İlk Fenerbahçe-Galatasaray derbisini kim kazandı? Maç kaç kaç bitti?

Murat Yıldırım'ın sunduğu yarışma programı Kim Milyoner Olmak İster?'de sorulan sorulardan biri İlk Fenerbahçe-Galatasaray maçının sonucuydu. Yarışmacı hem yarı yarıya hem de çift yanıt jokerleri ile doğru yanıtı vermeyi başardı. İlk Fenerbahçe-Galatasaray derbisini kim kazandı? Maç kaç kaç bitti? Cevabı haberimizde...

İLK FENERBAHÇE-GALATASARAY DERBİSİNİ KİM KAZANDI?
İlk Fenerbahçe - Galatasaray maçı 17 Ocak 1909'da yapılmıştı. Türk futbolunun iki dev çınarı Fenerbahçe ve Galatasaray ilk maçlarını 17 Ocak 1909'da bugün Saracoğlu Stadı'nın olduğu yerde yapmıştı.

1905 yılında Galatasaray Lisesi öğrencileri tarafından kurulan Galatasaray ile 1907 yılında Anadolu yakasında kurulan Fenerbahçe arasındaki ilk maç 17 Ocak 1909 tarihinde, bugün Şükrü Saracoğlu Stadyumu'nun olduğu yerde bulunana Union Club Sahası'nda (Papaz'ın Çayırı) Hakem James La Fontaine'in yönetiminde oynandı.

Galatasaray sahaya; Ahmed Robenson, Bekir Sıtkı Bircan, Milo Bakic, Adnan İbrahim Piroğlu, Horace Armitage, Sabri Mahir, Hasan Basri, Celâl İbrahim, Fuad Hüsnü Kayacan, İdris Bey ve Emin Bülend Serdaroğlu 11'i ile çıkmıştı ve Galatasaray'a futbolculardan Horace Armitage teknik direktörlük yapıyordu.

Ev sahibi Fenerbahçe ise; Asaf Beşpınar, Dalaklı Hüseyin, Hasan Kamil Sporel, Hassan Sami, Gustave Haenny, İzzi Hüseyin, Fethi Bey, Şefkati Hulusi, Yahya Berki Karagözoğlu, Galip Kulaksızoğlu ve Memiş Bey ile sahaya çıktı ve Fenerbahçe de Galip Kulaksızoğlu yönetimindeydi.

İlk mücadeleyi Emin Bülent Serdaroğlu'nun attığı gollerle Galatasaray, bu maçtan 2-0'lık galibiyetiyle ayrıldı. Ayrıca Serdaroğlu, Galatasaray'ın kurucularındandı. Bu maçla beraber ezeli rekabetteki ilk 8 maçı Galatasaray gol yemeden kazandı.

FENERBAHÇE SPOR KULÜBÜ
Fenerbahçe Futbol Takımı, ya da yaygın kullanılan adıyla Fenerbahçe, Fenerbahçe Spor Kulübü'nün Süper Lig'de mücadele eden profesyonel futbol takımıdır.Kulüpteki futbol hariç diğer şubeler basketbol, voleybol, atletizm, boks, kürek, yelken, yüzme, e-Spor ve masa tenisi'dir. Takım, iç saha maçlarını İstanbul Kadıköy'de bulunan 50.509 kişilik Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadyumu'nda yapmaktadır. 1907 yılında bir futbol kulübü olarak kurulan Fenerbahçe, Türkiye futbol tarihinin en başarılı ve en çok taraftarı olan spor kulüplerinden birisidir. Takımın şu anki başkanı Ali Koç, teknik direktörü ise Aykut Kocaman'dır.

Fenerbahçe'nin toplam 28 Türkiye şampiyonluğu bulunmaktadır. Süper Lig'de 19 kez, Millî Küme'de 6, Türkiye Futbol Şampiyonası'nda ise 3 kez birinci olarak Türk futbol tarihinde en çok millî şampiyonluk yaşamış takımdır. Ayrıca 6 Türkiye Kupası ve 9 Türkiye Süper Kupası şampiyonluğu da bulunmaktadır. 2012-13 sezonunda UEFA Avrupa Ligi'nde yarı finale çıkarak tarihinde bir Avrupa kupasındaki en iyi derecesini elde etti. 1968 yılında şampiyonluk yaşadığı Balkan Kupası Türkiye'nin ve kulüp tarihinin ilk Avrupa kupası oldu.

