Kovid-19'un yayılmasını kolaylaştırıyor
Türkiye'de ilk vakanının tespit edilmesinden tam bir yıl geçerken, bilim insanlarından yeni bir iddia gündeme bomba gibi düştü. İddiaya göre dünya genelinde 120 milyondan fazla kişiye bulaşan koronavirüs baharda açan çiçeklerden havaya karışan polenler nedeniyle daha hızlı bulaşıyor.
Bilim insanları bir yılı aşkın süredir dünyayı avcunun içine alan koronavirüs salgınına ilişkin hergün yeni bir çalışmaya imza atıyor. Araştırmaların başında ise hastalığın neden bu kadar hızlı yayıldığına cevap bulma çabası geliyor.
Bu çalışmalar ise hastalığın yayılımını insan denekler üzerinde test edilerek gerçekleştirilemediği içinse oldukça güç bir şekilde ilerliyor. Eldeki bulguların büyük kısmı ise ya laboratuvar koşullarında suni yöntemlerle bulunuyor ya da tamamen gözlemlere dayanıyor.
Bu çerçevede bir çalışma yürüten Münih Teknik Üniversitesi'nden Dr. Athanasios Damialis, Avrupa'daki ilk yaygın Kovid-19 vakalarının mevsimsel ağaç poleninin zirveye ulaştığı zamana denk geldiğini fark etti. Bunun üzerine de virüs ile polen arasında bir bağlantı olup olmadığını incelemeye başladı.
Damialis, 31 ülkedeki 130 alanda hastalığın hızı ve polen bolluğu kayıtlarını karşılaştırarak araştırmasını genişletti. Hastalığın yayılışında pek çok etkenin de bulunmasından dolayı bu değerlendirmeyi yapmak hiç de kolay olmadı.
Sosyal mesafe uygulaması veya maske kullanımı gibi değişiklikler, bariz bir şekilde polenden çok daha büyük bir etkiye sahip ve havanın da önemli olduğunu belirtmek gerekiyor. Ayrıca Vitamin D eksikliği gibi çeşitli belirsiz etkiler ve neredeyse rastgele, tahmin edilemez süper-yayılma olaylarını da dikkate almak gerekiyordu.
POLENLER, KORONAVİRÜS'Ü YAYIYOR MU?
Yine de Damialis ve yarım düzine ülkeden katılan ortak yazarlar, Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayınladıkları makalede, polenin büyük bir etken gibi gözüktüğünü ifade ettiler.
Araştırmanın sonuçlarına göre enfeksiyon hızının en üst seviyeye çıktığı dönemlerden önceki dört gün, polen yoğunluklarının en yüksek olduğu sürece rast geliyor. Hatta yazarların belirttiğine göre "polen, bazen nem ve sıcaklık ile sinerji halinde, ortalamada, enfeksiyon hızı çeşitliliğinin %44'ünü" açıklayabiliyor.
Kapanmalar bu etkinin boyutunu yarıya indirmiş olsa da yine de ortadan kaldırmış değil.
Ancak yazarlara göre, çok kısa bir dönem içerisindeki verilerin kullanıldığı araştırmanın genişletilmesi halinde etkinin boyutu daha iyi ortaya konulabilecek.