Isı kaybı yüzde 15'i buldu
Dünya genel anlamda bir küresel ısınma problemi ile karşı karşıya. Atmosferik ısı değerleri artarken, dünyaya klima etkisi yaratan sıcak ve soğuk akıntılarda da son 130 yılda büyük değişim yaşandı. İngiliz, Alman ve İrlandalı bilim insanlarının yürüttüğü ortak araştırmada Kuzey Avrupa ile İngiltere ve İrlanda gibi ada ülkelerini sıcak tutan akıntıların ısıtma gücü yüzde 15 oranında azaldı. Korkulan ise akıntılarının yön değiştirerek bir nevi buz devrine yol açacak soğumaya neden olması.
Dünya yörüngesinden, küresinin eğimine, kendi etrafında dönmesinden Güneş etrafındaki bir yıl süren turuna kadar tam anlamıyla matematiksel bir kurguyu yaşıyor. O kurguda önemli olan ise dengelenin bozulmaması. Bozulduğunda ise küresel ısınma, mevsimlerin değişmesi ve şimdi de bir nevi dünyayın kliması olan sıcak ve soğuk su akıntılarında yaşanan ısı değişiklikleri bilim insanlarının gözünü korkuttu.
İngiliz, Alman ve İrlandalı bilim insanları, Avrupa’nın kuzeyini sıcak tutan akıntılar üzerine bir araştırma yaparak sonuçları Nature Geoscience dergisinde yayınladı.
Bahse konu olan akıntı Avrupa'nın kuzeyini sıcak tutan Atlantik Meridional Devrilme Sirkülasyonu. Kısa adı AMOC olan bu akıntılar, uzmanlara göre her saniyede 10 Hiroşima bombasına eşdeğer oranda ısı enerjisini kuzeye getiriyor. Bu akıntı sayesinde kuzeyde yer alan ülkelerin havası ılık ve nemli kalabiliyor.
Ancak yapılan araştırmaya göre, küresel ısınma gelecek yüzyılda bu akıntıları etkileyecek ve soğumayı daha da hızlandıracak.
YÜZDE 15 ORANINDA ISI KAYBI YAŞANDI
Bilim insanlarının bilgisayar modellemesi ve teorisiyle hazırladığı araştırmada, insan kaynaklı değişikliklere ve Arktik deniz buzu ile Grönland buz tabakasının erimesine yanıt olarak AMOC'nin ısı dağıtım gücünde istikrarlı bir azalma tahmini yapıldı. Endüstriyelleşmenin başladığı 1800’lerden günümüze kadar alınan oşinografi verilere dayanan gözlemsel öngörüler ışığında, AMOC’un gücünde son 130 yılda yaklaşık yüzde 15'lik bir azalma olduğu belirlendi.
GÜÇLÜ EMİSYON AZALTIMI İLE ÖNLENEBİLİR
Azalmış bir AMOC'nin genel olarak İngiltere, İrlanda ve Kuzey Avrupa'ya daha soğuk hava getireceği uzmanların tahmini. Ancak bilim insanlarının tahminlerine göre ısı değişimi ile birlikte daha sert kış ve fırtınalar, azalan yağış ve mahsul, aşırı hava olayları da AMOC’un ısıtma gücünün azalmasının sonuçları olarak karşımıza çıkacak.
Peki bu kötüye gidiş önlenebilir mi?
Bilim insanlarına göre evet. Çünkü, AMOC yavaşlamasını öngören aynı modellemeye göre, ülkeler tarafından yapılacak çalışmalar sonucunda güçlü emisyon azaltımı sağlandığında, yüzyılın sonuna doğru bir AMOC kurtarmasını sağlayabileceğini gösteriyor.
