O kitaptaki koronavirüs kehanetleri doğru mu?

Sosyal medyadaki iddialara göre, kitapları defalarca New York Times'ın çoksatanlar listesinde yer alan Koontz, kitabının 39. bölümünde Çin Komünist Partisi (ÇKP) tarafından Wuhan yakınlarındaki askeri laboratuvarlarda biyolojik silah olarak geliştirilen bir virüsten bahsediyor.

KORONAVİRÜS KEHANETLERİ DOĞRU MU?

Söz konusu kitabın sosyal medyada hızla komplo teorilerine alet olması nedeniyle oluşan bilgi kirliliğini, Işıl Arıcan isimli bir bilim yazarı yaptığı alıntılarla yalanladı. 

Arıcan, Yalansavar isimli internet sitesinde yayınladığı yazı ile söz konusu iddiaların doğru olmadığını, Wuhan-400 ibaresinin ise 2008 yılında Gorik-400'ten anlamlandıramadığı şekilde değiştirildiğini açıkladı.

Arıcan'ın yazısından ilgili kısım şu şekilde;

Birkaç haftadır dünya sıradışı bir salgın hastalık haberi ile çalkalanıyor. Çoğunuzun basından takip ettiği gibi, çıkış noktası Çin’in Wuhan şehri olan ve muhtemelen hayvan kaynaklı bir koronavirus salgını ile karşı karşıyayız. Diğer koronavirüslerden daha hızlı yayılan ve bulaşan, akciğer komplikasyonları nedeniyle ciddi seyreden bu salgın doğal olarak çoğumuzu ürkütüyor, daha temkinli olmaya zorluyor. Ancak bir yandan da bu salgın, televizyona çıkıp asılsız bilgi ve önerilerle popülerlik yakalamaya çalışan fırsatçıların, komplo teorisi yanlılarının ve şarlatanların ekmeğine yağ sürüyor.

İnternette ve özellikle twitter’da dolanan bu ve benzeri tivitlere göre yazar Dean Koontz, 1981 yılında yazdığı “The Eyes of Darkness” kitabında göya Wuhan şehrinde ortaya çıkan bu salgını öngörmüş. Herkes bunun müthiş bir tesadüf olduğunu konuşuyor. Ne Koontz’un kahinliği kalmış, ne bu virüsün yapay olduğu…

Gelin birlikte inceleyelim, bu iddia ne kadar doğru…

İlk yapmamız gereken bu görselde yer alan üç resmin gerçekte hangi kaynaklardan alındığını teyit etmek, akabinde içeriklerini incelemek olmalı.

Öncelikle Koontz’un kitabı ile başlayalım:

Dean Koontz, bu kitabı 1981 yılında yayınlamış. Koontz okurları aşinadır, zaten yazarın tarzı soğuk savaş, biyolojik silahlar ve bunlar çevresinde dönen aksiyon hikayeleridir. Yani böyle bir kitap gerçekten de var, içinde de biyolojik silah amaçlı üretilmiş bir enfeksiyon hastalığından bahsediyor.

Peki, yukarıdaki tivitte bu kitaptan olduğu iddia edilen görseller ne kadar doğru?

Öncelikle, üzerinde kitabın adının da geçtiği ikinci görsele bakalım:

Bu görsel, gerçekten de bu kitaptan. Ama durum ilk göründüğünden biraz daha karışık. Örümcek hislerim rahat etmediği için kitabı e-book olarak satın aldım ve biraz araştırdım.

Gerçekten de Koontz bu kitabında Çin’in Wuhan eyaletinde üretilen ve biyolojik bir silah olan Wuhan-400 isimli hastalık etmeninden bahsediyor. Ancak kitapta geçen hastalığın, bu günlerde yaşadığımız hastalıkla benzerliği sadece çıkış noktasından ibaret. Vücut dışında 9 saate kadar yaşayabilen Wuhan koronavirüsünün aksine kitaptaki virüs insan vücudu dışında bir dakikadan uzun yaşayamıyor. Benzer şekilde kuluçka süreleri de farklı. Kitaptaki virüsün kuluçka süresi sadece 4 saat iken koronavirüsünki 14 gün. Yazarın tasvirini kullanacak olursak kitaptaki virüs “beyin sapına göç edip beyin hücrelerini eriten bir toksin salgılayarak” bir nevi ansefalit yapıyor, oysa koronavirüsün solunum sistemini tutup zatürre yaptığını biliyoruz.

Kısacası kitabın bu baskısında geçen kurgu virüsün koronavirüs ile olan tek benzerliği olayın Wuhan’da geçmesi.

Biraz interneti deşince bu konuda da ilginç şeyler bulmak olası. Örneğin Koontz aslında bu kitabın ilk baskısı olan 1981 baskısında, virüsün kökenini Sovyetler Birliği, adını da Gorki-400 olarak yazmış. Aradan 15 sene geçince yapılan yeni baskıda olayın geçtiği yeri Sovyetler Birliği değil Çin olarak değiştirmiş, bu değişikliğe paralel olarak da virüsün adı klasik bir Rus ismi olan Gorki’den Wuhan’a dönmüş. Koontz öldüğü için bu değişikliğin tam nedenini bilmek mümkün değil. Ama yayın yıllarına bakarak 1980’lerde yayınlanan bir biyoteknoloji silahını soğuk savaş yıllarda ABD’nin en büyük düşmanı ve rakibi olan Sovyetler Birliği’nin yaptığını kurgulamış olması, ancak 1996’ya gelince ortada Sovyetler Birliği tehditi kalmadığından ABD için yeni yükselen Çin tehditi uyarınca kitabın odağını Çin olarak değiştirmiş olması olası. Wuhan da Çin’deki belirli başlı teknolojik merkezlerden biri olduğuna göre yazarın Wuhan şehrini seçmiş olması çok da şaşırtıcı değil.

YAZININ TAMAMINI OKUMAK İÇİN TIKLAYINIZ