Ekonomik büyümede önemli gelişme! İSO Türkiye İmalat PMI ocakta 50,1’e yükseldi

İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI raporuna göre ocakta sektörlerin büyük bölümü üretim ve yeni siparişlerini artırdı. Üretimde en güçlü artış ve yeni siparişlerde en hızlı genişleme elektrikli ve elektronik ürünlerde olurken, üretim sadece gıda ürünleri ve tekstilde yavaşladı. Nispeten olumsuz bir gelişme ise hemen hemen tüm sektörlerde maliyet enflasyonunun yükselmesi ve satış fiyatlarının genel olarak hızlı artması oldu. Yeni ihracat siparişlerinde pozitif görünüm daha sınırlı gerçekleşirken, istihdam da çoğu sektörde arttı. 

 
Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında en hızlı ve güvenilir referans kabul edilen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Ocak 2023 dönemi sonuçları açıklandı. Eşik değer olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, aralık ayında 48,1 olan manşet PMI, ocakta yeniden eşik değerin üzerine çıktı ve 50,1’e yükseldi. PMI, böylece 10 aylık daralma döneminin sona erdiği sinyalini verdi ve sektördeki faaliyet koşullarının genel olarak istikrarlı seyrettiğini gösterdi. Hem üretim hem de yeni siparişlerde yavaşlama aralık ayına kıyasla hız keserken bazı firmalar talepte iyileşme belirtileri olduğuna dikkat çekti. Üretimde düşüş son 14 ayın en ılımlı düzeyinde kaydedildi. Yeni siparişlerdeki azalma ise Ekim 2021’de başlayan yavaşlama döneminin en düşük oranında ölçüldü. 

Ocakta yeni ihracat siparişlerindeki düşüş ivme kaybetmesine rağmen belirgin bir şekilde sürdü ve toplam yeni siparişlerdekine göre daha hızlı seyretti. İstihdam ocakta üst üste üçüncü ay yükseldi ve yeni istihdam yaratma hızı aralık ayına göre hemen hemen değişmedi. İstihdamdaki artış ve yeni siparişlerdeki yavaşlama, firmaların birikmiş işlerini azaltmaya devam etmelerini sağladı. Ancak üretim ve yeni siparişlerdeki duruma paralel olarak birikmiş işlerde de düşüş hız kesti. Girdi maliyetlerinde enflasyonunun keskin bir şekilde hızlanması, büyük ölçüde asgari ücretteki artıştan kaynaklandı. Girdi fiyatları son altı ayın en yüksek hızında artarken, ham madde maliyetlerindeki yükseliş ile liradaki zayıflık da genel maliyet yüklerinin artmasına katkı sağladı. Bunun sonucu olarak firmalar kendi satış fiyatlarını Haziran 2022’den bu yana en yüksek oranda yükseltti. Tedarikçilerin teslimat süreleri, üç aylık iyileşmenin ardından ocakta ılımlı bir artış gösterdi. Öte yandan, girdilere yönelik talebin yavaşlaması tedarik zincirleri üzerindeki baskıyı sınırladı. Firmalar yeni siparişlerindeki ivme kaybına bağlı olarak hem girdi hem de nihai ürün stoklarını azalttı. 

İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket verileri hakkında değerlendirmede bulunan S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şunları söyledi: “Son PMI verileri, Türk imalat sektörünün yakında büyümeye geri dönebileceğini gösteriyor. Faaliyet koşulları ocak ayında istikrarlı seyretti. Talepteki iyileşme işaretlerine bağlı olarak üretim ve yeni siparişler endekslerinde oluşan yukarı yönlü eğilim, önümüzdeki aylarda sektörde genişleme olabileceğine dair umut veriyor. Girdi maliyetleri ve nihai ürün fiyatları enflasyonu, asgari ücretteki artış nedeniyle yükselmiş olmakla birlikte 2021 ve 2022’de görülen yüksek düzeylerin bir miktar altında kaldı.” 

10 sektörün çoğunda üretim ve yeni siparişler arttı

İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI ocak raporuna göre Türk imalat sanayi alt sektörlerinden birçoğu yıla pozitif bir başlangıç yaptı. Sektörlerin büyük bölümü ocak ayında üretim ve yeni siparişlerini artırdı. Nispeten olumsuz bir gelişme ise hemen hemen tüm sektörlerde maliyet enflasyonunun yükselmesi ve böylece satış fiyatlarının genel olarak hızlı bir şekilde artması oldu. 

Ocak ayında anket kapsamında takip edilen 10 sektörden sekizi üretimini artırdı. Üretimin yavaşladığı iki sektör gıda ürünleri ve tekstil oldu. Üretimdeki en güçlü artış ise son 31 ayın en yüksek büyüme temposuna ulaşan elektrikli ve elektronik ürünlerde gözlendi. Elektrikli ve elektronik ürünler yeni siparişlerde de en hızlı genişleme yaşayan sektör oldu. Toplam yedi sektörde yeni siparişler artış kaydetti. Uluslararası talepte devam eden durağanlığa bağlı olarak yeni ihracat siparişlerinde pozitif görünüm daha sınırlı gerçekleşti. 

İstihdam çoğu sektörde artış gösterdi. Asgari ücrete yapılan artışla birlikte ocakta girdi fiyatlarının artış hızı sektörlerin büyük bölümünde yükseldi. Maliyet enflasyonu, giyim ve deri ürünleri haricindeki tüm sektörlerde ivme kazandı. Girdi fiyatlarında en keskin artış makine ve metal ürünlerinde gerçekleşti. Ocak ayında nihai ürün fiyatlarında en hızlı artış ana metal sanayi sektöründe yaşandı. Firmaların hızlanan maliyet artışlarını satış fiyatlarına yansıtmasına bağlı olarak, biri hariç tüm sektörlerde nihai ürün fiyatları enflasyonu yükseldi.

Satış fiyatlarında artışın yavaşladığı tek sektör, zayıf talebin fiyatlama gücünü kısıtladığı tekstil oldu. Enflasyonist baskıların güçlenmesine rağmen, birçok sektör talep ortamındaki iyileşmenin etkisiyle satın alma hacmini artırdı. Ayrıca takip edilen sektörlerin yarısında girdi stokları artış kaydetti. Satın alınan ürünlerin teslimat sürelerindeki artış genel olarak devam etti.