Karaciğerinizin düşmanı: Hepatit B virüsünün belirtileri nelerdir?

Hepatit B, Hepatit B virüsünün (HBV) sebep olduğu ciddi bir karaciğer enfeksiyonudur. Bazı bireylerde Hepatit B enfeksiyonu kronik hâle gelebilir. Hepatit B virüsünü taşıyan kişilerde karaciğer yetmezliği, karaciğer kanseri ve siroz hastalığına yakalanma riski daha yüksektir. Bu hastalıklar karaciğerde kalıcı zarara yol açabilir.

Belirtileri şiddetli olsa bile Hepatit B taşıyan birçok yetişkin bireyin erken tanı ve uygun ilaç tedavisi ile kalıcı olarak iyileşebildiği görülmektedir. Bebekler ve çocuklarda ise kronik Hepatit B enfeksiyonu görülebilir.

HEPATİT B VİRÜSÜNÜN KAÇ ÇEŞİDİ VARDIR?

Hepatit B virüsü (HBV) Hepatit B enfeksiyonuna sebep olur. Hepatit B iki alt başlıkta incelenir.

Akut (Kısa Süreli) Hepatit B

Akut Hepatit B virüsüne sahip bireyler, sağlıklı bir yaşam sürmek için sağlıklı ve katkı maddesi içermeyen besinler tüketmeli ve aynı zamanda tütün ve alkol tüketiminden kaçınmalıdır. Kişi, düzenli bir yaşam tarzı benimsemeli ve az yağlı yiyecekler tüketmelidir. Doktor gözetiminde karaciğerin alabileceği hasarı mümkün olduğunca önlemek adına ilaç tedavisi uygulanır. Vücut direncine ve uygulanan tedaviye bağlı olarak bağışıklık gelişebilir ve vücut virüsü yener.Hepatit B virüsünün vücuda girdikten sonra 5 hafta ila 6 ay arasında değişen bir kuluçka süresi vardır. Uzun süreli kuluçka dönemleri, hastalığın bulaşma ihtimalini artırabileceği gibi, kesin teşhis için kan testi yapılması gerekir. Hepatit B virüsü taşıyan bireylerde hastalığın aşamasına ve şiddetine uygun bir tedavi uygulanır. Enfeksiyon esnasında karaciğer yetmezliği gelişebilir ve bu durumda ölüm oranı yüksektir.

Kronik (Uzun Süreli) Hepatit B

Hepatit B virüsüne yakalanan bir bireyin bu virüsü 6 aydan uzun bir süre taşıması bağışıklık geliştirememesi durumunda hastalığın kronik evreye geçtiği söylenebilir. Hastalığın kronik bir hâl alması özellikle erken yaşlarda ve direncin düşük olduğu ya da risk grubundaki hastalarda sıklıkla görülür. Bu durum yaş ilerledikçe azalır.Örneğin, Hepatit B virüsü taşıyan bir annenin bebeğinde virüsün kronikleşme ihtimali daha yüksektir. Bazı bireyler Hepatit B virüsü taşıdığını dahi bilmez ve bunu tesadüfen öğrenir. Bu yüzden, erken tanı ve uygun tedaviye hemen başlanabilmesi adına belirtiler ortaya çıktığı an doktora başvurulmalıdır.Hepatit B teşhisinin konulmasının ardından hastalığın karaciğerde sebep olacağı hasarı önlemek için ilaç tedavisine başlanır ve hastanın kanından yapılan bir inceleme ile virüsün çoğalma durumu izlenir. Hastalığın kronik hâle gelmesiyle birlikte, siroz hastalığı ve karaciğer kanserine yakalanma riski artar. Kronik Hepatit B tanısı konulan hastalar rutin sağlık kontrollerinden geçmeli, düzenli ve sağlıklı beslenmeye özen göstermeli, vücuda zarar verecek maddelerden ve stresten uzak durmalıdır.

HEPATİT B VİRÜSÜNÜN BELİRTİLERİ NELERDİR?

Hepatit B belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterir ve farklı zamanlarda şiddetli veya hafif şekilde kendini gösterebilir. Belirtiler genellikle infekte olduktan 1 ila 4 ay sonra ortaya çıkar. Buna rağmen, nadiren de olsa iki hafta sonra belirtilerin görüldüğü vakalar da vardır. Sıklıkla çocuklarda olmak üzere birçok kişide herhangi bir belirtinin gözükmediği durumlar da yaşanabilir. Bu kişiler bağışıklık geliştirirse sorun olmaz ancak hem hastalığın farkına varmaz hem de bağışıklık geliştirmezse toplum sağlığı adına bulaştırıcılık açısından, kendi adına da kanser dahil hayati tehlike yaratan durumlara yol açması bakımından en kötü grup olurlar.

