"İran her yerde bombalar patlatır. Barzani buna dayanamaz!"

Cumhurbaşkanı Başdanışmanı İlnur Çevik, Gazete Habertürk'ten Kübra Par'a konuştu.

Uzun yıllar bölgede önemli yatırımlar yapan, Talabani ve Barzani aileleriyle yakın ilişkileri bulunan İlnur Çevik, referandum kararının büyük bir hata olduğunun altını çizdi.

Çevik, pek bahsedilmeyen İran faktörüne dikkat çekerek, "2003’ten beri ne terör ne de başka bir şey var; çok rahat bir bölgede yaşıyorlar. Ama siz bunları yaptıktan sonra İran o bölgeyi daha da istikrarsızlaştırmak için her yerde bombalar patlatır. Direkt müdahale etmesi gerekmiyor, İran’ın casusları Erbil’de, Süleymaniye’de, Duhok’ta fink atıyor. O bölgeyi alttan alttan karıştırmaya başlarlarsa Barzani buna hiç dayanamaz." dedi.

İşte o röportaj:

- “Uluslararası antlaşmalardan doğan hakkımız” dediğimiz Kerkük petrolleri ve Musul meselesi konularında ne kadar ileri gidilebilir?

Durumun şartlarına bağlı. “Gireriz, yakarız, yıkarız, Barzani de kim?” diye söylerim ama bu iş böyle değil, hiçbir zaman da böyle olmadı.

- Daha önce “Türkiye boykot uygulamaz” demiştiniz.

Türkiye yiyecek boykotu uygulamaz. Sayın Cumhurbaşkanı’mızın getirdiği prensiplerden birisi de “Komşumuz aç iken rahat uyuyamayız” prensibidir. Bu hem dinimizden hem atalarımızdan gelen bir konudur.

- Başka ekonomik yaptırımlar olur mı?

Petrolünü satamayız. Satmayız değil satamayız çünkü uluslararası bir olaydır bu. Kürt petrolü dediğimiz şey esasında Irak petrolüdür. Bölge bağımsızlığını ilan ettiğinde o petrol hemen Kürt petrolü diye tescil edilmiyor. Birleşmiş Milletler’in onaylamadığı bir bağımsızlık, bağımsızlık değildir. Dolayısıyla dünyada o bölge Irak’ın parçası olarak telakki edilmektedir. Uluslararası antlaşmalara göre oranın yeraltı zenginlikleri merkezi hükümetin tasarrufundadır. Biz Kürtlerin petrolünü merkezi hükümetin onayı ile satıyoruz. Öyle bir durumda, Kürt petrolü olmaktan çıkıp Irak petrolü olarak tescil edilir. Biz satmaya kalksak dünya da buna haciz koyar. Kısacası bu Barzani için gerçekten bir intihardır.

‘HALK REFERANDUMU ALTIN ANAHTAR ZANNEDİYOR’

- Talabani’yle 3 ay önce görüştüğünüzde neler konuşmuştunuz?

Talabani felçten dolayı konuşamıyor. Tüm işleri, hanımı Hero ve oranın halk kahramanı olarak görülen Kosret Resul yürütüyor. İkisiyle de görüştüm, “Türkiye bizi çok yalnız bıraktı” dediler. “İran, Amerika ve başka ülkeler bizimle ilgileniyor ama Türkiye bu bölgeye hiç uğramıyor. Sanki burada yalnız Barzani varmış gibi hareket ediyorlar. Halbuki biz bambaşka bir bölgeyiz ve kendi yönetimimiz var” dediler. Zaten Barzani’nin ikinci açmazı da bu; bir yönetim birlikteliği yok. Süleymaniye ayrı bir telden çalıyor, Dohuk ayrı bir telden çalıyor. Ortak bir bakanlıkları bile yok.

- Talabani tarafının bu referandumda tavrı ne olur?

