Karabağ ve Hankendi alındı mı? Azerbaycan topraklarının ne kadarını geri aldı?

Eylül ayı içerisinde Azerbaycan ile Dağlık Karabağ'ı işgal eden Ermenistan arasında yaşanan gerilim sonrasında çıkan savaş dünya kamuoyunda ilk sırada yer almıştı. Gece saatlerinde yaşanan bir son dakika gelişmesi Azerbaycan’ın zaferi ile sonuçlandı.

Ermenistan Başbakanı Paşinyan gece yarısında yaptığı açıklamasında savaşın sona erdiğini resmen ilan etti. Paşinyan, “Anlaşma benim ve halkım için inanılmaz derecede acı.” ifadelerine yer verdi. Anlaşmanın bir zafer olmadığını kaydeden Paşinyan, önümüzdeki günlerde bir ulusa sesleniş konuşması yapacağını söyledi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise açıklamasında, “Rusya, Azerbaycan ve Ermenistan, Rus barış güçlerinin Karabağ’a gönderilmesi konusunda anlaştı. Karabağ anlaşması, meselenin adil bir şekilde Azerbaycan ve Ermeni halkının çıkarları doğrultusunda çözülmesine yardımcı olacaktır. Karabağ’daki Azeri ve Ermeni güçleri tuttukları mevzide kalacaklar” ifadelerine yer verdi.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, “Bu bildiri uzun süre devam eden işgali sonlandırıyor. Bu bildiri, Laçın ve Kelbecer bölgelerinin kan dökülmeden geri verileceğini gösteriyor” dedi.

Aliyev, anlaşma detayları kapsamında Ağdam bölgesinin 20 Kasım´a kadar, Kelbecer’in 15 Kasım, Laçın’ın ise 1 Aralık’a kadar Azerbaycan’a geri verileceğini ifade etti.

Anlaşma şartlarına göre: Azerbaycan’ın geri aldığı yerler

1. 10 Kasım 2020’de tam bir ateşkes sağlanacak ve Dağlık Karabağ ihtilaf bölgesindeki tüm askeri operasyonlar Moskova saatiyle 00:00’dan itibaren durdurulacak. Bundan sonra, taraflar olarak adlandırılacak olan Azerbaycan Cumhuriyeti ve Ermenistan Cumhuriyeti daha önceden sahip oldukları mevkilerde duracak.

2. Ermenistan tarafının işgal edilen Ağdam bölgesi ve Gazah bölgesi toprakları 20 Kasım’a kadar Azerbaycan tarafına iade edilecek.

3. Dağlık Karabağ ve Laçin koridorundaki temas hattı boyunca Rusya Federasyonu’ndan 1.960 asker, 90 zırhlı personel taşıyıcı, 380 araç ve özel teçhizattan oluşan bir yangın söndürme barışı koruma birliği bulunuyor. Dağlık Karabağ ve Laçin koridorundaki temas hattı boyunca, 1.960 asker, 90 zırhlı personel taşıyıcı, 380 araç ve özel teçhizattan oluşan barış gücü yerleştirilecek.

4. Rusya Federasyonu barış gücü, Ermenistan güçlerinin çekilmesine paralel olarak konuşlandırılacak. Rusya Federasyonu barış gücü kalış süresi, taraflardan herhangi biri bu hükmü bu sürenin bitiminden 6 ay önce feshetme niyetinde olmadıkça, önümüzdeki 5 yıl için otomatik uzatma ile devam edecek.

5. Çatışmanın tarafları anlaşmaların uygulanmasının izlenmesinin etkinliğini artırmak amacıyla ateşkesi korumak amacıyla bir barışı koruma merkezi kurulacak.

6. Ermenistan, 15 Kasım 2020 tarihine kadar Kelbecer bölgesini Azerbaycan Cumhuriyeti’ne ve 1 Aralık 2020’ye kadar Ermenistan’ın Dağlık Karabağ ile bağlantısını sağlayacak olan Laçin bölgesi Azerbaycan'a geri verilir ve Şuşa şehrinden 5 km'den fazla yakın olmamak üzere Hankendi ve Ermenistan’ı Laçın koridoru boyunca birbirine bağlayan yeni bir ulaşım yolu inşa edilecek. Bu rotayı korumak için Rusya barış gücü yerleştirilecek. Azerbaycan tarafı her iki yönde Laçın koridoru ile vatandaşların, araçların ve yüklerin geçişinin güvenliğini sağlayacak.

7. Göçmenler ve mülteciler, BM Mülteciler Yüksek Komiserliği gözetiminde Dağlık Karabağ’a ve çevre bölgelere dönecek.

8. Savaş esirlerinin ve diğer tutukluların ve ölülerin cesetleri değiş tokuş edilecek.

9. Bölgedeki tüm ekonomik ve ulaşım ilişkileri yeniden kuruluyor. Ermenistan Cumhuriyeti, vatandaşların, araçların ve malların her iki yönde engelsiz hareketini organize etmek için Azerbaycan Cumhuriyeti’nin batı bölgeleri ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti arasında ulaşım bağlantıları sağlayacak. Ulaşım bağlantıları, Rus Sınır Servisi tarafından kontrol edilecek. Tarafların rızası ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’ni Azerbaycan’ın batı bölgelerine bağlayan yeni ulaşım koridoru inşa edilecek.