Masallarda erkekler hâlâ kahraman, kadınlar hâlâ prenses!
Çocuk kitaplarında erkek ve kadın temsiliyetleri uzun süredir tartışılıyor. 8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nde çocuk edebiyatındaki cinsiyetçilik mercek altında
"İsyankar Kızlar için Uyku Öncesi Hikâyeler" kitabı, tüm dünyadan ilham veren 100 kadının resimleri ve masallaştırılmış hikayeleriyle çocuklara cinsiyetçi kurallara karşı çıkmayı ve bunun yerine hayallerini izlemeyi öğretmeyi amaçlıyor.
2016'da kitlesel fonlama projesiyle 1 milyon dolar bağış kazanan kitap Türkiye'de de "Hep Kitap Yayınevi" tarafından Deniz Öztok'un çevirisiyle yayınlanarak raflardaki yerini aldı.
Kitabın yazarlarından Elena Favilli geleneksel çocuk kitaplarının hâlâ cinsiyetçi ve basmakalıp olduğunu fark ettikleri zaman kitap yazma fikrinin doğduğunu söylüyor.
Favilli, "Çocuk kitapları biz çocuk olduğumuzdan beri değişmedi. Erkekler hâlâ kahraman, kadınlar hâlâ prenses." diyerek mevcut düzene tepkisini gösteriyor.
BBC'nin haberine göre, Florida Devlet Üniversitesi'nden araştırmacılar 2011 yılında cinsiyetçi önyargıların kitaplarda 100 yıldan fazla bir süredir varolduğunu ortaya koydular.
1900 ve 2000 yılları arasında yayımlanan 6 bin resimli kitabın sadece yüzde 7,5'inde dişi hayvan kahramanlar var.
Kitaplar ve resimler çocukların dünyayı nasıl gördüğü ve algıladığını belirlemek açısından hayati. Ocak ayında yayımlanan bir araştırmaya göre, yaşları altıya vardığında kızlar kendilerini erkeklerden daha az yetenekli görmeye başlamış oluyorlar.
Araştırmaya göre, 6 yaşındaki hem kız hem erkek çocuklar "çok çok akıllı" bir kitap karakterini erkek olarak tanımlıyor.
Elena Favilli "Eğer bütün çocuklar prensleri tarafından kurtarılan prenses hikayeleri okursa, öğrendikleri mesaj kadının erkek kadar değerli olmadığı, eşit olmadığımızdır" diyor.
Yazarlar bu meseleye ilk değinen kişiler değiller.
2015'te Amerikalı psikolog Stephanie Tabashneck farklı etnik kökenden kadınları cerrah, profesör ve mühendis gibi itibarlı mesleklere sahip kişiler olarak betimleyen bir boyama kitabı yaptı.
Ancak Elena ve Francesca gerçek hayatta sosyal normlara karşı çıkan isyankar kadınlara vurgu yapmalarının genellikle sadece hayali karakterleri okuyan çocuklara önemli bir mesaj verdiği görüşündeler.
Elena Favilli diğer ebeveynlerin de erkek çocuklarının kitabı zevkle okuduğunu söylediklerini anlatıyor:
"Çocuklara kadınların ve erkeklerin kesinlikle eşit olduğunu küçük yaştan itibaren göstermemiz gerekiyor."
