Korona aşısı krizi nasıl bitecek?
Avrupa ülkelerini birbirine düşüren korona aşısı krizinde son sözü AB liderleri verecek. Avrupa Komisyonu'nun İngiltere başta olmak üzere bazı ülkelere getirdiği ihracat yasağı kararı ile ilgili AB liderlerinin yapacağı toplantı öncesi taslak metin ortaya çıktı. Söz konusu metine göre, AB liderleri ihracat yasağına mesafeli duruyor.
Avrupa'yı bir birine düşüren aşı krizinde yeni bir gelişme yaşandı. Avrupa Komisyonu'nun başta İngiltere olmak üzere bazı ülkelere aşı ihracatını kısıtlamak için alınan karar sonrası gözler AB liderlerinin bugün yapacağı toplantıya çevrildi. Toplantı öncesinde ortaya çıkan taslak metine göre, AB liderleri ihracat yasağına mesafeli duruyor.
Guardian gazetesinde çıkan habere göre, AB liderleri, aşının dağıtımı konusunda daha fazla şeffaflık üzerinde duruyor.
Almanya Başbakanı Angela Merkel yaptığı açıklamada yaşanan sıkıntılar nedeniyle yerli üretimin attırılması çağrısı yaparak, koronavirüs salgınını "AB'nin yeteneklerinin test edildiği büyük bir turnusol kağıdı" olarak niteledi. Merkel, "Sorun, aşı tedarikinin ne kadar sağlandığı ile ilgili değil, Avrupa topraklarında ne kadar üretildiği ile ilgili" dedi.
Avrupa Birliği içinde süren aşı sıkıntısının özellikle ABD'nin aşı ihracatı yapmaması ve İngiltere'den sözleşmenin gereğinden daha az aşı gelmesi nedeniyle yaşandığı belirtiliyor.
SON KARARI AB LİDERLERİ VERECEK
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'in Oxford/AstraZeneca aşısının sözleşmelerde yazılan miktardan daha az geldiğini açıklaması sonrası tedarik yasağı gündeme gelmişti. Ortaya çıkan plana göre sözleşmeye aykırı davranan İngiltere'ye ihracat yasağı getirilmesi ön görülüyordu. Aşı tedarikinin gerçekleşmemesi İngiltere ile AB arasında krize neden olmuştu.
Avrupa Komisyonu ise koronavirüs aşılarına yönelik ihracat kısıtlamalarını katılaştırma ve başta İngiltere olmak üzere diğer ülkelere aşı gönderilmesini sınırlandırma kararı aldı.
Kovid-19 aşısı ihracatını sınırlandıran mekanizmayla AB'nin ön alım anlaşması imzaladığı BioNTech-Pfizer, AstraZeneca, Sanofi-GSK, Johnson and Johnson, CureVac ve Moderna firmalarının AB ülkelerindeki tesislerinde üretilen aşılar diğer ülkelere izinsiz satılamıyor.
Aşının AB dışına satışı, üretimin yapıldığı ülkenin ve AB Komisyonu'nun izin vermesi halinde mümkün oluyor. İzin alınması için şirketlerin AB'ye sağlamayı taahhüt ettiği miktardaki aşıyı teslim etmesi gerekiyor.
AB'nin söz konusu yeni kısıtlamasının başta İngiltere'yi etkilemesi bekleniyor. AstraZeneca firmasının tedarikte önceliği İngiltere'ye vermesi ve AB ülkelerine taahhütlerini yerine getirememesi rahatsızlığa neden oluyordu.
AB'NİN AŞI ANLAŞMALARI
AB'nin bugüne kadar opsiyonlar dahil olmak üzere BioNTech-Pfizer ile 600 milyon, AstraZeneca ile 400 milyon, Sanofi-GSK ile 300 milyon, Johnson and Johnson şirketiyle 400 milyon, CureVac ile 405 milyon, Moderna ile 460 milyon doz aşı almak için sözleşmesi bulunuyor.
Şu ana kadar BioNTech-Pfizer, Moderna, AstraZeneca ve Johnson and Johnson firmaları tarafından üretilen aşılar AB onayı almış durumda bulunuyor.
AB, şu an için yaklaşık 2,6 milyar doz aşıyı satın almayı sözleşmeye bağlamış durumda. AB yönetimi, bu sözleşmeleri göz önünde bulundurarak 1 Haziran'a kadar 450 milyonluk AB'de, yetişkin nüfusun yüzde 70'ini aşılamayı hedefliyordu. Ancak aşı tedarikinde yaşanan aksamalar, bu hedefin yaz sonuna ertelenmesine neden oldu.