Frengi hastalığı nedir? Nasıl bulaşır? Frenginin tedavi yöntemleri nelerdir? Sifiliz hastalığı

Yapılan bir araştırmada, Batı ülkelerinde cinsel yolla bulaşan frengi hastalığı görülme sıklığının arttığı ortaya kondu. Yapılan haberler sonucunda vatandaşlar, frengi hastalığının ne olduğunu belirtileri ve tedavi yöntemlerini büyük bir merakla araştırmaya başladı. Peki, Frengi hastalığı nedir? Nasıl bulaşır? Tedavi yöntemleri nelerdir? Tüm detaylarıyla haberimizde... 

FRENGİ NEDİR?

Sifiliz ya da frengi; bir bakteri çeşidinin neden olduğu, cinsel yolla bulaşan, kronik bir enfeksiyondur. Her yüz bin kişiden ortalama 2.5 kişide görülür. Çok eski zamanlardan beri bilinir ve vücudun birçok bölgesinde etkili olabilir.

Sifiliz (Syfilis) ülkemizde halk arasında "Frenklerin hastalığı" anlamında "Frengi" ismi ile de anılmaktadır. Sifiliz, 16. yüzyılda tüm Avrupa ve Asya kıtalarını kasıp kavuran bir cinsel hastalık olmuştur.

Son yıllarda etkili tedavi yöntemleri olmasına rağmen toplumda sifiliz görülme sıklığında artış olmaktadır. Bu, ahlak kurallarının değişmesi ve cinsel ilişki serbestliğinin artmasına, eğitim yetersizliğine ve göçlere bağlanabilir.

SİFİLİZ NASIL BULAŞIR?

Hastalığın ana bulaşma yolu cinsel ilişkidir. Hasta insandan sağlıklıya geçer. Genital bölgeyle temas sonucu vücuttaki bir yaradan mikrop bulaşır. Anal ve oral seks bu hastalığın bulaşmasında önemli faktörlerdir. Ayrıca öpüşmekle de bu hastalığın bulaştığı görülmüştür.

Yine anneden bebeğe bulaşma ihtimali oldukça yüksektir. Frengi hastası olan hamile bir kadından doğmamış bebeğe geçen mikrop, bebeğin ölü doğmasına neden olabilir. Ayrıca ölü doğmayan bebekler de erken doğum sonucu hayatlarını kaybedebilirler. Çok nadir olsa da hastalığın başka bulaşma yolları da vardır. Sifilizli bir kişinin kanının başka bir kişinin yarasıyla teması sonucu hastalık bulaşabilir. Fakat bu düşük bir ihtimaldir.

SİFİLİZİN BELİRTİLERİ NELERDİR?

Frenginin (sifiliz) belirtileri, mikrop vücuda girdikten sonra, evreler şeklinde ortaya çıkar.

 1. Evrede (Primer Sifiliz)

Bakteri kan yoluyla vücuda yayılır. Yaklaşık 2-3 hafta sonra mikrop nerde vücuda girdiyse orada ıslak, kırmızı, etrafı belirgin fakat ağrı yapmayan çıban şeklinde yaralar oluşur. Vajinada, genital bölgede, ağız ve dudakta oluşabilen bu yaralar oluştuktan 2-3 hafta sonra geçerler.

2. Evrede (Sekonder Sifiliz)

Sifilizin ikinci devresi cilt döküntüleri ile karakterizedir. Bu dönemde göğüste veya kol ve bacaklarda başlayan kaşıntısız döküntüler cilde yayılmakta, bu şekilde el ve ayak içleri, makad koyu kırmızı bir renk almaktadır. Hastalık başladıktan ortalama 2 ay sonra girilen bu dönem, 3. veya 4. yıla kadar sürebilmektedir. Vulva (kadınlarda dış genital alan) veya skrotum (erkeklerde torbalar) alanlarında geniş, yayvan, beyazımtırak, siğil benzeri lezyonlar görülebilir ki bu lezyonlara "Condyloma Latum" (Kondiloma Latum) adı verilir. Yorgunluk, baş ve eklem ağrıları görülebilir. Kilo kaybı ve iştahsızlık vardır. Kaşların ve saçların dökülmesi belirginleşebilir.

