Perihan Mağden iyi kalpli/yenilikçi din adamına katlanamadı!
Türkiye günlerdir Netflix'in Türk yapımı yeni dizisi Bir Başkadır'ı ve dizi senaristi ve yönetmeni Berkun Oya'nın dizi içerisine ustaca yerleştirdiği sosyo-psikolojik göndermeleri konuşuyor. Dizi, Türkiye'nin önemli entelektüellerinden Perihan Mağden'in de radarına girdi. Mağden, makalesinde nedense, dizide yer alan iyi kalpli ve yenilikçi din adamı prototipine itiraz etti.
"Yeni Türkiye" ile biçimlenen toplumsal düzene ayak uyduramayan "eski Türkiye" mirasçılarını ve bir dönemin ezilenlerinin değişim/dönüşüm sancılarını konu edinen Bir Başkadır isimli dizi, tüm toplumsal kesimlere ince eleştiriler ve keskin mesajlar gönderiyor.
Dizi günlerdir sosyal medyada, hem konusu hem de oyuncuların yüksek perfomansı nedeniyle en çok konuşulan konuların başında geliyor. Hatta birçok kişi dizi için "Şu ana kadar yapılmış en iyi Türk yapımı dizi projesi" yakıştırması yapmaktan geri durmuyor.
Çok konuşulan dizi ile ilgili bugün Türkiye'nin önemli entelektüellerinden Perihan Mağden de P24 için bir makale kalame aldı.
Liberal görüşleri ile tanınan Perihan Mağden dizi konusunda çok önemli tespit ve çıkarımlarda bulunsa da, makaleyi satır aralarına dek okuyanlar, Mağden'i adeta "Bir Başkadır" dizisinde rol alabilecek, "Türkiye'nin elitist yazarı" rolüne bürünmüş halde gördü!
Yıllar içinde gittikçe "Beyaz Türk"leşen Perihan Mağden, yazısında, dizide hayata geçirilen "iyi kalpli, entelektüel ve yardımsever din adamı" prototipine güçlü şekilde itiraz etti.
Türkiye'de "Şirin" din adamı olamayacağı önyargısı ile sert ifadeler kullanan Perihan Mağden, dizideki din adamı karakterileri nedeniyle senarist Berkun Oya'ya da ağır eleştiriler yöneltti.
Periha Mağden tam da dizide işaret edilen "elitist yalı yazarı" pelerinine bürünerek, "Bir de; belki Kürt Hocalar tartışıyordur, İranlılar tartışıyordur, Mısırlılar tartışıyordur dini ve felsefi meseleleri. Ben Diyanetten Hocalarımızın daha ziyade; TOKİye girsek mi, amca oğluyla bizim dededen kalmayı yıkıp yerine 6 katlıyı diktik mi diye- İnşaat, yatırım, kalkınma, altın ve döviz mevzularına yoğunlaştıklarına yüzde 1850 eminim." ifadelerini kullandı.
Hal böyle iken, Berkun Oya'nın Bir Başkadır'ın olası 2. sezonunda Perihan Mağden'e de bir rol biçebileceği şimdiden medya koridolarında konuşulmaya başlandı.
İşte Mağden'in o köşe yazısı;
"Hayaller: ETHOS, Gerçekler: BİR BAŞKADIR BENİM MEMLEKETİM
BU dizide tahammül edemediğim / üstesinden gelemediğim İKİ mesele var arkadaş.
Öncelikle, yazı vahim ''spoiler'' içerecek.
Diziyi baştan sona izlemeyenler okumasın.
Ayten Alpman'ın (savaş zamanlarında da pek bi kullanılan) İsrail'den aparttığımız
şarkısı, hayatın natürel akışında her daim kulaklarında olanlar-
Yani Duygu Fırtınalaması İnsanları hele, HİÇ okumasın.
Zira onların Fırtınalı Gönüllerinde 1 Ferdi Özbeğen parçası etkisi yapmayacağı muhakkak.
Öykü Karayel'in muazzam bir oyunculukla canlandırdığı, ilkokul mezunu ama insanı suya götürüp
susuz getirecek Meryem'in, Robertli Peri'yle terapi seansıyla başlıyor dizi.
Ve harbiden Meryem insanı bi daha da rahat bırakmıyor!
