 mililitre kan alındığını söyledi.

19 YAŞINDAN GÜN ALMAK VE 50 KİLOGRAMDAN FAZLA OLMAK GEREKİYOR

Kan bağışçısı olabilme koşullarını açıklayan Biyokimya Uzmanı Dr. İlknur Bozkurt, bu koşulları 19 yaşından gün almak, 65 yaşından gün almamak (ilk kez kan bağışı yapacaklar için 61 yaşından gün almamak), vücut ağırlığının 50 kilogramdan fazla olması ve vücut sıcaklığının 37,5 derecenin altında olması olarak sıraladı.

Dr. İlknur Bozkurt, torba kan alımı öncesi yapılan testlerde, hemoglobin düzeyinin kadın için 12.5- 16.5 g/dl, erkek için 13.5- 18.0 g/dl olması gerektiğini, trombosit sayısının 150 bin /milimetreküpten büyük olması durumunda kan bağışı gerçekleşebileceğinii ifade etti.

TÜM CERRAHİ İŞLEMLER SONRASI 1 YIL BAĞIŞÇI OLUNAMIYOR

Biyokimya Uzmanı Dr. İlknur Bozkurt, kan bağışının kabul edilmeyeceği şartlara değinerek “Kronik Hepatit B, Hepatit C hastalığı, Hepatit B taşıyıcılığı, Anti HIV pozitifliği gibi bulaşıcı hastalıklar, Aspirin kullanımı (Aferez Trombosit konsantresi hazırlamak için alındığında kabul edilmez), antibiyotik kullananlar (en az 48 saat), aşı uygulaması (4 hafta bağışçı olamazlar), akupunktur, botoks, dövme, takı için cilt deldirme, saç ekimi veya estetik müdaheleler gibi uygulamaları yaptıranlar 1 yıl boyunca kan bağışçısı olamazlar. Tüm cerrahi işlemler sonrası 1 yıl bağışçı olunamaz” uyarısında bulundu.

KRONİK HASTALIĞI OLANLAR KAN BAĞIŞLAYAMIYOR

Tıbbi Biyokimya Uzmanı Dr. İlknur Bozkurt, aşağıdaki şartları taşıyan kişilerin de bağışçı olamayacağını söyledi.

Dr. İlknur Bozkurt, şunları sıraladı:

- Kanser hastaları ve kemoterapi alanlar,

- Kronik kalp yetmezliği, kronik böbrek yetmezliği, geçirilmiş Myokard enfarktüsü ve/ veya stent takılması,

- Kronik karaciğer yetmezliği

- Damar yolundan insan kaynaklı (büyüme hormonu, pıhtılaşma faktörleri, insülin vs) ilaç kullananlar

- Düşük geçirmiş kadınlar (9 ay bağışçı olamazlar)

- Gebeler ve gebelik sonrası 9 ay

- Hipotansiyon ve hipertansiyon (bağış esnasında)

- Diş tedavisi (çekim, dolgu, kanal tedavisi gibi uygulamalarda en az 7 gün)

- Alkol alımı sonrası en az 12 saat bağış kabul edilmemektedir.

KAN BAĞIŞI ÖNCESİNDE AÇ OLUNMAMALI

Tıbbi Biyokimya Uzmanı Dr. İlknur Bozkurt, hipertansiyon hastalarında ilaç kullanımı varsa ve kan basıncı kabul edilebilir sınırlardaysa kan alımı yapılabileceğini belirterek “Hafif ağrı kesici kullanımı, vitamin kullanımı, antidepresan kullanımı kan bağışı için engel teşkil etmemektedir. Ayrıca Bağışçı Sorgulama Formu’ndaki soruları doğru cevaplamış olması ve kullanılan farklı ilaçlar varsa bunları mutlaka formda belirtmiş olmaları isteniyor. Bağış aralığı ortalama erkek bağışçılarda 90 gün, kadın bağışçılarda 120 gündür. Kan bağışı işlemi öncesinde hastanın aç olmaması, kendini kan verebilecek kadar iyi hissetmesi, yorgun ve uykusuz olmaması gereklidir. Bağış sonrasında bol sıvı tüketilmeli, en az 1 saat sigara içilmemeli, kan alımı yapılan kolla ağır yük kaldırılmamalı ve o gün ağır işler ve aktiviteler yapılmamalıdır”uyarısında bulundu.