Takma adı Sarı Kanaryalar olan Fenerbahçe kulübünün Trabzonspor ve Beşiktaş gibi takımlarla rekabeti bulunsa da en büyük rakibi aynı şehirde bulunduğu Galatasaray'dır. Bu iki takım arasındaki gerçekleşen maçlar Kıtalararası Derbi olarak adlandırılır. Kulübün geleneksel forması düz, sarı lacivert çubuklu forma, beyaz şort ve yanları hafif renkli beyaz çoraplardan oluşur.

TARAFTARLAR
Fenerbahçe, İstanbul merkezli bir kulüp olmasına karşın, ülke çapında büyük bir taraftar topluluğuna sahiptir. 2013 Nisan ayında Bilyoner.com'un ülke çapında yaptığı araştırma sonucuna göre Fenerbahçe, Türkiye'de en çok taraftarı olan ilk 3 kulüpten birisidir. Bunun dışında Fenerbahçe'nin organize olmuş taraftar grupları bulunmaktadır. Fenerbahçe'nin başlıca taraftar grupları Genç Fenerbahçeliler, Kill For You, 1907 ÜNİFEB, Vamos Bien, Antu/Fenerlist, EuroFeb, Cefakâr Kanaryalar(Grup CK), FEDER, Cadde ve Sol Açık'tır.

Fenerbahçe taraftarının destek felsefesini ifade eden sloganı Hep Destek Tam Destek'tir. Fenerbahçe taraftarı maçlardan önce Eviva España şarkısının Türkçe uyarlaması olan Yaşa Fenerbahçe Marşını söylemektedir. Bununla birlikte 100.Yıl Marşı, Benim Kanım Sarı Lacivert Akıyor ve Son Mohikan şarkıları maç öncesi çalınan ve söylenen diğer şarkılardır.

Fenerbahçe'nin en büyük taraftar grubu olan Genç Fenerbahçeliler 2011 Kasım ayında Sırbistan takımı Novi Pazar'ın taraftar grubu Torcida Sandzak ile kardeş taraftar grubu olmuştur. Bu dostluğun göstergesi olarak İstanbul Büyükşehir Belediyespor ile yapılan maçta "Kalbimiz Seninle Novi Pazar" pankartı açılmıştır. Buna karşılık Novi Pazar'ın taraftar grubu ise kendi lig maçında "Sancak'ta atıyor, Fenerbahçe'nin kalbi" yazılı pankartı açmıştır.

REKABET
İstanbul'un 3 büyük takımı olan Fenerbahçe, Galatasaray ve Beşiktaş 100 yılı aşkın süredir rekabet halindedir.

Türk futbolunun en büyük derbileriden olan Galatasaray-Fenerbahçe rekabeti ilk kez 17 Ocak 1909 tarihinde günümüzde Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadyumu'nun bulunduğu yerde olan Papazın Çayırı'nda başladı. Bu maçı Galatasaray 2-0 kazandı. Fenerbahçe ise ezeli rakibine karşı ilk üstünlüğünü 4 Ocak 1914 tarihinde yapılan maçta rakibini 4-2 yenerek elde etti. İstanbul'un iki yakasının takımlarını karşı karşıya getiren bu derbi maçı Kıtalararası derbi olarak da bilinmektedir. Fenerbahçe-Galatasaray derbilerinde en çok gol atan Fenerbahçeli futbolcu, oynadığı 42 maçta rakip fileleri 27 kez havalandıran Zeki Rıza Sporel oldu. Fenerbahçe'nin rakibine karşı en farklı galibiyeti 6 Kasım 2002 tarihinde oynanan maçı 6-0 kazanması olurken, en farklı mağlubiyeti ise 12 Şubat 1911 tarihinde oynanan maçta rakibine 7-0 yenilmesi oldu.

