İnsanlık, dünyanın oluşum sürecinde milyonlarca yıl önce yaşanan değişimlere bugün ilk kez Akdeniz’de tanıklık ediyor. Dünyada insanın tanık olduğu ilk ve tek karakter değiştiren deniz olma özelliği taşıyan Akdeniz tropikleşiyor. Deniz bilimcilerini heyecanlandıran bu değişim, özellikle son 25 yılda Doğu Akdeniz’de hızla gerçekleşirken, Mersin Körfezi, Türkiye’de en hızlı tropikleşmenin yaşandığı yerlerin başında geliyor.
İnsanlık tarihinde bir ilk yaşanıyor!
İnsanlık tarihinde ilk kez bir denizin değişimine tanıklık ediliyor. İlk ve tek karakter değiştiren deniz olma özelliğine sahip olan Akdeniz, tropikleşmeye başladı. Süreci değerlendiren Doç. Dr. Deniz Ayas, Doğu Akdeniz’in tropikleşmenin en hızlı ve bariz görüldüğü bölge olduğunu söyledi.
19
MERSİN (İHA) – İnsanlık, dünyanın oluşum sürecinde milyonlarca yıl önce yaşanan değişimlere bugün ilk kez Akdeniz’de tanıklık ediyor. Dünyada insanın tanık olduğu ilk ve tek karakter değiştiren deniz olma özelliği taşıyan Akdeniz tropikleşiyor. Deniz bilimcilerini heyecanlandıran bu değişim, özellikle son 25 yılda Doğu Akdeniz’de hızla gerçekleşirken, Mersin Körfezi, Türkiye’de en hızlı tropikleşmenin yaşandığı yerlerin başında geliyor.
29
“Süveyş Kanalının açılmasıyla tropik türler Akdeniz’e geçmeye başladı”
Doğu Akdeniz’de sık sık dalış yaparak bu büyük değişime tanıklık eden Mersin Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi İşleme Teknolojisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Deniz Ayas, Akdeniz’in tropikleşme sürecini İHA muhabirine anlattı. Doç. Dr. Ayas, Akdeniz’deki büyük değişimin bilimsel literatürde ‘Akdeniz’in tropikleşmesi’ olarak adlandırıldığını söyledi. 1800’lerin sonunda insan etkisiyle Süveyş Kanalının açılmasından sonra oradaki tropik türlerin Akdeniz’e geçmeye başladıklarını belirten Ayas, “Bu, 100 yıldan daha fazladır devam eden bir süreç. Çok sayıda mikroskobik ve makroskobik deniz canlısı, Akdeniz’e Süveyş Kanalı aracılığıyla giriyor. Bunlar içerisinde balık türleri, deniz anaları, deniz kestaneleri, midye türleri gibi kabuklular var” dedi.
39
Lessepsiyen türlerin Doğu Akdeniz’e göçünün, son 25 yılda deniz sıcaklığındaki genel artışla birlikte hızlanarak ‘tropikleşme’ prosesini gerçekleştirdiğini ifade eden Ayas, “En büyük faktör Süveyş Kanalının açılması. Ama 1900’lerin başından bugüne baktığımızda sıcaklık ve tuzluluk derecelerinde bir yükselme görüyoruz. Bu, Akdeniz’in hem oşinolojik şartları hem de tür geçişiyle biyoçeşitlilik açısından bir değişimi beraberinde getiriyor. Bu süreç, özellikle genel iklimsel ısınmanın artan aşaması olan 1990’dan itibaren daha hızlı bir şekilde yol alıyor. Ana popülasyondan bazı bireyler Akdeniz’e geçiyorlar, yerleşiyorlar ve popülasyon kuruyorlar. Akdeniz’de artık bu türlerin varlığından bahsedebiliyoruz. Bunlar arasında balon balıkları, aslan balıkları gibi çok bilinen türler var. Bunlar Süveyş Kanalından Akdeniz’e geçmiş, popülasyon kurmuş, burada üremiş ve dağılımını da hala sürdüren türler” diye konuştu.
49