Berkun Oya 10 yıl önceki tiyatro eserinde bol bol bu Meryem tipini kullanmışmış zaten.
Tiyatroyla olan seviyeli ilişkim yüzünden, izlemedim.
Ama şunu peşinen söyleyeyim, ben 10/15 yıl önceki ben değilim.
(Aaaa yazı şahsileşti.)
''Bırakın başörtülü bacım üniversitesinde okusun!''dan-
''Bacım, şöyle bi az kenara çekil de, bi soluk alalım''a evrildiyse arada Memleket-
Berkun Oya'yı bu esnada saf ve temiz ''siyaseten en doğrucu'' hislerini ''deep- freeze''de saklayabildiği
için-
Yürekten tebrik ederim. Samimiyim.
Bence dizinin en şahaneleri bu 2 kadın zaten.
Yalı Psikiyatrı (Robertli) Peri ile lafı istediği yere lastiklemeleri, tekrarları, soruları, bitmeyen çakallıkları ile-
Ağbisini de (belki hülyalı depresif ) Yengesinden de daha fazla delirtebilen Korkunç Meryem!
Öykü Karayel'e bunca alkış kıyamet esnasında, acayip bir sıkışmışlık, müthiş bir oyunculuk sergileyen
Defne Kayalar'ı es geçmeyi, haksızlık addederim.
Döktürüyor.
Dizinin içinde (görmeye alışık olmadığımız miktarda) AKIL var.
Diyelim handiyse 34 beden olan Defne Kayalar'ın 32 beden giysiler içinde büsbütün sıkıştırılmış, büsbütün
soluk, silik, daracık verilmesini çok çok takdirle karşılamakla kalmadım-
Dizideki tüm giysiler akıl fikir eseriydi.
Meryem'in ayağında Nike görüp kıs kıssslanamıyorduk diyelim.
Ben diziye, eski filmlerin müziklerinin döşenmiş olmasını da, çok akıllıca buldum.
Bu müzikler, bizi derhal Çocukluk Duygulanmalarımızın Otobanına çıkartıyor zira.
O kadar seri ve sağlıklı duygulanmamızı temin ediyor ki-
İyice tekdüzeleşmiş günümüz müzik döşemeciliğinin, nasıl da bir israf, beyhudelik olduğunu düşünmeden edemedim.
Yalıdaki (ismi bir türlü hatırlanmayacak/ jenerik) hizmetçilerden birinin ''Misafir odasının çarşaflarını değiştireyim mi?'' dediğinde-
Nur Sürer'in (Anne) ''Ne misafiri? Kızımın odası orası!'' demesi de mesela.
Böyle bir ayrıntılara aşırı dikkat, metne vakıf olma hali ve fevkaladenin fevkinde diyalog yazma yeteneği parıl pırıl parlıyor Berkun Oya'nın.
Bazı anlarda resmen gözlerimiz kamaşıyor.
Psikiyatr Peri'nin yanlışlıkla Hazal demesi de mesela Meryem'e.
Zira başörtülü demek, hizmetçi demek Yalı Kızı Peri için, peki de;
Yıllardır o korkunç Devlet Hastanesinde muhtemelen onlarca, yüzlerce başörtülü hastası olması gerektiği halde-
Nasıl BU kadar bakire kalmış bu konuda?
Hâlâ nasıl bu kadar şiddetli alerjik reaksiyon gösterebiliyor?
(Bunu çocukluğuna, aşırı seçkin-ci annesine bağlıyor terapi seansında.)
Bir sene önce de başörtülü bir hastası olmuşmuş, ona da böyle yakışıksız yaklaşmışmış.
Yiyip bitiriyor kendini Kamu Hizmetine Adamış Bir Ultra Zengin Kızı olarak Peri.
Abdi İpekçi Caddesi'nde bir muayenehane açıp kendini korumaya almadığı, onca ince derisiyle Meryem gibilerle muhatap olup kendini her gün ateşlere attığı için kutluyoruz.
Ama ben de kimi eleştirilere katılıyorum: Yalı Sahipleri Tüsiad'ı ya / hem Rejime fevkalade eklemlendiler.
Berat Albayrak ekonominin dümenine getirildiğinde coşup taşan Güler Sabancı kadar mesutlar!
