Kamu İhale Yasası değişiyor: İhaleye giremeyeceklerin kapsamı genişliyor

Hükümetin, Ekonomik Reformlar Paketi’yle açıkladığı, suistimaller ve istisnalar nedeniyle kamuoyunda eleştirilen Kamu İhale Yasası değişikliğinde sona gelindi. Yasadaki istisnaların bir bölümü kaldırıldı.

İhalelere giremeyeceklerin kapsamı genişletilirken, yeterlilik belgesi yerine, sertifika zorunluluğu getirildi. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan taslak, AK Parti içinde kurulan bir komisyon tarafından eleştiriler doğrultusunda yeniden revize edilmek üzere ele alındı. TBMM’deki 2022 bütçe görüşmelerinin ardından gündeme alınması planlanan çalışmada, çarpıcı düzenlemeler yapıldı. Çok sayıda istisna kaldırılırken, bazıları farklı kanunlara taşınarak korundu.

Hürriyet gazetesinden Nuray Babacan'ın haberine göre, düzenlemedeki ana başlıklar şöyle:

YASADA YER ALMASI BEKLENEN ANA BAŞLIKLAR

- Kamu İhale Kanunu dışına çıkartılan alım ve ihaleler daraltıldı. Olağanüstü haller, seri üretim gibi sıralanan bazı gerekçelerin dışında tüm alımlar, yasa kapsamında yapılacak. Bazı ihaleler, ‘Sektörel Kamu Alımları Kanunu’ kapsamına, bazıları ise ‘Sosyal ve Özel Nitelikli Alımlar’ kapsamına alındı. Bu ihaleler, Kamu İhale Kurumu tarafından belirlenecek esaslara göre yapılacak.

- Pazarlık usulu ile yapılacak ihalelerin kapsamı yeniden düzenlenecek. Devlet Malzeme Ofisi tarafından yapılacak alımların, kanunda belirlenen ihale usullerine göre yapılması zorunluluğu getirilecek.

- İhalelere katılacakların yeterliliklerin saptanması için sertifikasyon sistemi getirilecek. İhale öncesinde kurulacak bilişim sistemi üzerinden ön inceleme yapılarak, yeterlilik belgesi yerine sertifikaların tespiti yapılacak. Bu incelemede, Vergi ve SGK borcunun olup olmadığına da bakılacak.

CEZA SÜRESİ UZATILDI

- İhalelerde teminat olarak kabul edilecek değerlerin kapsamı genişletilecek. Aşırı düşük tekliflerin açıklama istenmeksizin reddedilmesine olanak sağlanacak. Bundan sonra ihaleye yönelik itirazlar, ihalenin yapıldığı idareye değil, Kamu İhale Kurumu’na yapılacak.

- Kamu ihalelerine katılamayacaklar kapsamına, terörizmin finansmanı, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, sahtecilik, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama ve insan ticareti suçlarından hüküm giyenler de dahil edildi.

- İhalelere yasaklarının süresi uzatılacak. İhalelere katılmaktan yasaklı olma süresi 3 yıla çıkartılacak.

Bu yasakların, bunu gerektiren fiil ve davranışın meydana geldiği tarihten itibaren en geç 5 yıl içinde verilmesi zorunlu hale getirildi. Yasak ertelemesi yapılmayacak.

ÇANTACI DÖNEMİ BİTECEK

AK Parti kurmayları, yapılan düzenlemelerin, suistimalleri önleyeceğini belirterek, “Üç gün önce kurulan firmaların ihalelere girmesi önlenecek. Çantacı tabir ettiğimiz ihale komisyonculuğuyla geçinenlerin ortadan kaldırılması sağlanacak. Ayrıca, online sistem ve elektronik ihale sayesinde, ortak hareket ederek, kamuyu zarara sokmak gibi olaylar önlenecek. Örneğin 3 günlük firmaya restorasyon ihalesi verilmeyecek” değerlendirmesi yaptı.