Diğer bir önemli derbi maçı ise Beşiktaş ile yapılan maçlardır. İki takım ilk kez 22 Kasım 1924 tarihinde Taksim Stadı'nda oynanan dostluk maçında karşı karşıya geldi. Fenerbahçe bu maçı 4-0 kazandı.Beşiktaş'ın ilk galibiyeti ise 26 Ekim 1928'de oynanan maçta Fenerbahçe'yi 4-2 mağlup etmesi oldu. Fenerbahçe'nin rakibine karşı en farklı galibiyeti 6 Aralık 1958 tarihinde oynanan maçı 7-0 kazanması olurken, en farklı mağlubiyeti ise 24 Mart 1940 tarihinde oynanan maçta rakibine 6-1 yenilmesi oldu. Fenerbahçe-Beşiktaş derbilerinde en çok gol atan Fenerbahçeli futbolcu, rakip fileleri 19 kez havalandıran Cemil Turan oldu.

GALATASARAY SPOR KULÜBÜ
Galatasaray Spor Kulübü merkezi İstanbul'da olan, özellikle Galatasaray Futbol Takımı ile tanınan spor kulübü.

1905 yılında Ali Sami Yen ve arkadaşları tarafından, öğrenci oldukları Galatasaray Lisesi'nde kurulan kulüp, futbol branşında 20 kez Lig şampiyonu olmuş, 17 kez Türkiye Kupası ve 15 kez de Türkiye Süper Kupası kazanmış; 2000 yılında da UEFA Kupası'nı ve UEFA Süper Kupası'nı kazanmıştır. Futbol liglerinde üçüncü ve dördüncü yıldızı takan ilk takımdır.

Galatasaray SK, güncel olarak futbol (erkekler), basketbol (erkekler ve kadınlar) ve voleybol (bayanlar ve erkekler) dallarında birinci lig düzeyinde temsil edilmektedir.

2004 yılında Polonya'nın Poznań şehrinde gerçekleşen 23 Yaş Altı Dünya Kürek Şampiyonası'nda yarışan İhsan Emre Vural ve Ahmet Yumrukaya ikilisi, hafif kilo iki tek kategorisinde şampiyon olarak, Türkiye'nin kürekteki ilk şampiyonluğunu kazandırdılar.

2008 yılında Galatasaray (tekerlekli sandalye basketbol takımı), IWBF Şampiyonlar Ligi finalinde Alman rakibi RSV Lahn-Dill'i 63-51 yenerek şampiyon oldu. Daha sonra Galatasaray, Japonya'da düzenlenen Kıtalararası Kitakyushu Kupası'nda Kanada'nın British Columbia takımını 77-62 mağlup ederek, namağlup şekilde şampiyon oldu. 2012 Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası final maçında Almanya'nın RSV Lahn-Dill takımıyla karşı karşıya geldi. Mücadeleyi 65-79 kaybederek Avrupa ikincisi oldu.

2009 yılında ise Galatasaray (kadın basketbol takımı), Eurocup finalinde İtalya'nın Cras Basket Taranto takımını 82-61 yenerek Avrupa Şampiyonu unvanını aldı.

2013-2014 sezonu Euroleague Women 8'li finalleri için Rusya'nın Ekaterinburg şehrindeki turnuvada grubunu 2. sırada bitiren Galatasaray Odeabank yarı finalde ev sahibi UMMC Ekaterinburg'u 77-70 yenerek tarihinde ilk kez finale kalmış ve finalde ezeli rakibi Fenerbahçe'yi 69-58 yenerek Avrupa'nın 1 numaralı kupası olan Euroleague Women'ı müzesine götürmüştür.

2013-2014 sezonunda Türk spor tarihinde bir ilki gerçekleştiren Galatasaray Spor Kulübü, yarıştığı futbol, erkek basketbol, kadın basketbol, tekerlekli sandalye basketbol, bayan voleybol ve erkek voleybol branşlarında mücadele ettikleri branşların tamamında aynı sezon içerisinde kendi branşlarının Şampiyonlar Liglerinde mücadele ederek ulaşılması zor bir başarıya imza atmıştır.

