Hava Yorum 2: Kar Yağıyor, Kar Yağıyor... Ama Nereye?
Bu günlerde en büyük soru şu: "Neden bazı yerlerde lapa lapa kar yağarken, diğer yerlerde güneş yüzünü gösteriyor?" Mesela, Çekmeköy’deki kızımla konuşuyorum, "Baba burada bembeyaz oldu, kar göz gözü görmüyor!" diyor. Ama ben Üsküdar’da camdan bakıyorum, güneş yüzüme vuruyor! Bu durumda da tahminler sorgulanıyor tabii... Kimine göre meteoroloji tutturdu, kimine göre yine yandı çamura!
Şimdi sihirli bir gözlük takın (ya da aşağıdaki uydu ve radar görüntüsüne bakın). Göreceğiniz şey şu: haritada yeşil alanlar kar yağan bölgeleri, içindeki sarı bölgelerse yoğun kar alanları gösteriyor. Ama dikkat! Bu kar yağışları öyle geniş alanları kaplamıyor. Daracık bir bantta!
Peki suçlu kim?
Tahmin ettiğiniz gibi Karadeniz! Ama onun tek başına bir suçu yok. Ukrayna’dan gelen soğuk ve kuru kutup havası, Karadeniz’in üstünden geçerken, denizin sıcak ve nemli havasıyla buluşuyor. Soğuk hava alttan ısınıyor, nem kazanıyor ve "Hadi biraz bulut yapalım!" diyor. Sonra o bulutlar, İstanbul’un üzerine gelirken ya kar taneleriyle doluyor ya da güneşe yol veriyor.
Buna teknik olarak "Deniz Etkili Kar" ya da havalı tabiriyle DEK diyoruz. Soğuk hava Karadeniz’in üzerinden geçip nem kaptıktan sonra İstanbul’un sahillerine doğru hareket ediyor. Eğer sahilde hava sıcaklığı sıfırın altındaysa? Lapa lapa kar! Sıfırın biraz üstündeyse? Kuşbaşı kar! (Evet, gerçekten böyle diyoruz!)
Aşağıdaki meteoroloji uydu ve radar görüntüsü bu deniz etkili kar oluşumunu günümüzdeki hava şartları ile gösteriyor.
Gördüğünüz gibi Ukrayna üzerinden rüzgarlarla Karadeniz giren çok soğuk ve kuru kutup havası sıcak ve nemli olan Karadeniz suyu üzerinde yol alırken alttan itibaren ısınıp yükselmeye başlıyor. Böylece giderek bazen gökgürültüsüne de neden olan konvektif kar yağışlarına neden oluyor.
Bir de DEK’in huyları var.
Bazı günler bulutlar dans eder gibi sağa sola savruluyor. Bir bakıyorsun Sarıyer’de kar fırtınası, Üsküdar’da ise piknik havası. Çünkü Karadeniz’in üstünden geçerken rüzgâr yön değiştiriyor, bulutlar sağa sola sapıyor ve meteoroloji mühendislerini terletiyor. Hangi bulut nerede kar bırakacak, tahmin etmek zor. Hele ki bulutun içinde gözlem yapmak imkânsız. Sayısal hava tahmin modelleri de çoğu zaman bu kar hücrelerini ya göremiyor ya da "Hadi canım!" deyip geçiyor.
Bütün bunları aşağıdaki kısa videodaki rüzgâr, bulut ve kar hücrelerini takip ederken bir daha düşünün lütfen.
Sonuç?
Çekmeköy’de kardan adam yaparken Üsküdar’da güneşleniyorsunuz! DEK işte böyle oyunbaz/zor. İstanbul’a efsane karlar getiren bu sistem bazen günlerce sürüyor ve şehri beyaza gömüyor.
Bir dahaki sefere pencereden bakıp kar tanelerini izlerken, bu küçük kutup macerasını hatırlayın! Hem karın tadını çıkarın hem de DEK’in İstanbul’a nasıl kar serpiştirdiğini düşünün. 🌨️⛅
Düzeltme ve Tahmin Takibi:
“Kar Yağışı Ne Zaman Bitecek?” başlıklı yazımda verdiğim yağış tahminden “20-22 Şubat tarihleri arasında kayda değer bir yağış, ya da kar birikmesi beklenmiyor” diye yanlış bir ifade de bulunmuşum. Doğrusu “21-24 Şubat tarihleri arasında yağış miktarında belirgin bir artış var ve bu dönemdeki düşük sıcaklıklar nedeniyle kar yağışı beklenmektedir.” olacaktı, özür dilerim.
Evet hala İstanbul’da kar yağışı 26 Şubat’ta tümüyle sona erecek gibi görünüyor. 26 ila 28 Şubat tarihleri arası yine “yer yer bazı bazı” karla karışık yağmur ihtimali de var.