Hepatit B’nin en yaygın belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

-İştahsızlık
-Karın ağrısı
-Ateş
-Eklem ağrıları
-Mide bulantısı ve kusma
-Halsizlik ve yorgunluk
-Ciltte ve gözlerde sararma

HEPATİT B VİRÜSÜ NASIL BULAŞIR?

HBV kişiden kişiye kan, meni veya başka vücut sıvılarının temasıyla bulaşabilir. Öksürük, hapşırık, ortak kullanılan çatal, bıçak, tabak ve bardak, öpüşmek veya aynı evi paylaşmak gibi durumlarla bulaşmaz. Virüsün bulaşabilmesi için, enfekte olan kişinin vücut sıvısının başka bir kişiyle temas etmesi gerekir.Hepatit B Virüsünün sıklıkla bulaştığı yollar şu şekildedir:

Cinsel ilişki: Eğer Hepatit B taşıyan bir birey ile korunmasız bir ilişki yaşadıysanız, Hepatit B virüsüne maruz kalabilirsiniz. HBV ile yaşayan kişinin kanı, salyası, meni veya vajinal salgısının vücudunuza girmesiyle virüs bulaşabilir.

Şırınga ve İğne Paylaşımı: HBV iğneler ve şırıngalar aracılığıyla da kolaylıkla başka bir kişiye bulaşabilir. Şırınga veya iğnenin enfekte olmuş bir bireyin kanıyla temas edip başka bir bireyde kullanılması durumunda Hepatit B virüsünün o kişiye bulaşma ihtimali vardır. İntravenöz (damar içi) uyuşturucu maddelerin kullanımı da Hepatit B virüsüne yakalanma riskini büyük oranda artırır.

Kullanılmış ve sterilize edilmemiş iğne kullanımı: Kullanılmış ve sterilize edilmemiş iğne kullanımı yoluyla da bulaşabilecek olan Hepatit B virüsü, sağlık çalışanları ve insan kanıyla temasa geçen bütün kişiler için risk teşkil eder.

Anneden bebeğe: Hepatit B virüsüne sahip hamile bir kadın doğum esnasında virüsü bebeğe aktarabilir. Bununla birlikte, her koşulda enfeksiyondan korunmak amacıyla yeni doğan bebeklere aşı yapılması mümkündür. Eğer hamileyseniz veya hamile kalmayı düşünüyorsanız, Hepatit B testi yaptırmak için hekiminize danışabilirsiniz.

HEPATİT B VİRÜSÜ HANGİ HASTALIKLARA SEBEP OLABİLİR

Kronik HBV enfeksiyonuna sahip olmak bazı ciddi zorlukları beraberinde getirebilir.Bu zorluklar şu şekilde sıralanabilir:

Siroz (Karaciğerde yaralanma görülmesi): Hepatit B virüsü ile bağlantılı bir iltihaplanma, karaciğerin işlevini kaybetmesine yol açacak yoğun yaralanmalara sebep olabilir.

Karaciğer kanseri: Kronik Hepatit B enfeksiyonuna sahip bireylerin karaciğer kanserine yakalanma ihtimali diğerlerine göre daha yüksektir.

Karaciğer yetmezliği: Akut karaciğer yetmezliği, karaciğerin hayati fonksiyonlarının durmasına sebep olan bir rahatsızlıktır. Bu durumda, bireyin hayatını idame ettirebilmesi için karaciğer nakli yapılması gerekebilir.

Diğer durumlar: Kronik Hepatit B enfeksiyonuna sahip bireylerde böbrek hastalıkları veya damar yolunda iltihaplanma da görülebilir.

HEPATİT B VİRÜSÜNDEN KORUNMA YOLLARI

Hepatit B aşısı, Hepatit B virüsünden korunma açısından en yaygın olarak kullanılan yöntemdir. Hepatit B aşısı, çoğu durumda altı ay boyunca üç veya dört enjeksiyon şeklinde uygulanır. Günümüzde koruyuculuk oranı %90’a varan aşı sayesinde Hepatit B hastalığının önüne geçilebilir. Evlilik öncesi ve doğum sonrası zorunlu tarama testleri arasına giren bu inceleme ile hastalık oranı belirgin olarak düşmektedir.

HEPATİT B TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?

Akut Hepatit B enfeksiyonunda rutin yapılan özellikli testler haricinde bir tedavi yöntemi bulunmazken, kronik Hepatit B enfeksiyonunda kesin bir tedavi bulunmamaktadır. Bu durumda, virüsün çoğalmasını engellemek ve karaciğerdeki hasarı en aza indirmek amacıyla ilaç tedavisine başvurulur. İlaç teknolojisi geliştikçe hem ilaç kullanımı daha kolay ve yaygın olmakta hem de başarı artmaktadır ama başarı garanti değildir. Kronik Hepatit B enfeksiyonu tanısı konan kişilerin doktor takibinde düzenli sağlık tetkiklerinin yapılması büyük önem arz etmektedir.