Ratko Mladic (Bosna Kasabı) kimdir? Neden müebbet hapis cezası aldı?

Srebrenitsa'da sekiz bini aşkın Boşnak için katliam emrini veren ve Saraybosna kuşatmasında da başrol oynayan Sırp komutan Mladiç, 'soykırım'dan müebbet hapis cezasına çarptırıldı.Uluslararası mahkeme, Mladiç'in insanlığa karşı suç işlediğine hükmetti.Srebrenitsa'da sekiz bini aşkın Boşnak için katliam emrini veren ve Saraybosna kuşatmasında da başrol oynayan Sırp komutan Mladiç, 'soykırım'dan müeebbet hapis cezasına çarptırıldı.Uluslararası mahkeme, Mladiç'in insanlığa karşı suç işlediğine hükmetti.Türkiye ve dünyadan birçok yayın kuruluşu, mahkeme önünde canlı yayınlar yaptı. Bosna Hersek'te ise binlerce kişi şehir meydanlarına kurulan ekranların ve televizyonlarının başında kararı izledi. Peki, Ratko Mladic (Bosna Kasabı) kimdir? Aslen nereli ve kaç yaşındadır? İşte, Ratko Mladic'e dair tüm detaylar...

RATKO MLADIC KİMDİR?

12 Mart 1942'de Bosna Hersek köyü olan Božanovići, Kalinovik'de doğdu. 1961'de Zemun Askeri Endüstri Okuluna girdi, ve sonra KOV Askeri Akademisine sonra da Subay Akademisine gitti.

27 Eylül 1965'de mezun oldu Yugoslavya ordusunda işe başladı. Aynı yıl Yugoslavya Komünist Partisine katıldı, 1990 yılında parti dağılana kadar üye olarak kaldı.

Bosna, Sırp Cumhuriyetinin 1992 yılında Ordusu olan VRS'nin kurucularından oldu.

Orduya katılan sivil kişilere eğitim verdi. 12 Mayıs 1992'de Bosna Sırp Cumhuriyeti tarafından Ordunun başkomutanı olarak atandı.

Bosna Savaşı sırasında Bosna Sırp Ordusu'nun Başkomutanıydı. Mladic, Bosiljka"Bosa" ile evlendi ondan iki çocuğu oldu; oğlu Darko ve kızı Ana.

Ana, 24 Mart 1994'de 23 yaşındayken intihar ederek öldü.

Darko'nun bir oğlu ve bir kızı oldu; 2001'de Anastasija ve 2006'da Stefan doğdu. Mladic böylece büyükbaba oldu.

6 Nisan 1991'de başlayan savaşta binlerce insanın öldürülmesinde, yüzlerce kadına tecavüz edilmesinde, yerleşim yerlerinin işgal edilmesinde, dini mekanların yok edilmesinde etkili bir rol oynamıştır.

Tüm bunların sorumlusu olan Mladiç savaş sırasında Boşnak halkına karşı işlediği soykırım ve savaş suçlarından dolayı Lahey'deki Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından 16 yıldır tutuklama istemiyle aranmaktaydı ve 26 Mayıs 2011 günü Sırp istihbaratı tarafından yakalandı. 31 Mayıs 2011 tarihinde de Lahey savaş suçları mahkemesine gönderildi.

Sırbistan'da olduğuna dair ciddi belgeler olmasına rağmen Hükümet tarafından bu durum reddedilmiştir. Fakat 2009'da Mladiç'in bir düğünde çekilen fotoğraflarının basına yansıması ile hükümet zor duruma girmiştir. Bu durum akabinde Sırp Hükümeti, BM, Amerika ve AB üyesi ülkeler, Bosna Hersek devlet yetkilileri tarafından suçlamıştır. Mladiç 26 Mayıs 2011 günü Sırp istihbaratı tarafından yakalanmıştır.

SREBRENITSA KATLİAMI

Srebrenitsa katliamı öncesinde bir kameraya konuşarak söylediği, "İşte 11 Temmuz 1995'te Sırp şehri Srebrenitsa'dayız. Büyük bir Sırp bayramı arifesinde iken bu şehri Sırp milletine armağan ediyoruz. Nihayet, yeniçerilere karşı ayaklanmasından sonra bu toprakta "Türkler"den intikam almamızın vakti geldi" sözleri meşhurdur.

SREBRENİTSA'DA NELER YAŞANDI?

Yugoslavya İç Savaşı sırasında Bosna Hersek'in Srebrenitsa kasabasında 13-18 Temmuz 1995 tarihleri arasında 8 bin genç ve yetişkin Müslüman erkek, Bosnalı Sırp güçler tarafından öldürüldü.
Birleşmiş Milletler (BM) 1993 yılında Srebrenitsa'yı Boşnaklar için "güvenli bölge" ilan etmişti.

Bosnalı Sırpların iki yıl süren kuşatması sonrası Temmuz 1995'de Srebrenitsa düştü.

Binlerce Boşnak erkek, kadın ve çocuk, Srebrenitsa'nın hemen dışındaki Potocari'de bulunan Hollandalı askerlerin denetimindeki BM barışgücü karargahına sığındı.

Hollandalı askerler karargaha sığınanlara burada güvende olacaklarını söyledi.
Ancak askerler Bosnalı Sırp güçlerin kampı kuşatması üzerine binlerce Boşnakı Sırplara teslim etti.

