2006 yılında keşfedilen ve Meksika Ulusal Antropoloji ve Tarih Enstitüsü arkeologları tarafından kazılan bölge, aralıksız çalışmaların yapıldığı önemli bir keşif alanı. Bölgede daha önce çok sayıda iskelet, eğitim ve konaklama için kullanılan binalar, dini merkezler gün yüzüne çıkartılmıştı.
İskeletlerle verilmek istenen mesaj ne?
Akılalmaz iskeletler...
Mezarda keşfedilen 10 iskeletin bir çocuk, bir erkek ve bir bebek ve iki de kadın bireyler içerdiği anlaşıldı. Diğer 5 iskeletin analizi sürüyor. Bazı iskeletlerin kafataslarında ve dişlerinde kasıtlı deformasyon izlerinin keşfedildiği bildirildi.
Antik Mezoamerikan toplumuna dair darbe ve çeşitli bilinerek yapılmış deformasyon izleri taşıyan ilk kafatası keşifleri de bunlar değil. Bu izler, toplumsal statüyü göstermek ya da tamamen kozmetik kaygılar sonucunda güzel veya yakışıklı görünmek amacıyla yapılıyordu.İskeletlerin en ilgi çekici yanları ise muazzam şekilde dairesel bir formda dizilmiş olmalarıydı. Bu sanki bir cismi merkezlerine almış gibi gömülen cesetler hakkında önemli kültürel detaylar sunabilir.
Her bir iskeletin birbirleriyle bir şekilde temas kurdukları anlaşılıyor. Bu nedenle hepsinin henüz bir cesetken özenle yerleştirildikleri söyleniyor.Mezarın içindeki insanların ve yerleştirilme şekillerinin neden böyle olduğu bilinmiyor. Araştırmacılar ilk etapta bu dizilimin bir dini ritüel olduğu düşüncesini paylaşıyorlar. Fakat yapılan en ilginç yorumlardan birisi de söz konusu toplum tarafından buradaki insanların bilinçli olarak öldürülüp gömülmesi.