Hem de Londra'ya, NY'a taşındılar. Malta, Portekiz, Amerikan vatandaşı oldular.
Halk teve seyredip, Yılmaz Özdil'le morallerini bozmuyorlar.
Zira hiçbir Rejim, Yalı Oligarklarıyla morallerinin arasına giremez!
Öyle düzenlenmiş Memleket.
Saf ve temiz siyasi okumaları Berkun Oya'nın, yer yer vahim sinir de bozuyor.
Ben mesela memleket dokumuzun olmazsa olmaz dokusu Kürt Dokusunun yapmacıklığı ve olmamışlığı karşısında-
Koltuğumun altına girmek istedim.
Mavi Gözlü Psikiyatr Gülbin ile (Tülin Özen) AKPli Kürt Ablasının (Derya Karadaş) bir değil, üç kere saç saça baş başa kavga etmesi değildi (inanmayacaksınız ama) mesele.
Dizideki herkes baya da tanınmış oyunculardan oluşurken-
Kürt Ana ve Babanın OTANTİK Kürtlerden seçilmesi, Kürt Babanın Türküsü, ailenin birden duygu ve sevgi bayırlarından yuvarlanıvermesi ; topraklarımda yapmacıklık bombardımanı etkisi yarattı. (Türkü değil mesele tabii ki, Oya'nın ''yerleştirmesi''. Ve de Dersim Katliamı üstüneymiş türkü!)
Ultra Özürlü Kardeş oyunculuğu ve ona psikiyatr abla esrar vermiş, titremeleri artmış anlaşılan-
(Böyle kritik yerler, Hocanın Kızının lezbiyen olması gibi ''arif olan anlar sansürüyle'' geçiştiriliveriyor.)
Derya Karadaş'ın (dayakçı apla) grotesk sınırlarını zorlayan oyunculuğu filan.
Boşa değil tabii.
Meğer anneyi jandarma tekmelemiş. Hamileyken. Erkek kardeş o yüzden sakat kalmış.Tatvan'da.
Kürtlerin uğradığı harbiden bitmeyen tükenmeyen zulme de, tikini attı mı Oya?
Psikiyatr Gülbin ''Ablam, sen bize bunu yapanların saltanat kayığına biner de, nasıl Marka Çanta Sularında
açılırsın?'' diye ağlarken, iki üç beş siyaseten doğruculuk tikini birden attı hatta.
Abla ise küstah, baskın. Hâlâ dualarıyla kızı bunaltıyor yaaa.
Buldun da bunuyorsun. Sansür de şudur budur.
Evet, biliyorum.
Farkındayım.
Sabah akşam zaten (hepimiz gibi) Gülhane Parkındayım.
Ama Kürt Aile Tiyatrolamasından battaniye altına saklanmaları kendi nevrotiklik çizgilime yazacak olsam da-
BU dizide tahammül edemediğim / üstesinden gelemediğim İKİ mesele var arkadaş.
BİRİNCİSİ:
Bir değil, tam iki hocaya ve onların şirinliklerine maruz kalmamız.
Gelenekçi / Başını Açacak Kızın iyi kalpli babası hoca ve onun bıdı bıdısı, vızı vıdısı yetmemiş gibi-
Bi de Yenilikçi / Jung'çu Hocaya maruz kalmayalım mı?
Ki, Jung'çu Hocanın kafa ütülemeleri bana fena halde Nuri Bilge Ceylan'ın Ahlat Ağacı filmindeki 2 hocanın elma ağacı önünde, kahvede yaptıkları BİTMEK BİLMEYEN sahte- felsefi (belki de gerçektir, bana sahte geliyodur)
sohbetleri hatırlattı.
Diyanetin bütçesi Milli Eğitimin, Sağlık Bakanlığının on ya da elli misliyken, Ali Erbaş beyaz üstüne beyaz işli entarisi ve kılıcıyla bir değil iki kez Ayasofya Fetih Ayini Gösterisi yapmışken-
Bi dizide, harbiden bir değil iki hocaya gerek yok.
Ama Berkun Oya kimi karelerde, çekimlerde de Nuri Bilge Ceylan Türbesine yüz sürmüş.
Belki beynelmilel olsun işim dedi. Ya da devreye İran Sineması estetiği girdi.
