Hadım yasası nedir, nasıl uygulanır, hangi durumlarda uygulanır?

Son dönemde Türkiye gündemini yeniden meşgul eden hadım yasası, cinsel suçlarla mücadele kapsamında önemli bir tartışma konusu olarak öne çıkıyor. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç'un, Ceza İnfaz Kanunu'ndaki mevcut düzenlemelerin hadım uygulamasına uygun olduğunu vurgulamasıyla bu mesele daha da dikkat çekti. Peki, hadım yasasının içeriği nedir, uygulama süreci nasıl işler ve hangi durumlar için devreye girer? İşte, hadım yasasıyla ilgili en çok merak edilenler!

HADIM YASASI NEDİR?

Hadım yasası, cinsel suçlardan hüküm giyen kişilere karşı uygulanan bir tıbbi tedbir sürecidir. Bu yasaya göre, mahkemeler belirli suçlar kapsamında hüküm giymiş kişilerin, tıbbi tedavi (kimyasal hadım) ile cezalandırılmasına karar verebilirler. Hadım kelimesi tarihsel olarak erkeklerin cinsel organlarının işlevsiz hale getirilmesi anlamında kullanılsa da, modern hukukta bu süreç genellikle kimyasal kastrasyon olarak bilinir.

Kimyasal hadım, kişilerin cinsel dürtülerini kontrol altına almayı amaçlayan bir ilaç tedavisidir. Bu yöntem, vücutta hormon üretimini baskılayarak cinsel isteğin azalmasına neden olur. Fiziksel bir işlem değildir, ancak belirli aralıklarla yapılan enjeksiyonlar veya ilaçlarla sürdürülmesi gerekir. Genellikle, cinsel suçların tekrarını önlemek amacıyla uygulanır ve mahkemelerin kararına bağlı olarak belirli sürelerde uygulanabilir.

HADIM YASASI NASIL UYGULANIR?

Türkiye’de hadım yasasının uygulanması, Ceza İnfaz Kanunu’nun 108. maddesi kapsamında değerlendirilir. Bu maddeye göre, mahkemeler cinsel suçlardan hüküm giymiş kişilere, cezalarının infazı sırasında veya koşullu salıverilmeleri sonrasında denetim süresi boyunca belirli tıbbi tedbirler uygulanmasına karar verebilir. Söz konusu tedbirler şu şekildedir:

1. Tıbbi Tedavi: Cinsel suçtan hüküm giymiş kişilere mahkeme kararıyla kimyasal hadım tedavisi uygulanabilir. Bu tedavi kişinin cinsel dürtülerini kontrol altına almak amacıyla yapılır ve belirli aralıklarla tekrarlanır.

2. Tedavi Amaçlı Programlar: Kişilerin cinsel dürtülerini kontrol etmeleri ve suçun tekrarını önlemek amacıyla tedavi programlarına katılmaları zorunlu kılınabilir. Bu programlar psikolojik destek ve eğitim içerikli olabilir.

Yasa kapsamında alınan bu tedbirlerin uygulanmasına infaz hakimleri karar verir ve süreç, uzman doktorlar tarafından gözetim altında gerçekleştirilir. Hadım uygulaması yalnızca cinsel suçlardan hüküm giymiş kişiler için geçerlidir ve her dava için ayrı bir değerlendirme yapılır.

HADIM YASASI NEDEN GÜNDEMDE?

Türkiye’de hadım yasası tartışmaları uzun yıllardır devam eden bir konu olmuştur. İlk olarak 2011 yılında cinsel suçlarla mücadele kapsamında gündeme gelen bu uygulama, özellikle çocuklara karşı işlenen cinsel suçlarda bir caydırıcı unsur olarak düşünülmüştür. Ancak uygulamanın insan haklarına uygunluğu ve etkileri konusunda tartışmalar sürmüştür.

2024 yılı itibarıyla Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’un açıklamalarıyla hadım yasası yeniden gündeme gelmiştir. Bakan Tunç, Ceza İnfaz Kanunu'nun mevcut düzenlemelerinin hadım uygulamasına uygun olduğunu belirtmiş ve yasanın yürürlüğe girmesi halinde bu tedbirlerin hayata geçirilebileceğini ifade etmiştir. Bakan’ın açıklamaları şu şekildedir: “Ceza İnfaz Kanunu'muzun 108. maddesinde tıbbi tedaviye karar verme yetkisi var. Bu anlamda mevzuatımız buna uygun.”

Hadım Yasasının Uygulamasına Yönelik Eleştiriler

Hadım yasası, cinsel suçlarla mücadelede önemli bir yaptırım olarak değerlendirilse de, bu uygulamaya yönelik eleştiriler de bulunmaktadır. Eleştirilerin başında, kimyasal hadımın etkilerinin kalıcı olmaması ve kişilerin tedaviye direnç göstermesi durumunda etkisiz kalabileceği gelmektedir. Ayrıca, kimyasal hadımın yalnızca biyolojik dürtüleri baskıladığı, ancak kişinin suç işlemeye yönelik psikolojik eğilimlerini ortadan kaldırmadığına dair endişeler vardır.

Bunun yanında, insan hakları savunucuları, hadım uygulamasının bireylerin vücut bütünlüğüne aykırı olduğu ve cezalandırıcı değil rehabilite edici yöntemlerin tercih edilmesi gerektiğini savunmaktadır. Cinsel suçlar için hadım yerine uzun süreli psikolojik tedavi ve topluma kazandırma odaklı rehabilitasyon programlarının daha etkili olacağı düşünülmektedir.

Hadım yasası, Türkiye’de özellikle çocuklara yönelik cinsel saldırı, tecavüz ve diğer cinsel istismar suçlarında uygulanması gündeme gelen bir tedbirdir. Suçun niteliği ve mağdurun durumu göz önünde bulundurularak, mahkemeler bu yöntemi bir önlem olarak kullanabilir. Ancak her cinsel suç için hadım kararı verilmez; hakimler, olayın koşullarına göre ayrı ayrı değerlendirme yapar.

Hadım yasası, Türkiye dışında bazı Avrupa ülkeleri ve ABD’de de cinsel suçlarla mücadele kapsamında uygulanmaktadır. Polonya, Almanya ve Çek Cumhuriyeti gibi ülkelerde cinsel suçlardan hüküm giyen kişilere kimyasal hadım tedavisi uygulanabilmektedir. Ancak bu ülkelerde de uygulamanın etik boyutları ve insan haklarına uygunluğu tartışma konusu olmuştur.