Yeni tehdit maymun çiçeği virüsünün belirtileri nelerdir?

MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ NEDİR?

Maymun çiçeği, Poxviridae adlı virüs ailesine ve Orthopoxvirus cinsine ait Monkeypox virüsünden kaynaklanan bir hastalıktır. Hastalığın adı her ne kadar maymun çiçeği olsa da virüs, aslında kemirgenlerden köken alır. 1958 yılında bir araştırma için tutulmakta olan maymun kolonilerinde çiçek hastalığına benzer belirtilerle görülen iki farklı salgın sonucunda tespit edilen virüs, bu nedenle maymun çiçeği olarak adlandırılmıştır.

Maymun çiçeği virüsü insanlarda ilk olarak 1970 yılında ortaya çıkmıştır. Bu yıllardan günümüze dek maymun çiçeği Afrika kıtasında tek tük bildirilen vakalar şeklinde düzenli olarak görülmekteydi. Nadir olarak bölgeden ihraç edilen hayvanlar yoluyla dünyanın farklı yerlerinde de görülmekteydi. Ancak son zamanlarda geçmiş dönemlere oranla daha fazla yaygınlaştı ve geniş bir bölgeye yayıldı.

MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Maymun çiçeği hastalığı, insanlara virüsle enfekte olmuş bir hyavandan ya da maymun çiçeği enfeksiyonu geçiren başka bir insandan bulaşabilir. Her virüste olduğu gibi maymun çiçeğinde de enfeksiyon etkeni ile temasın ardından bir kuluçka süresi söz konusudur. İlk semptomların ortaya çıkışı 5 ile 21 gün aralığında herhangi bir zamana denk gelebilir. En yaygın belirti vermeye ise 6-13. günler arasına başlayabilir. Belirtiler geçmiş dönemde büyük salgınlara yol açmış olan çiçek hastalığı ile benzerlik gösterse de biraz daha farklı şekilde seyreder. En temel belirtiler arasında şunlara yer verilebilir:

-Yüksek ateş
-Baş, sırt ve kas ağrıları
-Lenf bezlerinde şişlikler
-Yorgunluk hali
-Üşüme ve titreme
-Ciltte su çiçeğine benzer, su dolu küçük kabarcıklar şeklinde görülen döküntüler

Maymun çiçeği kuluçka süresi boyunca 2 döneme ayrılır. Her dönemde farklı belirtiler kendini göstermeye başlar.

1. DÖNEM

Ateş, yoğun baş ağrısı, lenfadenopati (lenf düğümlerinin şişmesi), sırt ağrısı, miyalji (kas ağrıları) ve yoğun asteni (enerji eksikliği) ile karakterize istila dönemi (0-5 gün arası).

2. DÖNEM

-Lenf düğümlerinin şişmesi, başlangıçta benzer görünebilen diğer hastalıklarla (suçiçeği, kızamık, çiçek hastalığı) karşılaştırıldığında maymun çiçeğinin ayırt edici bir özelliğidir. Deri döküntüsü genellikle ateşin ortaya çıkmasından sonraki 1-3 gün içinde başlar. Döküntü, gövdeden ziyade yüz ve ekstremitelerde daha konsantre olma eğilimindedir.

-Ayrıca oral mukozalar, genital bölge ve konjonktiva ile kornea da etkilenir. Döküntü, maküllerden (düz tabanlı lezyonlar) papüllere (hafifçe kabarık sert lezyonlar), veziküllere (berrak sıvı ile dolu lezyonlar), püstüllere (sarımsı sıvı ile dolu lezyonlar) ve kuruyup dökülen kabuklara doğru gelişir.

-Lezyonların sayısı birkaç ila birkaç bin arasında değişir. Şiddetli vakalarda, lezyonlar derinin büyük bölümleri dökülene kadar birleşebilir.
Bu belirtilerin kişiden kişiye göre görülme şiddeti ve süresi değişmekle birlikte genellikle bu süre 2-4 hafta arasındadır.

KİMLER DAHA ÇOK RİSK ALTINDADIR?

Daha şiddetli vakalar çocuklarda görülmektedir fakat bağışıklık sisteminin zayıf olanlarda da şiddetli görülme olasılığı yüksektir. Aynı zamanda virüse maruz kalma derecesi de hastalığın şiddetinde önemli bir faktördür.

MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜNDEN KORUNMAK İÇİN NELER YAPILMALI?

- Virüsün hayvanlardan insana bulaşmasını engellemek için yabani hayvanlarla, özellikle hasta veya ölü hayvanlarla, etleri, kanları ve diğer kısımları dahil, korunmasız temastan kaçınılmalıdır. Ek olarak, hayvan eti veya parçaları içeren tüm yiyecekler yemeden önce iyice pişirildiğinden emin olunmalıdır.

- Kişisel hijyene dikkat edilmeli.

- Enfekte olan ya da olmuş olabilecek insanlardan ve hayvanlarda uzak durulmalıdır.

- Enfekte olan ya da olma ihtimali olan canlılarla temas edildikten sonra en kısa sürede kişisel hijyen sağlanmalıdır.