2015-2016 yılında ise Galatasaray, ULEB Cup finalinde Fransa'nın Strasbourg IG takımını 78-67 yenerek Avrupa Şampiyonu unvanını aldı.

TARİHİ
30 Ekim 1905'te, Mekteb-i Sultani'de Mehmet Ata Bey'in dersi sırasında arkadaşlarıyla konuşan Ali Sami Yen, bir futbol kulübü kurmaya karar verir. Asım Sonumut, Reşat Şirvani, Refik Cevdet Kalpakçıoğlu, Abidin Daver ve Kamil Ulus Bey'in de ortaklığıyla; Refik Cevdet Kalpakçıoğlu asbaşkanlığında Galatasaray Spor Kulübü kurulur.

Bu dönemde oyunculardan her hafta birer kuruş toplanır, başkan Ali Sami Yen de futbol topuyla ilgilenirdi. Hatta domuz yağı ile temizlenen futbol topu hasar görünce; Ali Sami Yen ayakkabısının bir parçasını keserek yama yapmıştır. Cevdet Kalpakçıoğlu da formaları yıkardı. Kulübün ilk isminin Gloria ya da Audace koyulması istenmiştir; ancak takımın oynadığı ilk maçında Rum rakibini 2-0 yenerken seyircilerin onlardan "Galata Sarayı Efendileri" diye söz etmesiyle bugünkü isim doğmuştur. Ali Sami Yen tarafından söylenen bir söz; Galatasaray Spor Kulübü'nün kuruluş ve varoluş amacını belirleyecektir:
“ Maksadımız İngilizler gibi toplu bir hâlde oynamak, bir renge ve bir isme mâlik olmak ve Türk olmayan takımları yenmek. ”

KURUCU LİSTESİ
Galatasaray Kurucularının bir bölümü. Sol üstten başlayarak, Mazhar Arat, Asım Tevfik Sonumut, "Sütçü" Milo Bakiç, Refik Cevdet Kalpakçıoğlu, Boris Nikolof. Orta sıra, Abidin Daver, Ullah Tulyos, Bekir Sıtkı Bircan, Nuri, "Şehit" Celal İbrahim, Kamil Kulaksızoğlu. Oturanlar, Tahsin Nahit, Ali Sami Yen, Emin Bülend Serdaroğlu, Reşat Şirvanizade, Mehmet Ali Tamay.

Galatasaray Kurucularının bir bölümü. Sol üstten başlayarak, Mazhar Arat, Asım Tevfik Sonumut, "Sütçü" Milo Bakiç, Refik Cevdet Kalpakçıoğlu, Boris Nikolof. Orta sıra, Abidin Daver, Ullah Tulyos, Bekir Sıtkı Bircan, Nuri, "Şehit" Celal İbrahim, Kamil Kulaksızoğlu. Oturanlar, Tahsin Nahit, Ali Sami Yen, Emin Bülend Serdaroğlu, Reşat Şirvanizade, Mehmet Ali Tamay.

Galatasaray Spor Kulübü kurucu listesi, resmiyet kazanma sürecinde değişikliğe uğramıştır. 1905'ten 1919'a kadar Galatasaray Spor Kulübü'ne Başkanlık yapan, mektebin 889 numaralı öğrencisi Ali Sami Yen, elyazısıyla tuttuğu Galatasaray Terbiye-i Bedeniye Kulübü ıhsaiyet Defteri'nin (Sayım-İstatistik Defteri) 181 ve 182. sayfalarında kurucu 13 üyeyi şöyle sıralar:

Ali Sami Yen
Asım Tevfik Sonumut
Emin Bülent Serdaroğlu
Celal İbrahim
Boris Nikolof
Milo Bakiç
Pol Bakiç
Bekir Sıtkı Bircan
Tahsin Nahit
Reşat Şirvanizade
Hüseyin Hüsnü Kayacan
Refik Cevdet Kalpakçıoğlu
Abidin Daver