Talabani tarafı bu referanduma karşıydı. “Ev ödevlerimizi yapmadık” diyorlardı. Ama müthiş bir kamuoyu oluştu. Oradaki halk sanıyor ki referandum yapılıp bağımsızlık ilan edilirse altın bir çubuk değmiş gibi siyasi, ekonomik, idari sıkıntılar her şey hallolacak. Halk, bu altın anahtar her şeyi çözer sanıyor. Tam tersi hiçbir şeyi çözmez, ellerindeki her şeyi kaybederler. 1. Körfez Savaşı’ndan beri Kürtler hayallerinde olamayacak şeyleri kazandılar. Her şeyi bir gecede kaybedebilirler. Anladığım kadarıyla “Ya tutarsa?” diye kumar oynuyorlar.

- “Barzani stratejik liderlik sergiliyor, bu sayede istediklerine ulaşacak” diye düşünenler de var.

Bunu bir liderlik cevheri olarak değil; zora düşmüş, neye tutunacağını şaşırmış, ümitsiz bir adamın çırpınışları olarak görüyorum. 2003’ten beri ne terör ne de başka bir şey var; çok rahat bir bölgede yaşıyorlar. Ama siz bunları yaptıktan sonra İran o bölgeyi daha da istikrarsızlaştırmak için her yerde bombalar patlatır. Direkt müdahale etmesi gerekmiyor, İran’ın casusları Erbil’de, Süleymaniye’de, Duhok’ta fink atıyor. O bölgeyi alttan alttan karıştırmaya başlarlarsa Barzani buna hiç dayanamaz.

‘AİLE ŞİRKETİMİZ İFLAS ETTİ PROJELERE KİLİT VURDUK’

- Barzani ve Talabani ile şahsi dostluğu olan, bölgede ticari yatırımlar yapan biri olarak baktığınızda ne görüyorsunuz?

İntihar ediyorlar, çünkü onlar da biliyorlar ki zamana yayarlarsa orada bir oluşum olacak. Bir Kürt oluşumu zaten var. Ben olsam hiç etliye sütlüye karışmam, orayı bu şekilde devam ettiririm. Ama bunlar, “Paramız pulumuz yok, çok sıkıştık” diyorlar.

- Daha önce “Bağımsızlık her devletin hakkı” demiştiniz ve o açıklamanız çok dikkat çekmişti.

“Her halkın bağımsızlık ilan etme hakkı vardır” dedim. Ama onu sürdürebilir mi, mesele zaten budur. Kendi başına bağımsızlık ilan etmenin bir anlamı yok.

- Barzani ayakta kalabilir mi?

Hayır. Bu şartlarda hâlâ neye güveniyor, bilemiyorum.

- Barzani’yle aranızda şahsi bir gerilim var mı?

Barzani’yle bir gerilimim yok. O bölgede iş yaptık ama sonra battık. Aile şirketimiz orada Süleymaniye Havaalanı’nı yaptı, talebe yurtları yaptı. O şirket Erbil’de de yine talebe yurtları yaptı. Sonra Talabani’nin sarayını yapıyorduk. Bir de toplu konut projemiz vardı. Talabani kendi projelerine sahip çıkıp bütün engelleri ortadan kaldırıyordu ama bunlar hiçbir şeyle ilgilenmediler. Hatta o kadar ilgilenmediler ki merkezi hükümet bölgenin paralarını kesince, 6 ay boyunca şirketin hakedişleri ödenmedi. Barzani o tarihlerde bana, “Türkiye’den kredi alsana” dedi. O bölgeye kim kredi verir? Ondan sonra da projelere kilidi vurup Türkiye’ye döndük.

- Aranızda bundan dolayı bir tatsızlık var mı?

Hayır, yok. Ondan sonra Neçirvan Barzani’yle çok görüştüm. Sanki bu olaylara atıfta bulunuyor gibi, “İlnur Çevik bizim kahramanımızdır. Bölgemize çok faydası olmuştur” diye açıklamalarda bulundu. Çünkü KTV Televizyonu’nu ben kurdum. Rahmetli Özal, rahmetli Demirel, rahmetli Erbakan zamanında da onlara çok büyük yardımım olmuştu. O inşaatların hepsi maliyetine yapılmıştır. Bütün bunları, “Fakir Kürt halkının parasını yemek için gelmiyor” imajı vererek yaptım. Biri Kürtler ile Türkler arasındaki yolu açsın ve oraya yatırımlar artsın diye bunları yaptım. Bu yüzden, aramızda bir husumet yok ama doğruyu da söylemek gerekiyor. Şu anda yanlış yapıyorlar.