Bir de; belki Kürt Hocalar tartışıyordur, İranlılar tartışıyordur, Mısırlılar tartışıyordur dini ve felsefi meseleleri.
Ben Diyanetten Hocalarımızın daha ziyade; TOKİye girsek mi, amca oğluyla bizim dededen kalmayı yıkıp yerine
6 katlıyı diktik mi diye-
İnşaat, yatırım, kalkınma, altın ve döviz mevzularına yoğunlaştıklarına yüzde 1850 eminim.
BU Hayallerdeki Cankuş Hocalardan vazgeçin beyler!
Harbiden ifrat ve tefrit.
Hele Cankuş Hocanın (hoca rollerinin bayii Settar Tanrıöğen) karavanıyla su kenarında park ettiği yerde, iyiliğin dibine dibine vururken, kızının aslında evlat edinilmiş olduğunu tatlı tatlı anlatması-
(Tam bir İran Sineması sahnesiydi, affedin. )
İKİNCİSİ:
Ağbi (Fatih Artman: o da vahim iyi oyuncu), karısına ve kız kardeşine ACAYİP ve sürekli psikolojik şiddet uyguladığı halde, MEĞER pamuk gibi kalbi varmış.
Karısı klinik depresyonda olduğu halde ona bas bas bağırması, tedaviyi düşünmemesi, köye götürücem deyip geri dönmek gibi eziyetleri hep ne yapacağını bilmemesinden yaparmış.
Erkekler de ağlarmış.
Hatta Rezidans ve Kas Güzeli Fucker Sinan'da (Alican Yücesoy) olduğu gibi, musluklar bi açıldığında kapanmak bilmezmiş.
(Annesi çöp evde oturan Sinan'ın değirmeninin suyu nerden geliyor? Öğrenmek isterdim şahsen.)
Fakat adam hem KOMANDO (askerde tavşanları öldürmüyordu), hem de çalıştığı gece kulübünde iki kız tuvalette fikirdiyo diye, kapı baca kırıp kızların ağzını burnunu dağıtacak kadar ŞİDDET SARMALINDA bi herif!
Harbiden Hocanın Kızının Antipatik Sevgilisinin onu bıçaklaması, bu Şiddet Bağımlısı Herifi de bağrımıza basmamız için yeterli mi?
Ha, bi de karısı tecavüz kurbanı olduğu halde onu ''kabul etmiş''.
BU da onu temize çıkartma hamlesi.
Ama dizinin sonunda o Çakallar Çakalı Meryem aşırı cazibesiz Jung'çu Genç Hocaya gelin olacak diye şakkadanak düşüp bayılmıyor mu? Saadetinden?
Bu sonu değil bizler, düşmanım dahi hak etmiyor BERKUN OYA.
Üstelik adamın bi çorabı yırtıktı.
Kış Uykusu'ndaki imamınki gibi.
Diyanet yeni bi zam daha yapsın Allasen. Bu yırtık çorap meselesine bi el atılsın Evliliğe Atanamamış İmamlarda.
Yine de Berkun Oya'nın 1 Jeni olduğunu düşündüğüm yerler / sahneler olmadı değil.
Onlardan biriyle / tam da Türkiye'nin özeti/ ruhuyla bitireyim.
Yengesi sinir krizi geçirip (çocukların önünde) kafasını cama vurmuş da vurmuş.
Ağbisi zaten bitmeyen öfke nöbetlerinden birinde.
Meryem radyoda oyun havası açıp ''Hadi ağbi, oynayalım!'' diye tutturmuyor mu?
Gözükara bir bencillik.
Dünya yansa umrunda olmama hali.
HADİ TÜRKİYE OYNAYALIM ısrarı. Kararlılığı.
İçinde var olunan durumla sonsuz bir inatlaşma.
Vahim bir körlük. Aldırışsızlık.
Resmî bi hal.
Arzulanan. Dayatılan. İçselleştirilmiş.
Şahane sahneydi.
Hocayla düğününde de ne oynamıştır Meryem!
Ağbi de. Yenge de.
E mutlular artık.
1 Başkadır Benim Memleketimde.
Mutluluk. Tam. Dibimizde.
Entelliğe vurup pas geçmeyelim."