Kullanılmaması gereken ilaçlar nelerdir?

HaberTürk yazarı Umur Talu bugünkü yazısında dikkat edilmesi gereken ilaçları yazdı. Umur Talu yazısına, "Bu kolay bir metin değil; açıkça uzman olmasam da “her tür çıkar grubundan, şirketler ve devletten bağımsız” bir uzman grubunun vardığı neticeleri aktarıyorum" diyerek başladı. Peki, kullanılmaması gereken ilaçlar nelerdir? Hangi ilaçlar zararlıdır? Detayları haberimizde bulabilirsiniz...

HANGİ İLAÇLARDAN UZAK DURMAK GEREKİYOR?

İşte, Umur Talu'nun o yazısı...

BU kolay bir metin değil; açıkça uzman olmasam da “her tür çıkar grubundan, şirketler ve devletten bağımsız” bir uzman grubunun vardığı neticeleri aktarıyorum.

Şahsen denetleme imkânım yok. İlaç söz konusu olduğunda marka muadilleri için bir “Vademecum” a, yani “ilaç denkliği sözlüğü”ne başvurmak bir yol olsa da, kimi hukuki sakınca yüzünden isimlerden ziyade “temel grubu”nu yazıyorum.

Yani öncelikle tıp dünyası ve doğrudan hastalar için. Elbet tartışmaya da açık. Belki Sağlık Bakanlığı ve ilaç firmaları bununla açıkça yüzleşir.

Aktarmanın doğru olacağına karar verdim; çünkü “piyasa” insanları sağlıkları ve hayatları açısından yanlış yönlendirebiliyor veya yanlışa sürükleyebiliyor. Kendi bedenimden de biliyorum; yakınlarımdan da.

Nitekim bu raporu düzenli hazırlayıp kamuya açıklayanlar, “Özellikle ağır hastalıklarda, bazen son şans da denerek, hastalar üzerinde hiç tedavi edici özelliği olmayan ilaçlar uygulanıyor. Hatta ek risk ve yan etkileriyle. Kobay gibi. Hasta kobay değildir. Her konuda açık, ayrıntılı bilgilendirilmeli” diyor.

“Etkisiz, yan etkileri riskli; uzak durulması gereken ilaçlar” listesi, Fransa’da 1981’den beri faaliyet gösteren, bağımsızlık ve saygınlığından şüphe duyulmayan, yayınlarına reklam almayan, devletten destek kabul etmeyen, editörlerini seçimle getiren, hepsine her yıl “Hiçbir yerden menfaatim yok” beyanı imzalatan, tıp alanının çeşitli mensuplarından oluşan ve raporları medyada geniş yer bulan “Prescrire” tarafından yayınlandı.

Listede, (sadece ana madde grubuyla aktardığım) 90 ilaç var. AB’de kullanılan. 70’ten fazlası Fransa’da da mevcut. Yani sonuçta yasak değil. Bu liste bir uyarı. Türkiye karşılıkları ilgilenenlere, uzmanlara kalıyor!

Listedeki ilaçların söylenen tedavi edici etkiden uzak oldukları, “fayda-zarar dengelerinin yeterli olmadığı”, bazısının ciddi “istenmeyen etki” riski taşıdığı, kiminin alerjik olduğu, kiminin kalp veya kemik sorunlarına yol açabileceği, kiminin bazı kanser türlerini tetikleyebileceği, hatta bazılarının “ciddi depresyon” sorumlusu olabileceği ileri sürülüyor. Çok ayrıntılı inceleme ve gerekçelerle. Her birini 2010-2017 döneminde izleyerek.

Listedeki ilaçların ait olduğu “ana madde grupları” (araştırmadan aynen aktararak) şöyle:

ANA MADDE GRUPLARI

Kanser, hematoloji: Defibrotide, Mifamurtide. Nintedanib, Olaparib, Panobinostat, Trabectedine, Vandetanib, Vinflunine. (Tedavi edici özellikler zayıf, yan etkisi riskli. Birçok antitümör ilacın fayda-zarar dengesi bozuk. Son çare olarak kullanılsalar da, hastayı yararsız “toksik” sürece sokmak yerine yaşam kalitesini artırmak gerekiyor.)

Kardiyoloji: Alistirene, Bezafibrate, Ciprofibrate, Fenofibrate, Dronedarone, Ivabradine, Nicorandil, Olmesartan, Ranolazine, Trimetazidine, Vernakalant.

Dermatoloji, alerji: Mequitazine, Promethazine, Tacrolimus dermique.

Diyabet: Alogliptine, Linagliptine, Saxagliptine, Sitagliptine, Vildagliptine, Pioglitazone.

Kilo: Bupropione artı Naltrexone, Orlistat.

Ağrı, romatizma, artroz: Celecoxib, Etoricoxib, Parecoxib, (ağız yoluyla) Aceclofenac ve Diclofenac, Ketoprofene jel, Piroxicam, Diacerine, Glucosamine, Capsaicine, Denosumab 60, Methocarbamol, Thiocolchicoside, Quinine.

