Hipertansiyon nedir? Neden olur?
Hipertansiyon, yaygın adıyla yüksek tansiyon, kan basıncının normal seviyelerin üzerine çıkmasıyla karakterize edilen kronik bir sağlık durumudur. Kalbin, vücuda kan pompalarken oluşturduğu basıncın sürekli olarak yüksek olması, damarlar, kalp ve diğer organlar üzerinde uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Hipertansiyon, başlangıç aşamasında belirgin semptomlar göstermeyebilir. Hipertansiyon, dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen bir hastalık olup, yaş, genetik yatkınlık, yaşam tarzı ve çevresel faktörler gibi birçok nedene bağlı olarak gelişebilir.
HİPERTANSİYON NEDİR? NEDEN OLUR?
Yaşlandıkça kan damarlarının elastikiyetini kaybetmesi ve damarların daralması, yüksek tansiyonun oluşma riskini artırır. Bununla birlikte, stres, aşırı tuz tüketimi, obezite, fiziksel aktivite eksikliği, alkol ve sigara kullanımı gibi yaşam tarzı faktörleri de hipertansiyonun ortaya çıkmasında önemli bir rol oynar. Hipertansiyon tedavi edilmediğinde, kan damarlarına sürekli olarak yüksek basınç uygulanması, bu damarların sertleşmesine, daralmasına ve hatta yırtılmasına neden olabilir, bu da hayati organlara giden kan akışını olumsuz etkileyerek organ hasarına yol açar.
Hipertansiyonun Belirtileri:
Hipertansiyon genellikle belirgin semptomlar göstermediği için hastalar yıllarca bu durumu fark etmeyebilir. Ancak, kan basıncı çok yükseldiğinde veya hipertansiyon kontrol edilmediğinde şu belirtiler ortaya çıkabilir:
Baş ağrısı: Genellikle sabahları şiddetlenen ve başın arka kısmında hissedilen baş ağrıları hipertansiyonun bir belirtisi olabilir.
Baş dönmesi: Kan basıncındaki ani yükselmeler baş dönmesine yol açabilir.
Nefes darlığı: Yüksek tansiyon, akciğerler ve kalp üzerinde baskı oluşturarak nefes darlığına neden olabilir.
Çarpıntı: Kalbin normalden daha hızlı veya düzensiz atması (çarpıntı) hipertansiyonun bir işareti olabilir.
Görme bozuklukları: Göz damarlarına zarar verebilen hipertansiyon, bulanık görme veya geçici görme kayıplarına yol açabilir.
Yorgunluk: Yüksek tansiyonun kalp ve damarlar üzerindeki baskısı, genel yorgunluk ve halsizlik hissi yaratabilir.
Hipertansiyon Nedenleri:
Hipertansiyonun iki temel türü vardır: primer (esansiyel) hipertansiyon ve sekonder hipertansiyon. Primer hipertansiyon, çoğunlukla yaşam tarzı faktörlerinden kaynaklanır ve en yaygın hipertansiyon türüdür. Sekonder hipertansiyon ise böbrek hastalıkları, hormonal bozukluklar veya bazı ilaçların kullanımı gibi altta yatan bir sağlık sorunu nedeniyle ortaya çıkar. Hipertansiyonun gelişiminde rol oynayan başlıca faktörler şunlardır:
Genetik yatkınlık: Ailede yüksek tansiyon öyküsü olan bireylerde hipertansiyon riski daha yüksektir.
Yaş: Yaşlandıkça damarlar daha sert hale gelir ve tansiyon yükselme eğilimindedir.
Obezite: Aşırı kilo, kalbin daha fazla çalışmasına neden olarak kan basıncını artırır.
Dengesiz beslenme: Aşırı tuz tüketimi, işlenmiş gıdalar ve yüksek yağlı diyetler hipertansiyon riskini artırır.
Fiziksel aktivite eksikliği: Hareketsiz yaşam tarzı, kilo alımına ve tansiyonun yükselmesine yol açabilir.
Sigara ve alkol kullanımı: Sigara içmek ve fazla alkol tüketimi, damarları daraltarak tansiyonun yükselmesine neden olabilir.
Stres: Uzun süreli stres, kan basıncını olumsuz etkileyebilir.