1905'te Osmanlı İmparatorluğu'nda bir dernekler yasası bulunmadığından, Galatasaray Spor Kulübü yasal olarak tescil edilme olanağını bulamamıştır. 1912 yılında Cemiyetler Kanunu çıkarıldıktan sonra, kulüp yasal bir kimlik kazandı. Yetkili makamlara kulüplerin tüzükleriyle birlikte, kurucu üyelerin ad ve adreslerinin de bildirilmesi zorunlu tutulduğundan, istifa eden ya da eğitimlerini tamamlayarak ülkelerine dönen üyeler ilk listeden çıkarılmış ve 1 Eylül 1913'te kurucu liste yeniden düzenlenmiştir. Kurucu üyelerin yeni sıralaması şöyle gerçekleşmiştir:(Ali Sami Yen'in Babası Kuruluştan 2 Gün Sonra Vefat Etmiştir.)

Ali Sami Yen
Asım Tevfik Sonumut
Emin Bülent Serdaroğlu
Celal İbrahim
Bekir Sıtkı Bircan
Reşat Şirvanizade
Refik Cevdet Kalpakçıoğlu
Abidin Daver

ARMASI
Galatasaray'ın ilk amblemi; ağzında futbol topu taşıyan kanatları gerili bir kartalı içeriyordu. Ancak Galatasaray Lisesi öğrencilerinden Şevki Ege tarafından çizilen bu kompozisyon benimsenmeyince kenara itildi. Bugünkü amblem ise 1923 yılında, yine lise öğrencilerinden Ayetullah Emin tarafından çizilmiştir. Yeni çizim, geometrik çizgilerin uyumlu kullanılmasıyla iç içe geçmiş sarı-kırmızı renklerde "GS" harflerini içermekteydi. İlk olarak Ayetullah Emin ve Şinasi Şahingiray tarafından çıkarılan haftalık bir mecmuada kullanılan bu kompozisyon çok beğenildi. Bunun üzerine resmî amblem olarak kabul edilmesi için teklif yapıldı. Teklif alkışlar arasında ittifakla kabul oldu. Eski harfler Gayın ve Sin, daha sonra Latin alfabesine geçilmesiyle yerini G ve S harflerine bıraktı.[8] Ayrıca G ve S harflerini taşır ve takım kurulduktan 5 yıl sonra arma yapılmıştır.

RENKLERİ
Galatasaray Spor Kulübü'nün ilk renkleri kırmızı-beyaz'dır. Türk bayrağı'nın renklerinden esinlenerek seçilen bu renkler, dönemin yönetimi tarafından kuşkuyla karşılanmış ve futbolcular sıkı bir takibe alınmışlardır. Bu nedenle, sarı-siyah renkler gündeme gelmiş ama bunlar da kalıcı olmamış ve Galatasaray, bugünkü renklerine kavuşmuştur. Bu renklerin öyküsünü Ali Sami Yen şu şekilde açıklamaktadır:

“ Birçok yerleri dolaştıktan sonra, nihayet Bahçekapı'daki Şişman Yanko'nun dükkânına gidilerek orada zarif iki yünlü kumaşa tesadüf ettik. Biri, vişneye çalan koyuca tatlı bir kırmızı, öteki de, içinde turuncudan iz taşıyan tok bir sarı. Tezgahtar, mahirane bir el hareketi ile kumaşların dalgalarını birleştirdi. Bir saka kuşunun başı ile kanadının yarattığı renk güzelliğine benzer bir parlaklık hasıl oldu. Ateşin içindeki renk oyunlarını görür gibi olmuştuk. Sarı-Kırmızı alevinin takımımız üstünde parıldamasını tasavvur ediyor ve bizi derhal galibiyetten galibiyete götüreceğini tahayyül ediyorduk. Nitekim de öyle oldu. ”

Buna karşılık kuruculardan Bekir Sıtkı, söz konusu renklerin Gül Baba'nın II. Bayezid'e verdiği sarı ve kırmızı güllerden esinlenildiğini ileri sürer.