Mide, bağırsak: Domperidone, Droperidol, Metopimazine, Nifuroxazide, Prucalopride.

Jinekoloji, endokrinoloji: Tibolone.

Enfeksiyon: Moxifloxacine, Telithromycine.

Nöroloji: (Alzheimer ve Parkinson’da çoğu ilacın etkisiz olduğu rapor ediliyor) Donepzil, Galantamine, Rivastigmine, Memantine. (Sklerozda) Alemtuzumab, Natalizumab, Teriflunomide. Ayrıca Flunarizine, Tolcapone.

Oftalmoloji: Ciclosporine collyre (Başka kullanımlarda Ciclosporine fayda-zarar dengesi olumlu), Idebenone.

Solunum yolları: Ephedrine, Naphazoline, Phenylephrine, Pseudoephedrine, Tuaminoheptane, Ambroxol, Bromhexine, Pholcodine, Tixocortol (Chlorhexidine ile bileşik, diğer türlerinde fayda-zarar dengesi olumlu), Mannitol inhale, Nintedanib, Roflumilast, Selexipag.

Psikiyatri, depresyon, bağımlılık: Agomelatine, Duloxetine, Citalopram, Milnacipran, Tianeptine, Depoxetine, Etifoxine, Bupropione.

Unutmadan ekleyeyim: Bütün dünyaya yayılan “Mediator” isimli ve toksik olduğu anlaşılan ilaca karşı ilk uyarıları yapan da Prescrire idi.

‘ÇOCUKLARI İLAÇLAMAYIN’

Bunun dışında “Que Choisir” yani “Ne Seçmeli” Dergisi de, “Çocuklar İçin Gereksiz ve Tehlikeli İlaçların Kara Listesi”ni yayınladı; “Çocuklarınızın hayatını aşırı ilaçlamayın” diyerek.

Listede bazı burun açıcı spreyler (onlar yerine serum fizyolojik), antihistaminik öksürük şurupları, kodeinli şuruplar, asetilsisteinli tüm bronşit ilaçları (yerlerine 1 yaş üstü çocuklarda ballı yoğurt), bazı ibuprofenli ilaçlar (parasetamollüleri öneriyor), bazı ishal ilaçları var.

“Que Choisir” daha önce de, yaşlılara ve sigortalılara yazılan aşırı ilaçları listelemişti; ayrıca Prescrire listesindeki ilaçların bazılarını da daha önce “kara liste”ye almıştı.

İLAÇ NEDİR?

İlaç,canlı hücre üzerinde meydana getirdiği tesir ile bir hastalığın teşhisini, iyileştirilmesi veya semptomlarının azaltılması amacıyla tedavisini veya bu hastalıktan korunmayı mümkün kılan, canlılara değişik uygulama yöntemleri ile verilen doğal, yarı sentetik veya sentetik kimyasal preparatlardır. Ticari ilaçlar ilaç firmaları tarafından üretilir ve genellikle patentlidir. Etken maddesinin patent süresi dolmuş ve birden çok firmanın üretebildiği ilaçlara ise jenerik ilaçlar denir. İlaçlar uygulama yoluna, kimyasal özelliklerine ve etkilediği biyolojik sitemlere göre sınırlandırılabilir. Daha güvenilir ve geniş kullanım alanına sahip sınıflandırma sistemi ise Anatomical Therapeutic Chemical Classification Systemdir (ATC sistemi).

İlaçların sindirim kanalı aracılı ile kana geçiş yoluna enteral yol denir. Bunun dışında kalan injeksiyon, buğuseptil gibi ilaç alma şekline de parenteral yol denir.

Hazırlama Şekline göre ilaçlar:

Majistral İlaç: Doktor tarafından yazılan formüllü etken madde ve miktarlarına göre eczacının hazırladığı yapma ilaç şekli.

Ofisinal ilaç: Farmakope' de bulunan formüle göre eczacı tarafından hazırlanan, hazır bulundurulan ilaçlardır.

Müstahzar: Sağlık Bakanlığından alınmış ruhsatla ilaç firmaları veya ilaç laboratuvarları tarafından hazırlanan ilaçlar.
İlaçların kimyasal yapıları ile fizyolojik etkileri arasında bağlantı yoktur. Örneğin; alkollerin hem hipnotik, hem analgesik, hem de antibiyotik etkileri vardır. Çeşitli aminler de analgesik, antihistaminik ve antimalerial etki gösterebilir. Bu nedenle ilaçlar genellikle fizyolojik etkilerine göre sınıflandırılır.

Ünlü sanatçı kuluçkaya yattı!Yaşam

Taksim ve İstiklal Caddesi yeşillendiriliyor...Yaşam

Emine Erdoğan Cezayir'in ünlü Botanik Bahçesi Jardin D’essai gezdi!Gündem