Sırp güçler karargaha sığınanlar arasından ayırdıkları 300 erkeği kamyonlarla götürüp öldürdü. Kadın ve çocuklar da Bosna'nın diğer kesimlerine götürüldü.

Kasabada 8 binden fazla Müslüman öldürüldü.

Srebrenitsa'da hayatını kaybedenlerin büyük kısmı halen Bosna Hersek'in doğusundaki toplu mezarlarda yatıyor.

Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi, Bosnalı Sırpların eski lideri Radovan Karaciç'i Srebrenitsa'da yaşananlardan sorumlu tuttu ve 40 yıl hapis cezası verdi.
Olaylar öncesinde BM tarafından güvenli bölge ilan edilen kasabada, civardaki çatışmalardan kaçan çok sayıda sivil bulunuyordu.

Srebrenitsa'da yaşananlar, "2. Dünya Savaşı'ndan sonra Avrupa'daki en büyük katliam" olarak nitelendiriliyor.
BM'nin yargı organı Uluslararası Adalet Divanı 2007'de, kasabada yaşananları "soykırım" olarak nitelendirmiş ancak sorumlusunun Sırbistan olmadığına hükmetmişti.

Rusya ise 2015'te BM Güvenlik Konseyi'ne sunulan ve kasabada yaşananları "soykırım" olarak nitelendiren bir karar tasarısını veto etmişti.

MAHKEMEDE NE KARAR VERİLECEK?

Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin savcıları, Aralık 2016'da 4,5 yıldır süren yargılama süreci kapsamında Bosnalı Sırp General Ratko Mladiç'in ömür boyu hapse mahkum edilmesini talep etti.
Savcılık talebine gerekçe olarak, Ratko Mladiç'in "soykırım, savaş ve insanlığa karşı suç işlemesini" gösterdi.

Savcılar, ses kayıtları ve görüntülere dayanarak Srebrenitsa'da etnik temizlik emrinin bizzat Mladiç tarafından verildiğini söyledi.
Mladiç, Bosna iç savaşında yaşanan olaylar ve özellikle Srebrenitsa'da 8 binden fazla Müslüman erkeğin katledildiği soykırımdan sorumlu olmadığını savunuyordu.
Eski Sırp komutan, soykırımın emrine uymayan astları tarafından gerçekleştirildiğini öne sürmüştü.

Ancak UCM savcıları, ses kayıtları, görüntüler ve tanıkların Mladiç'i yalanladığını söylüyor.

İddianamede, "ağdaki örümcek" diye tanımlanan Mladiç'in, Srebrenitsa'da sırasında etnik temizlik emrini bizzat verdiği vurgulandı.

Halen Lahey yakınlarındaki Scheveningen Cezaevi'nde kalan 74 yaşındaki Bosnalı Sırp General hakkında karar bugün verildi.
Soykırımdan, insanlığa karşı suç işlemekten ve Srebrenitsa katliamından suçlu bulunan Mladiç'e, ömür boyu hapis cezası verildi.
Mladiç cezasını istediği bir ülkedeki hapishanede çekebilecek.

BM tarafından 25 Temmuz 1995'de soykırım ve savaş suçu işlediği gerekçesiyle aranmaya başlayan Mladiç, yaklaşık 16 yıl boyunca kaçtı.

Bu süre içerisinde Sırbistan'da özgürce yaşadığı belirtilen Mladiç, 2001 yılında Sırbistan lideri Slobodan Miloşeviç'in tutuklanması üzerine izini kaybettirdi.

UCM'nin baskılarını artırması üzerine 26 Mayıs 2011'de Sırbistan'da yakalanan Mladiç, 31 Mayıs 2011'de UCM'de yargılanmak üzere Lahey'e gönderildi.

Lahey'de 12 Mayıs 2012 tarihinde başlayan davada, mahkeme 377 tanığı dinledi. Savcılar, çok sayıda görüntü ve ses kaydını da mahkemeye delil olarak sundu.
Lahey'deki mahkeme, Bosnalı Sırpların lideri Radovan Karadziç'i ağırlaştırılmış 40 yıl hapis cezasına çarptırmıştı.

HOLLANDA'NIN SREBRENİTSA'DA YAŞANANLARDA ROLÜ NEYDİ?

Hollanda'da mahkeme ise kasabada 300 Boşnak'ın öldürülmesinden Hollandalı BM askerlerinin doğrudan sorumlu olduğuna hükmetti.

Lahey kentinde görülen davada kararı okuyan Yargıç Larissa Alwin, Hollandalı BM barışgücü askerlerinin kontrolleri altındaki kamptan götürülen erkeklerin öldürüleceğini bilmesi gerektiğini, çünkü o dönemde de Sırpların savaş suçları işlediğine dair kanıtlar bulunduğunu vurgulamıştı.
Alwin, "Hollandalı BM barışgücü askerleri bu erkeklerin karargahtan götürülmesinde işbirliği yaparak yasalara aykırı davranmışlardır" demişti.

Mahkeme Hollanda'nın 300 erkeğin yakınlarına tazminat ödemesi gerektiğine karar vermişti.

Ancak mahkemeye göre, Hollandalı askerlerin Srebrenitsa'nın düşmesinden ve karargaha değil etraftaki orman arazisine sığınan diğer kurbanların ölümlerinden sorumlu tutulamazlardı.