Nurgül Yeşilçay, 26 Mart 1976'da Afyon'da doğdu. Ortaokul ve lise eğitimini İzmir'de tamamladı. 2001'de Eskişehir Anadolu Üniversitesi Tiyatro bölümünden mezun oldu. Üniversite eğitimi sırasında rol aldığı İkinci Bahar dizisindeki Gülsüm rolü ile tanındı. 2002 yılında Çağan Irmak'ın yönetmenliğini yaptığı Asmalı Konak adlı TV dizisinde Bahar Karadağ rolüyle ününü artırdı. Aynı yıl Teoman'la beraber Mumya Firarda filminde oynadı.
2003 yılında Abdullah Oğuz'un yönettiği Asmalı Konak dizisinin devam filmi olan Asmalı Konak-Hayat'ta Özcan Deniz'le başrolü paylaştı. Yönetmenliğini Atıf Yılmaz'ın yaptığı Eğreti Gelin filmindeki Kostak Emine rolü ile 2005 12. Adana Altın Koza Film Festivali'nde En İyi Kadın Oyuncu ödülünü aldı. Aynı yıl Hande Ataizi ile Melekler Adası dizisinde rol aldı. Aynı dizide rol alan Cem Özer ile 26 Ekim 2004'te evlendi. Hamileliğinin son ayında Melekler Adası dizisinden ayrıldı. 22 Mayıs 2005'te oğlu Osman Nejat'ı dünyaya getirdi.
Yine 2004'te beş yönetmenin yönettiği Anlat İstanbul filminde Saliha karakterini canlandırdı. 2005-2006 sezonunda ATV'de yayımlanan Belalı Baldız dizisinde Berna Laçin ve Kenan Işık'la başrolü paylaştı. 2006 da Cem Özer'le "Sen Olmasaydın" adlı tiyatro oyununda rol aldı. 2006 yılı Eylül ayında Fatih Akın'ın senaryosunu yazdığı ,yönettiği ve yapımcılığını üstlendiği Yaşamın Kıyısında isimli filmin çekimlerine başladı. Ayten Öztürk adlı türk kızını büyük başarıyla canlandırdığı film 2007'de 60. Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye için yarışmaya hak kazandığı ardından "En iyi Senaryo" ödülünü kazandığı açıklandı. 2007'de Ezo Gelin adlı tv dizisinde Ezo Gelin'i canlandırdı. Ortadoğu'nun en önemli film festivallerinden biri olarak kabul edilen 31. Uluslararası Kahire Film Festivali'nde başkanlığını ünlü İngiliz yönetmen Nicolas Roeg'in yaptığı ana jüride yer aldı.
26 Mayıs 2008'de çekimlerine başlanan Altın Ayı'lı yönetmenimiz Erden Kıral'ın Vicdan adlı filminde Aydanur isimli fabrika işçisi, pavyonda çalışan kadın ve türban takan kadın gibi farklı bir rolde oynadı. buradaki rolü ile 45. Antalya Altın Portakal Fİlm Festivali'nde "En İyi Kadın Oyuncu" Ödülüne layık görüldü. Ünlü sanatçı son olarak 2014 yılında "Paramparça" adlı dizide Erkan Petekkaya ile beraber başrol oyunculuğunu paylaştı.
Filmleri
1998 Herşey Çok Güzel Olacak
2001 Şellale
2002 Mumya Firarda
2003 Asmalı Konak: Hayat
2004 Anlat İstanbul
2004 Eğreti Gelin
2013 Adem'in Trenleri
2014 Yaşamın Kıyısında
2008 Vicdan
2009 7 Kocalı Hürmüz
2010 Çınar Ağacı
2013 Aşk Kırmızı
2014 Gece
Dizileri
1998-2001 İkinci Bahar
2001 90-60-90
2002-2003 Asmalı Konak
1995-2007 Reyting Hamdi
2004-2005 Melekler Adası
2005-2006 Belalı Baldız
2006-2007 Ezo Gelin
2010-2011 Aşk ve Ceza
2011-2012 Sensiz Olmaz
2012 Sultan
2013 İşler Güçler
2013 Galip Derviş
2013 Bebek İşi
2014 Cinayet
2014 Paramparça
Ödülleri
2007'de Barış Pirhasan'ın yönetmenliğini yaptığı Adem'in Trenleri filmindeki Hacer rolüyle 13. Sadri Alışık Ödülleri'nde En İyi Kadın Oyuncu ödülünü kazandı. Ayrıca Çağdaş Sinema Oyuncuları Derneği (ÇASOD) Geleneksel 15. Oyuncu Ödülleri En İyi Kadın Oyuncu ödülünü, iki ayrı filmde (Yaşamın Kıyısında ve Adem'in Trenleri) birbirinden çok farklı iki rolde birden etkili olmayı ve doğal kalmayı başarması nedeniyle kazandı. Bir sene sonra Nisan, 2008'de 27.si düzenlenen Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde Semih Kaplanoğlu'nun jüri başkanlığını yaptığı ulusal yarışma jürisinde yer aldı ve aynı yıl 26 Mayıs 2008'de tarihinde çekimlerine başlanan Erden Kıral'ın Vicdan adlı filminde Aydanur karakteri ile 45. Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde En İyi Kadın Oyuncu ödülüne layık görüldü.
Rol aldığı tiyatro oyunları
Aşk Gibi, 2002
Sen Olmasaydın, 2006