"EYT'liler düşük maaş mı alacak?" sorusunu Hürriyet'ten Noyan Doğan kaleme aldı.
İşte Noyan Doğan'ın yazısından öne çıkan başlıklar...
Herkesin merak ettiği soru cevap buldu! EYT'liler düşük maaş mı alacak?
Herkesin merak ettiği "EYT'liler düşük maaş mı alacak?" sorusu uzman isim cevapladı. İşte detaylar...
18
Günlerdir okuyuculardan, “EYT’lilerin emekli maaşı düşük olacakmış, yüzde 30 zamdan bizler de yararlanamayacak mıyız, neden bu konuya değinmiyorsun?” şeklinde çokça soru alıyorum. Haklılar; çünkü bir süredir EYT’lilerin daha düşük emekli aylığı alacağı konusunda haberler çıkıyor. Dolayısıyla kafalar karışık. Aslında konu sadece EYT’lileri değil önümüzdeki günlerde emekli olacakları da yakından ilgilendiriyor. Doğrudur, ister EYT’li, ister süresi gelenler olsun, önümüzdeki dönem emekli olacaklar daha düşük emekli aylığı alacaklar. Neye göre düşük? 2022 yılında emekli olanlara göre.
28
Konuya açıklık getireyim ama önce emekli maaşı nasıl hesaplanıyor, kısaca değineyim. 4/A’lı, yani işçi statüsünde çalışanların emekli aylıkları 2000 yılı öncesi, 2000-2008 arası ve 2008 sonrası olmak üzere üç farklı tarihe göre hesaplanıyor. Sosyal güvenlik için ödenen prim gün sayısı, aylık ortalama kazanç, enflasyon, gelişme hızı gibi faktörler emekli aylığının belirlenmesinde önemli rol oynuyor. Maaş hesabı yapılırken de katsayı, aylık bağlama oranı, gösterge rakamı gibi formüller kullanılıyor. Basit haliyle; ortalama aylık kazancın, prim gün sayısına göre hesaplanan aylık bağlama oranı ile çarpılması sonucu emekli aylığı tutarı belirleniyor. Ortalama aylık kazanç da dönemsel tüketici enflasyonuna göre hesaplanıyor ve büyüme hızı üzerine ekleniyor. Güncellenmiş aylık kazanç ile aylık bağlama oranının çarpımı sonucu emekli maaşı belirleniyor, bu maaş da geçmiş enflasyon oranında artırılıyor. Enflasyon artışında da ocak-haziran ve temmuz-aralık dönemlerindeki 6 aylık enflasyon etkili oluyor. Döneme göre de emekli aylığı değişiyor.
38
SGK MAAŞ HESAPLAMA MOTORU MAAŞLARI NEDEN EKSİK GÖSTERİYOR?
Bu çerçevede de 2022 yılında emekli olanın aldığı emekli aylığı ile 2023 yılında emekli olanın alacağı emekli aylığı farklı oluyor. Bu, emekli maaşı hesaplamanın teknik tarafı; bilin istedim. Belirteyim, EYT’lilerin emekli maaşı hesaplamasında hiçbir farklılık olmayacak. Sene başında emekli maaşlarına yapılan yüzde 30’luk zamdan tüm emekli olacaklar gibi EYT’liler de yararlanacak. Yapılan tüm hesaplamalar sonucu eğer emekli maaşı 5.500 liranın altında çıkarsa, emekli maaşı 5.500 lira olarak alınacak. Peki, kafa karışıklığı nereden kaynaklanıyor? Ya da bir başka ifadeyle, EYT’liler, SGK’nın, maaş hesaplama robotunda neden maaşlarını düşük görüyor, yüzde 30’luk zamdan yararlanamıyorlarmış gibi gözüküyor?
48