Latent evre dediğimiz dönemde; hastalığın belirtileri olmasa da, yapılan testler sonucu hastalığın pozitif olduğu görülür ve bulaşıcıdır. Bir çok organı etkileyen bu mikrop hala vücutta olduğundan bu dönem 5-10 yıl kadar sürebilir.

Geç sifiliz (Tersiyer Sifiliz) dediğimiz son evrede ise İhmal edilen veya kesin tanısı konulamayan olgularda hastalık başladıktan 1-25 yıl sonra üçüncü evre başlamaktadır. Bu evre 50 yıl sonra dahi başlayabilir. Sifilisin bu döneminde kılcaldamarların hasarına bağlı olarak "gom" adı verilen yumuşak şişliklerin oluşması tipiktir. Gomlar iskelet sistemi de dâhil olmak üzere vücudun her yerinde ortaya çıkabilir. Hastalarda sinir hasarına bağlı olarak menenjit, şiddetli ağrılar, felç ve ölüm gelişebilir.

SİFİLİZ TANISI NASIL KONUR?

Sifiliz tanısını koymak için bazı kan testleri yapılır ve klinik belirtiler göz önüne alınır. Yukarıda bahsettiğimiz çıban şeklindeki yaradan alınan parçanın mikroskobik incelenmesi sonucu bakterinin varlığı ile tanı konur. Ayrıca kanda antikor araştıran laboratuar testleri ile tanı koymak kolaylaşır.

SİFİLİZ TEDAVİSİ NASIL OLUNUR?

Sifiliz tedavisinde, birçok hastalıkta olduğu gibi erken tanı koymak çok önemlidir. Eğer frengi (sifiliz) ilerlemişse, mikrobun etkilediği organlardaki hasarı geri döndürmek imkânsızdır. Öncelikle cinsel yolla bulaşan bir hastalıktan şüpheleniyorsanız uzman bir hekime başvurmalısınız. Doktorunuzun size vereceği ilaçlar ile sifiliz tedavi edilebilir. Bu ilaçların dozu, uygulama şekli, kullanma süresi doktor tarafından belirlenir. Cinsel organında sifiliz şankırı olan kişilerin kendi başlarına ilaç kullanmaması gerekir. Tedavi sırasında hastalığı kontrol altında tutmak için testlere devam edilir. Bakterinin miktarı, azalıp azalmadığı bu şekilde gözlenir. Tedavi başladıktan 2 gün sonra bulaşıcılık kaybolur. Hastalığın etkilediği organlara göre tedavi süresi 2 yıla kadar uzayabilir. Tedavisi biten kişilerin 10 gün daha ilişkide bulunmaması gerekir. Tedavi edilen kişinin eşinin de muayene ve gerekirse tedavi edilmesi gerekmektedir.

FRENGİDEN KORUNMAK İÇİN NELER YAPILMALI?

Prezervatif kullanımı ve tek eşlilik bütün cinsel yola bulaşan hastalıkların önlenmesinde alınacak en önemli tedbirdir. Bu şekilde hastalığa yakalanma riskinizi bir hayli azaltmış olursunuz. İki eşin de tedbir amaçlı incelenmesi hastalığın oluşması ihtimalini ortadan kaldırır. Çok eşli bir cinsel yaşam sürmek, hastalığın bulaşma riskini oldukça arttırır. Tek eşli bir cinsel hayat sürmeniz sağlığınız için gereklidir. Kan nakli gerekiyorsa, bu kanda gerekli testlerin yapılıp yapılmadığına bakılmalıdır. Ayrıca hamile kişilerin düzenli sağlık kontrollerinden geçmesi gerekmektedir.

Cinsel hastalıklardan korunmayı sağladığı düşünülen bazı yanlış bilgiler vardır. Örneğin prezervatif kullanmanın yüzde yüz koruma sağladığı yanlıştır. Hastalık başka yerden veya genital sekresyonlarla da bulaşabilir. İlişki sonrası yıkanmak ya da tuvalete gitmek de hastalıktan korumaz. Biseksüel ilişkiden kaçınmak gerekir. Ayrıca anal ve oral seks de hastalığın bulaşma riskini çok fazla artırır.