İstanbul Sözleşmesi'nde '90. madde' tartışması

Türkiye, 'İstanbul Sözleşmesi' adıyla bilinen 'Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi'nden, Resmi Gazete'de yayımlanan 3718 sayılı Cumhurbaşkanı kararı ile ayrıldı.

AK Parti Genel Sekreteri Fatih Şahin, andlaşmalar arasında herhangi bir ayrım yapılmaksızın uygulanmasının durdurulması veya sona erdirilmesi konusunda Cumhurbaşkanlığı makamının yetkili olduğunu söyledi.

Şahin, Türkiye'nin İstanbul Sözleşmesi'nden çekilmesine ilişkin Twitter hesabından açıklamada bulundu. Uluslararası hukukta çok taraflı bir sözleşmenin taraflarından birinin, sözleşmenin kendisi açısından bağlayıcılığını sonlandırmaya dair tek taraflı irade bildiriminin "çekilme" olarak adlandırıldığını anımsatan Şahin, 1969 tarihli Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesi'nin 54. ve 56. maddelerinin, çekilmeye ilişkin hüküm içeren ve içermeyen andlaşmalar bakımından çekilme işleminin ne şekilde olacağına dair düzenlemeler içerdiğini belirtti.

Viyana Sözleşmesi'nin 54. maddesine göre, andlaşmada özel olarak bu hususun düzenlenmiş olması halinde çekilmenin andlaşma hükümlerine göre gerçekleştirilmesinin mümkün olduğunu belirten Şahin, İstanbul Sözleşmesi'nin 80. maddesinde, sözleşmenin feshinin düzenlendiğini kaydetti. Buna göre, taraflardan herhangi birinin, Avrupa Konseyi Genel Sekreterine yapacağı bir bildirimle, herhangi bir zamanda sözleşmeden çekilebileceğini belirten Şahin, şunları kaydetti:

"İç hukukumuz bakımından ise milletlerarası andlaşmaların uygulanmasının durdurulması ve bu andlaşmaların sona erdirilmesi yetkisi Cumhurbaşkanlığı'na tanınmıştır. 244 sayılı Kanuna göre, TBMM tarafından uygun bulma kanunu çıkarılması gerekenler dahil olmak üzere, andlaşmalar arasında herhangi bir ayrım yapılmaksızın andlaşmaların uygulanmasının durdurulması veya sona erdirilmesi konusunda Cumhurbaşkanlığı yetkilidir. Cumhurbaşkanımız bu yetkisini kullanmış, Cumhurbaşkanı Kararı ile İstanbul Sözleşmesi'nin feshedilmesine karar verilmiş. Bu karar, uluslararası hukuka ve iç hukukumuza uygundur."

AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Mahir Ünal, "Anayasamızın koruma altına aldığı Aile’yi temel alarak, her türlü şiddete sıfır tolerans anlayışı içerisinde, her bireyin temel insani haklarını devletin güvencesinde özgürce yaşaması için mücadele ediyoruz. Kadına yönelik şiddet aile birliğimize ve toplumumuza karşı ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. Bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da hukuk sistemimiz ihtiyaca göre yeni uygulamaları hayata geçirecektir" ifadelerini kullandı.

MUHALEFETTEN '90. MADDE' TEPKİSİ

CHP Genel Başkan Yardımcısı Gökçe Gökçen, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, "TBMM'nin açık iradesini yok sayan ve İstanbul Sözleşmesi'ni hukuksuzca fesheden bu mantığın Türkçesi: 'Kadınlar ikinci sınıf vatandaş olmaya devam etsin ve hatta öldürülsün.' Size ve tüm kötülüklerinize rağmen biz yaşayacağız ve Sözleşmeyi geri getireceğiz!" ifadelerini kullandı.

"90. MADDEYE GÖRE MÜMKÜN DEĞİL, TBMM ACİL TOPLANMALI"

CHP İstanbul Milletvekili Cihangir İslam ise, "İstanbul Sözleşmesi'nin yürürlükten kaldırılmasının hukuki boyutu vahimdir. Bir uluslararası sözleşmenin TBMM'yi bypass ederek yürütme tarafından feshi Anayasamızın 90. maddesine göre mümkün değildir. Bu Kararname Anayasaya aykırıdır. TBMM bunu görüşmek üzere acil toplanmalı" ifadelerini kullandı.