Kur’an-ı Kerim’deki ilk ayet, Ikra (Oku) sözcüğüdür. Ikra sözcüğünün içinde bulunduğu sure, Alak suresidir. Alak suresinin ilk 5 ayeti vahiy meleği olan Cebrail tarafından son peygamber Hz. Muhammed’e gelen ilk vahiy olarak biliniyor.
Kur’an-ı Kerim’de geçen ilk ayet, ayetin bulunduğu surenin okunuşu ve anlamı
Son peygamber Hz. Muhammed’e tebliğ edilen Kur’an-ı Kerim’in ilk ayeti ‘’Oku’’ emri ile başlar. Kur’an-ı Kerim’deki ilk ayet, Hz. Muhammed’e vahiy meleği Cebrail tarafından indirilmiştir. Peki, ‘’Oku’’ emri hangi surede bulunuyor. İşte kutsal kitabımızdaki ilk ayetin bulunduğu surenin okunuşu ve anlamı…
14
PEYGAMBERİMİZE İLK VAHİYİN GELDİĞİ OLAY
Rivayete göre Ramazan ayının 27. gecesi Mekke’de bulunan Hira mağarasında Hz. Muhammed’in tek başına bulunduğu anda vahiy meleği Cebrail, nurani bir varlık olarak son peygambere görünmüştür. Peygamber efendimiz, kendisine ilk vahiyin geldiği olayı şu şekilde anlatmıştır: “Melek bana okumamı emretti. Kendisine okuma bilmediğimi söyledim. Beni kollarının arasına alıp kuvvetle sıktı; sonra ‘oku!’ dedi. Ben yine, ‘Okuma bilmem’ dedim. Beni tekrar kollarının arasına aldı, kuvvetle sıktı ve ‘oku!’ diye tekrar etti. Ben yine ‘Okuma bilmem’ dedim. Üçüncü defa kollarının arasına alıp daha kuvvetlice sıktıktan sonra bıraktı ve şöyle dedi: ‘Yaratan rabbinin adıyla oku; O, insanı alaktan (asılıp tutunan zigottan) yarattı. Oku! Rabbin sonsuz kerem sahibidir. O, kalemle (yazmayı) öğretendir. İnsana bilmediklerini öğretmiştir.” (bk. Buhârî, “Bed’ü’l-vahy”, 3; Müslim, “Îmân”)
24
ALAK SURESİ
Alak suresinin ilk beş ayeti Hira mağarasında peygamberimiz Hz. Muhammed’e vahiy olarak inen ilk ayetlerdir. 19 ayetten oluşur.
AlAK SURESİNİN TÜRKÇE OKUNUŞU
Alak suresinin okunuşu ve anlamı şu şekildedir:
Bismillâhirrahmanirrahim.
Ikra’ bismi rabbikellezî halak(halaka). Halakal insâne min alak(alakın).
Ikra’ ve rabbukel ekrem(ekremu). Ellezî alleme bil kalem(kalemi). Allemel insâne mâ lem ya’lem.
Kellâ innel insâne le yatgâ. En raâhustagnâ. İnne ilâ rabbiker ruc’â.
E raeytellezî yenhâ. Abden izâ sallâ.
E raeyte in kâne alâl hudâ. Ev emera bit takvâ. E raeyte in kezzebe ve tevellâ.
E lem ya’lem bi ennellâhe yerâ.
Kellâ le in lem yentehi le nesfean bin nâsıyeti. Nâsiyetin kâzibetin hâtıetin. Felyed’u nâdiyehu. Se ned’uz zebâniyete.
Kellâ, lâ tutı’hu vescud vakterib.
34
ALAK SURESİNİN ANLAMI
Rahmân ve Rahîm Allah’ın adıyla
Yaratan Rabbinin adıyla oku!
O insanı rahim duvarına tutunan aşılanmış bir hücreden yarattı.
Oku! Rabbin sonsuz lutuf ve kerem sahibidir
Kalemle yazmayı öğreten O’dur.
İnsana bilmediği her şeyi öğreten O’dur.
Hayır! Gerçek şu ki insan azgınlaşır;
Rabbinden bağımsız bir şekilde kendisini kendisine yeterli görünce!
Oysa dönüş, yalnız Rabbinedir
Gördün mü o engellemeye kalkışan kişiyi:
Namaza durduğu zaman bir kulu?
Ey inkârcı! Ne dersin? Ya o namaz kılan kul doğru yol üzere ise?
Ya da Allah’a gönülden saygı duyup O’na karşı gelmekten sakınmayı emrediyorsa? Senin hâlin nice olacak?
Rasûlüm! Ne dersin? Ya bu engelleyen kişi dîni yalanlıyor, gerçeğe yüz çeviriyorsa? Aldırış etme mutlaka cezasını çekecek!
Peki o inkârcı, Allah’ın her şeyi, tabiî ki onun yaptıklarını da görmekte olduğunu bilmez mi?
Hayır, hayır! Şâyet bu tutumundan vazgeçmezse, yemin olsun ki onu perçeminden yakalayacak, cehenneme sürükleyeceğiz.
Evet, o yalana ve günaha batmış perçeminden.
O zaman gitsin de yardıma çağırsın taraftarlarını!
Biz de onu cehenneme sürmeleri için zebânîleri çağıracağız.
Hayır! Sen sakın ona boyun eğme! Rabbine secde et ve O’na yaklaş!
44