İletişim tekellerini savunmak...
Amerikan Kongresi, iletişim tekelleri haline gelen Facebook, Google, Amazon, Apple şirketlerinin yöneticilerini sorguluyor. Rekabeti bozucu davrandıkları, özgürlükleri kısıtladıkları için önlemler geliştirmeye çalışıyor.
Bizde sosyal medya yasası görüşmeleri esnasında muhalefet temsilcileri bunun sansürü getireceğini iddia ediyor.
Oysaki Türkiye’nin sosyal medya yasası kapsamında yapmak istedikleri zaten ABD’de var olan hususlar.
Kaynağında olan konuların ülkemizde de olmasını talep etmek neden özgürlükleri kısıtlamak veya sansür olsun? Bunu gerçekçi bir şekilde izah eden yok…
Bakın ABD Kongresi kimi niçin görüşmeye çağırıyor:
Google hakkında 2018 yılından bu yana pek çok tekelleşme soruşturması açıldı. Şirketin bugün dijital reklam pazarını domine ettiği iddiasının da CEO’ya sorulması bekleniyor. Google'ın reklam fiyatlarını piyasa koşullarına aykırı bir biçimde yükselttiği de iddialar arasında yer alıyor. Kongre üyeleri Google'ın reklam verme politikasının internetteki yalan haberleri de desteklediğini düşünüyor. Google vasıtası ile internet sitesi açan pek çok kişi komplo teorileri, nefret söylemi ve yalan içerikler üreterek Google’dan para kazanabiliyor.
Apple'a yapılması beklenen en büyük eleştirilerden biri şirketin AppStore uygulama platformunda uygulama geliştiricilerden çok para kesmesi olacak. Uygulama içinden yapılan satın almalardan yüzde 15-30 arasında kesinti yapılıyor ve başta Spotify olmak üzere uygulama geliştiricileri uzun zamandır buna itiraz ediyorlar. Apple'ın kendi geliştirdiği uygulamalardan ise bir ücret kesintisi yapılmıyor.
Facebook dünyada en fazla şirket satın alan kurumlardan biri. Firma en son 400 milyon dolar ödeyerek GIF görseller platformu Giphy'i satn almış bunun üzerine tekelleşme soruşturması için çanlar çalmaya başlamıştı. Facebook 2012 ve 2014 yılları arasında WhatsApp ve Instagram'ı da satın almıştı. 2013 yılında şirket Onavo Mobile isimli bir firmayı bünyesine kattı. Bu şirket kullanıcı davranışlarını izliyor. Federal Ticaret Komisyonu hali hazırda bu firmanın faaliyetlerini de soruşturuyor. Firmanın Facebook üzerinden nefret söylemi ve COVID-19 ile ilgili yanlış bilgileri de yaydığı belirtiliyor, bu da CEO Zuckerberg’e sorulacak.
Amazon yıllar içinde ürünlerini Amazon üzerinden satmaya çalışan kişiler tarafından şikayet ediliyordu. Nisan ayında Wall Street Journal'da yer alan bir habere göre Amazon’un sitesindeki kullanıcı verilerini kendi markasını yaratmak için kullandığı ortaya çıktı, böylece firma Avrupa Birliği tarafından soruşturulmaya başlandı. Amazon hakkındaki diğer bir suçlama ise daha e-ticaret şirketleri emekleme aşamasındayken onlara hissedar olması ve o şirketlerdeki yenilikleri Amazon’da uygulaması.
(Bakınız: https://www.sozcu.com.tr/2020/ekonomi/son-yillarin-en-buyuk-teknoloji-sorusturmasinda-sozler-ceolarda-kim-neyle-suclaniyor-5958881/)
Bizde ise iş daha bu noktalara gelmiş değil, diyoruz ki bir temsilci atasın, kişilik hakları ihlallerinde, özel hayatın gizliliğinin ihlalinde, kişisel verilerin korunmasına yönelik aykırılıklarda insanların haklarını arayabilecekleri bir muhatapları bulunsun. Madem bu ülkede de ticaret yapıyorlar, para kazanıyorlar, kazançlarından vergi ödesinler. İnsanlarımızın mağduriyetlerini gidermezlerse, vergi mükellefi olmazlarsa o zaman egemen bir devlet olarak biz de gereğini yapalım…
Bu düzenleme sadece Türkiye tarafından mı yapıldı şu ana kadar? Hayır, Türkiye şu an itibariyle en son yapan ülke… Türkiye’ye gelinceye kadar pek çok ülke bu yönde yasalar çıkardı ve söz konusu medya tekelleri üzerinden vatandaşlarının suiistimallerinin önüne geçmeye çalışıyor.
Düzenlemeler iletişim özgürlüğünü engellemez, bilgiye erişime kısıtlama getirmez, sansür olarak nitelenemez.
Olaya sadece insanlarımızın bilgi ve iletişim tekelleri karşısında edilgen olmaktan çıkacakları bir hukuk sistemi ortaya koymak olarak bakmak lazım.
Hayırlara vesile olsun.
Değerli okurlarım, Mübarek kurban bayramınızı kutluyor, bayram süresince maske, mesafe ve temizlik kurallarına uyarak hem kendi hayatınızı, hem de temas halinde bulunacağınız insanların hayatını riske atmamanızı diliyorum.